SCAN0334

w toczącą się dyskusję na temat sposobów klasyfikowania organizmów. Trzeba przyznać, że jego stanowisko nie przysporzyło mu popularności w ówczesnych warszawskich kręgach naukowych. W ostatnim rozdziale Dykcyonarza umieścił skrócony przegląd flory krajowej na tle systemu Linne-usza. Rozdział ten przez prawie pół wieku pełnił rolę klucza do oznaczania roślin krajowych. Był to pierwszy taki klucz w naszej literaturze!

W Dykcyonarzu pokusił się ksiądz Kluk o uporządkowanie chaosu panującego w polskim nazewnictwie gatunkowym. Choć część nazw zaczerpnął z Zielnika Syreniusza, wiele gatunków nie posiadało do tej pory swojej formalnej nazwy. Wymyślał je więc samodzielnie, najczęściej spolszczając nazwy łacińskie lub niemieckie. Nierzadko inspirację czerpał z tradycyjnych nazw ludowych. Te Klu-kowe nazwy, choć wiele nie przetrwało do dziś, posiadają niewątpliwie swój urok. W obowiązującej nomenklaturze rzadko spotyka się nazwy tak wdzięczne, jak niecierpek nietykałek, bania (dynia) czy nosekbociani. Również w dziedzinie morfologii musiał ksiądz Kluk tworzyć nowe terminy, do dziś używane, m.in. kielich, korona, słupek, nitka pyłkowa, ogonek liściowy.

Wymieniając rozliczne korzyści, jakie człowiek czerpie z roślin, szczególną uwagę zwrócił ksiądz Kluk na ich terapeutyczne właściwości. Z różnych części roślin mamy nayskutecznieysze lekarstwa na poratowanie nadwątlonego zdrowia - pisał nasz uczony. Uważał, że nie wszystkie części tej samej rośliny mają jednakowe działanie i wartość leczniczą (co potwierdza współczesna fitoterapia). Radził, kiedy i jak zbierać poszczególne surowce, omawiał sposoby sporządzania preparatów leczniczych. Był więc niewątpliwie także fitoterapeutą.

Z zielarskiego punktu widzenia najciekawszą częścią Dykcyonarza jest zawarty w końcowej części trzeciego tomu Regestr roślin zdatnych do zażycia lekarskiego. Autor wymienił tu 143 jednostki chorobowe, do ich leczenia przyporządkował konkretne gatunki roślin. To osiemnastowieczne kompendium wiedzy zielarskiej zdezaktualizowało się tylko w niewielkim stopniu! W Regestrze możemy znaleźć środki na angielską chorobę, gadu ukąszenie, krwiotoki, suchoty i wiele innych przypadłości. Aż żal, że nie napisał ksiądz Kluk dzieła w całości poświęconego ziołolecznictwu, jego wiedza w tej dziedzinie okazała się bowiem zaskakująco bogata. Dowodem popularności, jaką cieszył się Dykcyonarz jest fakt, że doczekał się 4 wydań i przez lata zbierał entuzjastyczne opi-. nie kolejnych pokoleń przyrodników. Chyba już nie muszę przekonywać Czytelników o wyjątkowości tego wielowątkowego dzieła, w którym każdy z ponad 1500 gatunków jest opisany z równą starannością.

Po upływie blisko 200 lat od pierwszego wydania Dykcyonarza, stał się on inspiracją do założenia w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, mieście księdza Kluka, unikatowego ogrodu zielarskiego, któremu, podążając śladem księdza Kluka, nadano nazwę Ogrodu Roślin Zdatnych do Zażycia Lekarskiego.

mgr Dorota Gnatowska

- Muzeum Rolnictwa im. ks. Jana Krzysztofa Kluka

w Ciechanowcu

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSTĘP Od połowy XX stulecia toczą się dyskusje na temat przedmiotu, celów i metod badawczych pedagog
image013 mechanizmów owej sztywności milczy. Do tego dochodzi niekończąca się dyskusja na temat dysp
49327 P2210361 62 Wstęp do historii filozofii Na temat istoty ducha zostało powyżej powiedziane, że
System Boloński Szansa na ucieczkę do przodu? Tocząca się od pewnego czasu na uczelni dyskusja na te
Celem artykułu jest omówienie dyskusji na temat kształtowania się powojennego porządku walutowego, g
Konferencje się z pisarza w poetę, profesor dość nieoczekiwanie wywołał dyskusję na temat późnej
Od wydawcy: W wielu krajach Unii Europejskiej toczy się obecnie dyskusja na temat przyszłego kształt
,,Raport" stal się przedmiotem szerokiej dyskusji na temat aktualnych i perspektywicznych zadań
Problem czasu dotyka badacza na każdym etapie kariery i warto nieco przybliżyć go w toczącej się dys

więcej podobnych podstron