SDC11096

Ewolucja sztuki wraz z koncepcją jtj konserwacji

w oparciu o ich interdyscyplinarny projekt konserwatorski, uwzgięd-niający wyniki badań dzieła²¹. Taki miała przebieg słynna konserwacja¹ •restauracja fresków Sqdu Ostatecznego Michała Anioła w Kaplicy Syks-tyńskiej w latach 1993-1995. Zarzuty krytyki dotyczące zlikwidowania miłej dla oka szarej warstwy na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej wymagały wyjaśnienia opartego na faktach a nie gustach. Oczyszczenie fresków z patynujących je nawarstwień brudu, szybko zbierających się na sklepieniu w wilgotnej atmosferze sali odwiedzanej w atmosferze

t kultu przez tysiące turystów dziennie dokonano jawnie i z dbałością o promocję treści konserwatorskich. Tak wielkie projekty konserwatorskie mogą być realizowane pod warunkiem wsparcia finansowego nie ograniczającego badań i jakości prac. W obecnych priorytetach polityki kulturalnej Unii Europejskiej sztuka i jej konserwacja a także nauka na tym polu znajduje na początku XXI wieku niewielkie perspektywy rozwojowe, głównie w obszarze tzw. zrównoważonego rozwoju społecznego.

WYBÓR WARTOŚCI

Pragnienie zachowania autentyczności leży u podstaw ochrony dziedzictwa w rozumieniu kręgu kultury europejskiej. Słowo autentyczny łączy w sobie greckie i łacińskie słowa: autorytatywny i oryginalny. Wskazuje na to, co prawdziwe, w przeciwieństwie do tego, co fałszywe, prawdę odróżnia od fałszu, oryginał od kopii, naturalność od sztuczności. Traktujemy autentyczność jako wartość absolutną, wieczną i niepodważalną. Jednakże autentyczność podlega w istocie nieustającym przeobrażeniom, a kryteria jej definicji mogą ulegać ciągłym zmianom. Każde pokolenie widzi autentyczność pod nowym kątem, co odzwierciedla jego potrzebę nowej prawdy, nowych standardów materiału dowodowego i nowej wiary w wykorzystanie dziedzictwa .

Nowoczesne kryteria oceny autentyczności dotyczą materiałów, formy, procesu, pochodzenia i celowości, funkcji dzieł. W świetle wymowy Karty Konserwatorskiej z Aten (1930) i Wenecji (1964) opieka nad dziedzictwem winna dotyczyć materii oryginału. Stąd brała swe źródła dyskusja nad dopuszczalnością i etyczną poprawnością odbudowy historycznego centrum Warszawy, totalnie zniszczonego przez nazistów pod koniec II wojny światowej i odbudowanego. Rekonstrukcja została doko-

* D. Lowenthal Auttntyamśt mm W® B I gnpwaiśai I

tatr Redli Fmtkor Qutdaattd Oapafcrf li ComarwaUmW U MMh, _TW

L Szmelter, The Stralegy aj pmjtd dramo¹ rnktn/, dettgn w amt/nthm pekcj («rj Heritage Research: a

i konferencji. PAN, Kraków 2003, i 300-308