img008 (44)

img008 (44)



44 Pismo klinowe

dobne. Jeszcze bardziej komplikują tę kwestię problemy pochodzenia wczesnego pisma linearnego Elamitów, pisma hieroglificznego oraz pisma z doliny Indusu, które mają przypuszczalnie jakiś związek z genezą pisma klinowego. W każdym razie najwcześniejsze zabytki pisma klinowego, odkryte w Uruk — inaczej Warka (biblijne Erech) — w Kisz, Lagasz, Nippur, Ur, Szurupak, Dżamdat Nasr, Eridu i innych miejscach, zachowały się w prymitywnym piśmie piktograficznym. Teksty te spisane są prawdopodobnie w języku sumeryjskim.

ROZWÓJ ZNAKÓW KLINOWYCH

ZNACZENIE

PIKTOGRAMY

PIERWOTNE

PIKTOGRAMY

FORMA

ARCHAICZNA

FORMA

ARCHAICZNA (OK.2500 - 2350)

KLASYCZNE

sumeryj-

skie

polskie

O 9Qa

(OK. 2500--2350 NA GLINIE

NA KAMIENIU' LUB METALU

LOŃSKIE

ASYRYJSKIE

sztylet

f

O/l ,

dinjir

niebo,

bóg

*

*

tu

mężczyzna

1

<l!3>

t—C-M>-

jjI,

munttJ

pudendum,

kobieca

V ,

0

0

>

Aur

góra

a

-Sa

%

3tm

niewolnica

V •

[>•:

dSj>

[>$r

saJ

głowa

P

<n=o

t>H^

k a ,

usta.

mówić

P

<R3

im

a

woda

w

W

//

F?

ry .

du , jui

iść.

stać

Ł

R

—4 y p-c—l

m ujhtn

ptak

-W

^7

t\a , /lO

ryba,

móc

i

P

fp

W

jud

wół

pv’"

4>

&

m

*

słu

Jęczmień

ypp}

>) ) //

12. Rozwój znaków klinowych

Rzecz paradoksalna, że pierwotnie pismo „klinowe” wcale nie byl klinowe; znaki miały charakter czysto obrazowy, a symbole obrazow przedstawiały istoty żywe i przedmioty martwe.

Według uczonego amerykańskiego Speisera, system klinowy wyró: z pisma, któremu dały początek znaki własności, prymitywne prototyp znaków występujących na walcowatych pieczęciach z Mezopotamii.

V/. następnej fazie symbole przedstawiały także pojęcia abstrakcyjni symboli tych dostarczały znaki odnoszące się do wyrazów o znaczeni pokrewnym, na przykład tarcza słoneczna zaczęła oznaczać również t£ kie pojęcia, jak „dzień”, „światło” i „jasność”. Używane w ten sposó znaki pisma nazywa się ideogramami, choć nie jest to nazwa zupełni prawidłowa; ściślej biorąc są to znaki-słowa. Nie wszystko jednak moi na wyrazić mając do dyspozycji same tylko znaki-słowa; z chwilą kied ■pojawiła się potrzeba przedstawienia wypowiedzi ciągłej, okazało sii że znaki-słowa nie obejmują wielu ważnych składników mowy, takie jak końcówki przypadków, zaimki, przysłówki, przyimki, ani imio własnych, zwłaszcza imion cudzoziemców. W rezultacie symbole obraz kowe zaczęły przedstawiać nie tylko przedmioty czy związane z nin pojęcia abstrakcyjne, lecz także wartość fonetyczną wyrazów, niezs leżnie od znaczenia tych znaków jako obrazków. Innymi słowy pism klinowe stało się pismem rebusowym. Wiele symboli było teraz „obrs zami dźwięków” lub fonogramami, przedstawiało słowa-dźwięki bąd też komplementy fonetyczne. Dodajmy tu, że szczytowym osiągnięciei systemu klinowego było wytworzenie sylabariusza, czyli pisma posługi jącego się znakami sylab i samogłosek. System ten nie zdradzał jedna nigdy najmniejszych tendencji do przekształcenia się w system alfr betyczny. Dwa doniosłe wyjątki stanowią tu: staroperskie pismo klinów, które rozwinęło się pod wpływem alfabetu aramejskiego, oraz alfabc z Ras Szamra, związany z systemem pisma klinowego jedynie lcszta. tern liter.

ROZWÓJ SYSTEMU

Skala wyrazu znaków klinowych była bardzo szeroka; niektóre byl polifonami, gdyż miały więcej niż jedną wartość fonetyczną, inne, zw: ne homofonami, miały podobne wartości fonetyczne, ale przedstawiał całkiem różne przedmioty. Aby uniknąć wieloznaczności, wprowadzor determinatywy, czyli znaki stawiane przed lub po wyrazach wymag; jących dodatkowego określenia. Znaków tych nie wymawiano. Uśc ślały one znaczenie słowa wskazując klasę (bóstwa, kraje lub góry, mi skie imiona własne, ptaki, ryby, liczbę mnogą itd.), do której ońo n;


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
obraz2 (65) tego, iż śmierć jest nieunikniona”. Nieco dalej2 Bergson jeszcze bardziej podkreślał tę
279 (26) nmt*»*r*r+    n.łimiiii 279 (44% (45) Warto tu Jeszcze dla porównania przyto
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH060 I 44 lyś Wenecyja a obecnie jeszcze mieszkania krajowców nad zatok
CCF20111229040 44 się więc w zabawach jakby bardziej ekspansywne, przybiera na sile, a także zmieni
CIMG3340 44 ALEKSANDRA WITKOWSKA OSO W sposób bardziej pewny wolno o nich mówić dopiero w okresie rz
img028 (64) W sposób jeszcze bardziej dosadny kończy autor bajkę o niewiarygodnych przygodach rycerz
_Wspomnienie_15 niłeś pracę, jeszcze bardziej cieszę się z poznania twojej żony. Zawsze byłem ciekaw
S6303022 416 HYDRAULIKA TECHNICZNA. PRZYKŁADY OBLICZEŃ natury niż wymiary samego modelu. Jeszcze bar
IMGa46 (4) i jaką taką stabilizacją, przeżyła lata 1848-1849 jako wstrząs potężny i jeszcze bardzi
page0267 259Rosas — Aoacher przeciw niemu występowało. Kiedy 12 Września 1849 zażądał władzy jeszcze

więcej podobnych podstron