IMG94 (15)
XLVI REWOLUCYJNA MISJA POLSKI
szlacheckiej jako do tradycji niepodległego państwa polskiego, a takie dość naturalna po świeżej klęsce (potrzeba skrzepienia dumy narodowej wygnańców.
Idealizacja narodu polskiego, konsekwentnie utrzymana w Księgach narodu, nie wszędzie miała taki sam sens (polityczny. Jeżeli idealizacja dziejów średniowiecznych wiązała się z obroną historycznej roli szlachty, to im bliżej współczesności, tym bardziej idealizacja ta łączy się z koncepcją rewolucji europejskiej i szczególnej roli Polski w itej rewolucji. Traktowanie narodu polskiego jako wybranego w odniesieniu do aktualnej sytuacji politycznej było już w pewnej mierze uzasadnione rewolucyjnym znaczeniem polskich ruchów narodowowyzwoleńczych. Przekonanie, że powstanie listopadowe ocaliło rewolucję francuską i belgijską przed interwencją caratu, było wówczas bardzo rozpowszechnione. Wyrazem jego był entuzjazm polo-nofilski całej postępowej Europy. Do nastrojów tych nawiązywał Mickiewicz w Księgach pielgrzymstu/a. Nawiązywał też do bogatych tradycji polskiej literatury patriotycznej, nacechowanej — zwłaszcza w latach porozbiorowych — tym tonem wysokiej egzaltacji narodowej, którym tak mocno rozbrzmiewają Księgi.
Religijna historiozofia Mickiewicza kształtowała się nie bez wpływu bliskich mu ideowo pisarzy, zwolenników „nowego chrześcijaństwa". Na żywe zainteresowanie Mickiewicza religijno-utopijną myślą społeczną wskazują wiadomości ó ówczesnych lekturach poety.
Tradycja ruchów rewolucyjnych, które uzasadnienia swych dążeń społecznych poszukiwały w Ewangelii, jest, jaik wiadomo, dawna i 'bogata. Mickiewicz wysoko oceniał średniowiecznych przywódców ruchów apoteoz* no-religijnych. Ideologów reformacji: Wiklefa, Husa i Lutra wymieniał obok Saint-Simona jako tych ludzi, których „słowa i myśli [...] rodzą czyny" (O bezpo-litykowcach i o polityce »Pielgrzyma*). Przede wszystkim jednak sięgał do tradycji bliższych, do tradycji teozofów XVIII-wiecznych. Wśród nich szczególnie cenił filozofa francuskiego Saint-Martina, w którego pismach znajdował gorącą polemikę z racjonalizmem, a zarazem pochwałę rewolucji, uważanej za środek realizacji woli hożej.
* W pierwszej, brulionowej redakcji Ksiąg stwierdził Mickiewicz, że myśli ich zaczerpnięte są „szczególniej z nauk Polaka, który się nazywał Gleszkiewicz i umarł niedawno, i z nauk księdza Stanisława, który żyje dotąd, i z nauk innych łudzi Polaków, i z ksiąg księdza, który się nazywa Lamennais, i z ust człowieka, który się nazywa Heinrech, a niektóre rzeczy z łaski Bożej"'.
Malarza Józefa Oleszkiewicza poznał Mickiewicz w Petersburgu, gdzie Oleszkiewicz był profesorem. Postaci nieżyjącego już wówczas przyjaciela złożył poeta hołd w wierszach Ustępu III części Dziadów. Be-zpo-
1 A. Mickiewicz, Księgi narodu polskiego i pielgnyinslwa polskiego. Tekst pierwotny. Z autografu wydał J. Kallenbach. Paryż. b. r.. 49.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
IMG05 (15) JŁ Depresja a leki Symptomy podobne jak w depresji mogą być wywoływane przez takie leki,
IMG94 (14) Komory parzelnicze, wędzamicze i wędzamiczo-parzelnicze • Urządzenia d
IMG94 Rywalizują dwie drużyny 6*10 osobowi* na boisku do piłki Przed tu ,b z czterech materacy znaj
IMG?94 Harry Duda — absolwent Wyższe) Szkoły Pedagogiczne) w Opolu (1968 r.) na kierunku filologii p
64197 IMG80 (15) XVIII CELE WYCHOWAWCZE »K8IĄC« z takim entuzjazmem przyjęła Księgi narodu i piel-g
IMG94 metody utrwalania żywności Mct-hunU-zm- metody iitrwolnnln Żywności □ Wirow
IMG94 _Q: napadowezaczerwienienie (przejściowy ^umńP^itały rumień -*trwałe rozszerzenie naczyń
IMG90 15. Aktywność enzymatyczna to: Al liczba moli produktu powstającą w jednost
IMG94 Potencjał czynnościowy a H-niany iirmnirnwo^cr <#Uoffwy A«lAT> uf *ag!ig«i A
więcej podobnych podstron