Zdjęcie0241 (8)
35 tkanki łącznej, blaszka właściwa błony śluzowej (lamina propria mucosae) nazywana również zrębem błony śluzowej macicy (stroma endometrU),
W nabłonku jednowarstwowym walcowatym leżącym na powierzchni błony śluzowej macicy występują, podobnie jak w jajowodzie, wysokie wydziclnicze komórki nabłonkowe bezmigawkowe (epitheliocytus acifiatus) oraz pewna liczba komórek migawkowych urzęsionych (epitheliocytus dltatus).
Nabłonek wnika w kierunku tkanki łącznej zrębu, tworząc gruczoły maciczne (glanduló uterina). Te cewkowate gruczoły uchodzą na powierzchni błony śluzowej, a ich dolne odcinki (dna gruczołów) znajdują się w głębszych częściach endometrium, tuż przy błonie mięśniowej.
Komórki nabłonka tworzącego gruczoły mają budowę podobną do komórek nabłonka leżących na powierzchni błony śluzowej. W nabłonku gruczołowym występuje jednak mniej komórek urzęsionych. Bezmigawkowe komórki wydzielnicze gruczołów wytwarzają składniki śluzu, z których część może być wykorzystywana przez komórki płciowe bądź zarodki.
Blaszka właściwa klony śluzowej, czyli zrąb, zbudowana jest z tkanki łącznej zawierającej liczne, mało zróżnicowane komórki kształtu gwiaździstego. ■ Mają one dużą liczbę wypustek cytoplazmatycznych, którymi kontaktują się ze sobą. Wśród elementów komórkowych zrębu można odnaleźć również makrofagi, fibroblasty, komórki tuczne, a także wędrujące limfocyty i granulocyty. Substancja międzykomórkowa zawiera dużo włókien siateczkowych. W tkance łącznej tworzącej zrąb błony śluzowej macicy znajdują się też liczne naczynia krwionośne.
W komórkach nabłonka, w zrębie łącznotkankowym i w naczyniach krwionośnych błony śluzowej dojrzałej płciowo kobiety zachodzą cyklicznie powtarzające się zmiany budowy i funkcji. Zależą oue od wpływu wydzielanych przez jajniki żeńskich hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu). Zmiany budowy i funkcji błony śluzowej macicy nazywane są cyklem miesiączkowym lub menstruacyjnym.
Zachodzące w czasie cyklu miesiączkowego przeobrażenia endometrium mają za zadanie przygotowanie tej części ściany macicy do ewentualnego przyjęcia zarodka i umożliwienia jego zagnieżdżenia oraz prawidłowego przed- i poimplantacyjnego rozwoju.
W przypadku gdy do implantacji nie dochodzi, błona śluzowa ulega złuszczeniu pod koniec każdego cyklu, w fazie krwawienia miesięcznego (miesiączka, menstruacja, menses). Jeżeli natomiast dojdzie do zagnieżdżenia zarodka, to Puszczanie błony śluzowej oraz krwawienie miesięczne są zahamowane, a endometrium zachowuje przez okres trwania ciąży budowę umożliwiającą prawidłowy rozwój zarodka i płodu.
W błonie śluzowej macicy wyróżnia się dwie warstwy:
1) warstwę czynnościową (stratum functlonale endometrU);
2) warstwę podstawną (stratum basale endometrU) (ryc. 22-22).
Szeroka, leżąca na powierzchni, warstwa czynnościowa 'jfófłlega powtarzającym się cyklicznie zmianom budowy i funkcji. Ulega ona złuszczeniu w każdym cyklu miesiączkowym. Leżąca głębiej, cienka warstwa podstawna podlega tylko nieznacznym zmianom, Nie jest ona złuszczana w czasie krwawienia miesięcznego i stanowi źródło regeneracji całej błony śluzowej w każdym, rozpoczynającym się nowym cyklu. W tej części endometrium znajdują się dna większości gruczołów oraz duża liczba komórek i włókien tkanki łącznej zrębu.
Podpał błony śluzowej macicy na warstwę czynnoś-
Ryc. 22-22. Błona śluzowa macicy z warstwą czynnościową (1) zawierającą górne i środkowe odcinki gruczołów oraz z warstwą podstawną (2), w której leżą dna gruczołów (pow. 220 x).
ciową i warstwę podstawną, a także różne zachowanie się tych dwóch części endometrium w czasie/£yklu miesiączkowego uzależnione są w głównej mierze od ich unaczynie-nia (patrz dalsza część niniejszego rozdPalu).
W okresie największej aktywności wydzielnicżej (w drugiej faPe cyklu) w warstwie czynnościowej błony śluzowej można wydPelić dodatkowo dwie części: warstwę zbitą (stratum compactum endometrU) i warstwę gąbczastą (stra-tum spongiosum endometrU).
Warstwa zbita jest tą częścią warstwy czynnościowej, która leży tuż pod nabłonkiem. Zawiera ona górne odcinki gruczołów i dość dużą ilość gęsto upakowanych elementów komórkowych tkanki łącznej zrębu.
Warstwa gąbczasta znajduje się głębiej, przylegając do warstwy podstawuej. Zawiera ona środkowe odcinki gruczołów i stosunkowo niewiele komórek w tkance łącznej. W faPe wydzielniczej cyklu gruczoły mają zazwyczaj poszerzone i nieregularne światło oraz kręty przebieg. Ta część błony śluzowej oglądana ńa przekrojach wyglądem przypomina gąbkę — stąd jej nazwa.
Jak wspomniano powyżej, błona śluzowa macicy u dojrzałych płciowo kobiet podlega cyklicznym zmianom budowy i funkcji, nazywanym cyklem miesiączkowym. Wiąże się on z okresowo powtarzającym się rozwojem i dojrzewaniem pęcherzyków jajnikowych oraz z powstawaniem ciałka żółtego.
Cykl miesiączkowy. Przeciętnie cykl miesiączkowy trwa 28 dni. Ponieważ jednak jego przebieg zależny jest od cyklu jajnikowego (25—30 dni; podrozdPał 222.1A.) moPiwe są kilkudniowe różnice. Zmiany zachodzące w przebiegu cyklu miesiączkowego zazwyczaj dzieli się na trzy okresy: 1) fazę wzrostu (nazywaną również fazą proliferacyjną, folikularną lub estrogenową), 2) fazę wydzielniczą (zwaną niekiedy sekrecyjną lub luteinową), 3) fazę Puszczania (nazywaną również fazą miesiączkową}* Względny czas trwania fazy wzrostu i fazy wydzielniczej może wykazywać pewne różnice. Wydaje się, że czas trwania fazy wydPel-niczej jest bardziej stały, a długość fazy wzrostu może podlegać większym wahaniom.
Za początek cyklu miesiączkowego przyjmuje się pierwszy dPeń krwawienia miesięcznego, gdyż zmiany wyatępu-
770
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
DSC00038 (32) Blaszka właściwa błony śluzowej > występują typowe komórki tkanki
Zdjęcie0270 (5) a f i dując obraz fn*y miesiączkowej. Pod koniec tej fazy blaszka właściwa błony ślu
Slajd9 (25) Tchawica•błona śluzowa -nabłonek wielorzędowy -blaszka właściwa błony śluzowej (tka
phoca thumb l slajd2 (13) Występowanie tkanki łącznej właściwej Tkanka łączna właściwa luźna Blaszka
tn PICT0059 ~/Błona śluzowa Właściwości błony śluzowej krtani 23 Błona podśluzowa* przedsionka krtan
tn PICT0059 ~/Błona śluzowa Właściwości błony śluzowej krtani 23 Błona podśluzowa* przedsionka krtan
Zrzut ekranu 14 06 01 o 50 31 W pęcherzu moczowym warstwa właściwa błony śluzowej bez wyraźnej gran
Choroba wrzodowa Odgraniczony ubytek błony śluzowej i blaszki mięśniowej błony śluzowej, powstały na
11755 phoca thumb l slajd28 (2) Opłucna (pleura) - blaszka tkanki łącznej właściwej + jednowarstwowy
phoca thumb l slajd27 (2) Opłucna (pleura) - blaszka tkanki łącznej właściwej + jednowarstwowy płask
Zdjęcie0634 Błony śluzowe dostępne w badaniu klinicznym: • Spojówka oka •
Zdj?cie0025 Ostry nieżyt nosa występuje nagły obrzęk błony śluzowej nosa, wydzielina surowiczo-śluzo
Zdj?cie0027 Ostry nieżyt nosa występuje nagły obrzęk błony śluzowej nosa, wydzielina surowiczo-śluzo
więcej podobnych podstron