skanuj0022 (54)

6.2. Usługi hotelowe (noclegowe) 131

na atolu, gdzie znajduje się stolica, Małe), a liczba pokoi wzrosła do ponad 7700 [Domros 1990]. Innym przykładem mogą być wysepki Turks i Caicos w pobliżu Bahamów. Początki turystyki sięgają na nich 1966 r., kiedy to na wysepce Pro-videnciales pojawiła się firma developerska Provident Ltd. Chociaż pierwsze obiekty turystyczne zbudowano na niej w latach siedemdziesiątych, prawdziwy rozwój turystyki nastąpił w 1984 r. wraz z oddaniem do użytku ośrodka wypoczynkowego łańcucha Club Mediterranće SA. O ile jeszcze w 1985 r. w 596 pokojach hotelowych na Turks i Caicos wypoczywało 23 728 turystów, o tyle w 1995 r. ich liczba wyniosła (przy już 1358 pokojach wzrost o 128%) 78 957 (wzrost o 232%) [Ratter 1996].

Czymś pośrednim między hotelami a ośrodkami wypoczynkowymi typu „wioska wakacyjna” były, bardzo rozpowszechnione do niedawna w byłych krajach socjalistycznych, ośrodki wczasowe (np. w przypadku Polski: zakładowe ośrodki wczasowe, ośrodki należące do związków zawodowych, należące do Funduszu Wczasów Pracowniczych itp.). Część z nich była w rzeczywistości hotelami (nierzadko o dosyć wysokim standardzie wyposażenia, jednak o niższym poziomie obsługi), inne natomiast były zbliżone do francuskich village de vacances lub licznych urbanizaciones na Wyspach Kanaryjskich, aczkolwiek reprezentowały o wiele niższy standard techniczny. Chociaż w Polsce, Czechach, Słowacji i w krajach powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego, tego typu formy zagospodarowania turystycznego jeszcze występują, to jednak w miarę postępu w transformacji systemowej będą się one stopniowo upodabniać do ośrodków wypoczynkowych rozpowszechnionych za granicą. W Polsce termin „ośrodek wczasowy” oznacza „podstawową techniczno-terytorialną jednostkę organizacji wczasów, świadczącą odrębnie (stale lub czasowo) usługi związane z wczasami, w oparciu o jeden obiekt lub zespół obiektów (niezależnie od podstawowej funkcji obiektów)” [Definicje podstawowych pojęć... 1979, 51]. Ośrodki wczasowe w Polsce bardzo często składają się z niewielkich domków turystycznych, rozumianych jako: „Mały obiekt noclegowy jednokondygnacyjny, nie podpiwniczony, zbudowany z materiałów nietrwałych, posiadający co najwyżej 4 pokoje noclegowe” [Definicje podstawowych pojęć... 1979, 49]. Większość tego typu obiektów pełni funkcje noclegowe jedynie w sezonie letnim. Jak stwierdził w badaniach J. Wyrzykowski [1986], w Polsce głównymi czynnikami lokalizacji ośrodków urlopowej tuiystyki wypoczynkowej były ranga walorów turystycznych, stopień dostępności komunikacyjnej oraz poziom zagospodarowania tuiystycznego miejscowości. Czynnik odległości od miejsca źródłowego (miejsca zamieszkania użytkowników ośrodka) miał natomiast znaczenie wyraźnie drugorzędne. Innym autorem, który w ostatnich latach zajmował się m.in. lokalizacją ośrodków wypoczynkowych, jest R. Wiluś [1997]; badał on osadnictwo turystyczne w środkowym odcinku doliny Warty.

Obok wspomnianych wyżej obiektów w skład bazy noclegowej wchodzą schroniska, domy wycieczkowe i różne inne obiekty o niskim standardzie usług, przeznaczone przede wszystkim do obsługi ruchu krajoznawczego (czasami turystyki specjalistycznej). W Polsce termin „schronisko” oznacza „obiekt hotelarski