img047

pęcherzyka Graała) oraz faza lutealna (ciałka żółtego) a zachowaniu płciowemu w krótkim okresie rui (estrus) i długim okresie porujowym (anoestrus). Krowa jest zwierzęciem poliestralnym, cykl rujowy pojawia się średnio co 21 dni (odchylenia - 3 dni); oblicza się go od pierwszego dnia rui do początku następnej. Przed końcem cyklu rujowego występuje ruja

Ruja (zwana też przez hodowców latowaniem, bydleniem, gonieniem lub polowaniem) jest to zespół objawów, dzięki którym uzewnętrznia się popęd płciowy samicy i jej zdolność do zapłodnienia. Ruje najczęściej zaczynają się w godzinach nocnych i trwają przeciętnie 18 godzin (rozpiętość od 8 do 30 godzin). Owulacja (owulatio) występuje mniej więcej ok. 30 godzin od chwili rozpoczęcia rui. tj średnio 12 godzin po je; zakończeniu. Najwięcej owulacji występuje w godzinach popołudniowych i wieczornych. Plemniki w drogach rodnych samic są zdolne do zapłodnienia dopiero w 6 godzin po inseminacji i zdolność tę utrzymują przez dobę Natomiast komórka jajowa jest zdolna do zapłodnienia przez okres 20-24 godz. po wydaleniu z pęcherzyka Graafa.

Trudność wykrywania rui jest jedną z głównych przyczyn niepowodzeń w rozrodzie. Jeśli me dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej, układ rozrodczy samicy przechodzi w okres względnego spokoju płciowego, który trwa do rozpoczęcia się następnej rui. W miejscu pękniętego pęcherzyka jajnikowego tworzy się ciałko żółte okresowe, natomiast w przypadku zapłodnienia komórki jajowej, co odbywa się w górnym odcinku jajowodu, rozpoczyna się ciąża, która trwa przeciętnie 285 dni (270-289 dni); przy czym na jednym jajniku rozwija się ciałko żółte ciążowe

Po wycieleniu krowa musi mieć pewien okres spoczynku poporodowego, tzw. przestój poporodowy (okres od ocielenia do pierwszego zabiegu inseminacyjnego), wynoszącego 40-60 dni. Aktywność reprodukcyjna krowy rozpoczyna się zwykle w 4 tygodniu po ocieleniu. Jest to czas potrzebny na inwolucję macicy i na uaktywnienie się jajników. Istotne znaczenie w kształtowaniu się poporodowej motoryki macicy mają fizjologiczne (np. częste ssanie wymienia przez cielę) oraz patologiczne odruchy wymieniowo-maciczne (np. niedobory energetyczne, spadek masy ciała, schorzenia metaboliczne, zatrzymanie łożyska, mastitis, czynniki stresogenne). Zatrzymanie łożyska, stany zapalne macicy (endometritis), niedostateczną inwołucję lub bezwład macicy krów należy leczyć przy zastosowaniu leków weterynaryjnych, np. Prosolvin (lntervet) zawierający luprostiol (syntetyczny analog PGF₂a) podawany drogą iniekcji domięśniowej samodzielnie lub wraz z preparatem antybiotykowym Metricure (lntervet) - zawiesina stosowana domacicznie.

Wyniki unasieniania samic w znacznym stopniu są uzależnione od dokładnego rozpoznania właściwego momentu ich krycia lub unasieniania (tab. 4). Pęknięcie pęcherzyka Graafa następuje zwykle w kilka godzin po ustąpieniu zewnętrznych objawów rui. Dlatego najkorzystniejsze jest unasienianie w drugiej połowie rui. czyli przy rui trwającej ok. 18 godz. - najwcześniej 10, a najpóźniej 18 godz. od momentu jej rozpoznania. W praktyce samice, u których stwierdzono ruję rano i przed południem, unasienia się wieczorem tego samego dnia, a samice rozpoczynające ruję po południu i wieczorem inseminuje się rano następnego dnia

Przebieg i objawy rui. Objawy zewnętrzne rui mogą charakteryzować się niepokojem samic, wzmożoną aktywnością ruchową, lizaniem i obwąchiwaniem mimodnich zwierząt, częstym porykiwaniem i skłonnością do częstego oddawania moczu W dniu rui spada produkcja mleka i apetyt, wzrasta ciepłota ciała (o 0 3 ^UC), spada stężenie progesteronu we krwi (poniżej 1 ng/ml) i w mleku (od o,1 do 4 ng/ml) oraz spada oporność elektryczna śluzu pochwowego Krowy zwolnione z uwięzi wykazują chęć obskakiwania. a wreszcie uspokajają się i wówczas pozwalają obskakiwać się innym zwierzętom bez odruchów obronnych (|/w odruch tolerancji). Odruch ten jest najlepszym wskaźnikiem latowama się samic.

Zmiany w drogach rodnych można zaobserwować ok. 1-2 dni przed rują Brom krowy zazwyczaj jest spuchnięty (nabrzmiały), zaczerwieniony i bardziej wilgotny (skóra warg sromowych pozbawiona jest pofałdowań). Ponadto następują silny wypływ śluzu, który zazwyczaj zwisa ze szpary sromowej w postaci grubego sznura, podobnego do sopla Jeśli nie występują schorzenia dróg rod-nyc h samicy, wydzielany śluz jest klarowny i ciągliwy.

Poważnym problemem są tzw. ciche ruje, przebiegające bez zewnętrznych objawów behawioralnych. W przypadku cichej rui można jednorazowo podać Piosolvin (lntervet). Główne zastosowanie Prosolvinu jest oparte na jego działa phi lutoolitycznym w stosunku do ciałka żółtego Zwiększenie odsetka rui prze hm gojących bezobjawowo występuje w chowie alkierzowym, gdy samice me ko r/ynUiją z ruchu na świeżym powietrzu, i gdy w diecie występują niedobory wit.i min ł soli mineralnych. W celu poprawienia zdolności reprodukcyjnej krów należy ■.losować produkty oferowane przez liczne firmy, np. preparaty firm: Basf Polska (CaromiK. Minerał), Central Soya (R-483 Owuvit), Dolpasz (Dolpawit).

Określić terminy unasieniania 3 krów.

Tabela 4

Terminy unasieniania krów

Wystąpienie objawów rui	Przewidywany koniec rui	Właściwa pora unasieniania
Itnnę. godz.
V południe. qodz. 12-13M
i .. południu, qodz. 16-18c4

J /epoznać się z najczęściej stosowanymi metodami wykrywania rui.

ludnym z istotnych elementów przy zachodzeniu w ciążę, przy kryciu naturalnym lub inseminacji jest dokładne rozpoznanie początku rui. Do najczęściej sto-'.owonych metod wykrywania rui można zaliczyć:

l)o/pośrodnie wzrokowe obserwacje samic. Obserwacje wykonuje się i 3 razy w ciągu doby, każdorazowo przez co najmniej 15-30 minut Powinny one dotyczyć charakterystycznych dla okresu rui zmian w zewnętrznych narzą-drtch rodnych samic, a szczególnie ich zachowanie się (wzmożona pobudliwość,

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
fizjo0013 Losy ciałka Pęcherzyki jajnikowe rosną i dojrzewają w całym okresie fazy ciałka żółtego al
wpływ oksytocyny na macicę antastic pl FAZA CIAŁKA ŻÓŁTEGO OKI l miowico w IM 0NU10GWI
likularną) i ciałka żółtego (lutealną). U wchodzących w dojrzałość płciową loszek, pod wpływem
DSCN6720 (Kopiowanie) Ryc. 8-112. Postacie pęcherzyków jajnikowych i ciałka żółtego (JD) 1.  &n
Zdjęcie0275 7cyinuiuj<
skanuj0004 (31) Płyn otrzewnowy Prawidłowo: - faza folikularna 5 ml - owulacja 20 ml - faza lu
P1520809 —    ziarniste 193, 195, 200 —    ciałka żółtego 200 —
fizjo0012 Losy ciałka żółtego Ciałko żółte cyklu ulega przekształceniu w ciałko żółte ciążowe (jeżel
histofizjologia i losy ciałka żółtego. Przebieg cyklu jajnikowego - różnice gatunkowe. Struktury rdz
IMG000109 p naturalny hormon ciałka żółtego podtrzymujący ciążę- progesteron 79.1ek hipcrglUccmizujq

więcej podobnych podstron