img064 (21)

Leszek Bielecki, Rola Trybunału Sprawiedliwości... 491

Zakończenie

Rola Trybunału Sprawiedliwości i Sądu w zakresie orzekania o ochronie praw człowieka przewidzianej w prawie unijnym jest ogromna. Trybunał Sprawiedliwości gwarantuje obywatelom szerszą, bardziej szczegółową ochronę ich praw niż na przykład Europejski Trybunał Praw Człowieka, ponieważ ten Trybunał wcale nie wyczerpuje swoim nadzorem całego spectrum praw fundamentalnych. Europejski Trybunał Praw Człowieka zakłada minimalny standard ochrony, poniżej którego żadne państwo członkowskie nie może się wychylić; W tym aspekcie sytuacja Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest szczególna - pomiędzy minimalnym, ale jednolitym poziomem gwarantowanym Konwencją a równym lub wyższym, zróżnicowanym poziomem zapewnianym przez państwa członkowskie. Jeżeli mówimy o ochronie praw człowieka, należałoby oczywiście dążyć do zapewniania jak najwyższej kontroli przestrzegania tych praw, co oczywiście nie zawsze jest możliwe, biorąc pod uwagę konfrontację z niejednolitym systemem ochrony na poziomie krajowym. Jak w takiej sytuacji pogodzić różne standardy sądów krajowych? Z praktycznego punktu widzenia, nie jest możliwe przyjęcie najwyższego standardu ochrony praw człowieka, który nie byłby satysfakcjonujący ani z punktu widzenia państw członkowskich, ani z punktu widzenia Unii. Standardy przyjęte przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinny odzwierciedlać zasady konstytucyjne państw, tak samo jak traktaty założycielskie odzwierciedlają interes wszystkich państw członkowskich. Natomiast rola Sądu jest również wiodąca, lecz pełni on rolę niejako raczej „przedsionka” Trybunału Sprawiedliwości i w poruszanym zakresie nie może być omawiany w oderwaniu od zagadnień dotyczących samego Trybunału. Jego rola jest więc raczej uzupełniająca. Ważne podkreślenia jest jednak to, że obywatel Unii domagający się poszanowania swoich praw ma możliwość dzięki funkcjonowaniu wskazanych instytucji sądowych - dwukrotnego rozstrzygania w swojej sprawie na tak wysokim, ponadkrajowym szczeblu instancji sądowniczych.