IMG 90 (2)

do niemożności efektywnego wykonywania ról niereligijnych oraz do pewnej formy „męczeństwa" Częściej taka „naiwna" postawa owocuje częściowym wycofaniem się ze „świata", czemu towarzyszy zawieranie kompromisów ze „światem", określanych jako „do zniesienia". Różne grupy pietystyczne mogą tu służyć jako przykład różnych stopni wycofania się i kompromisu.

Dla członka społeczeństwa, zwyczajowo łączącego „religię” z wydzielonymi obszarami wierzeń i zachowań, i nie przywiązanego „naiwnie" do światowego oddziaływania „religii", integracja znaczeniowa specyficznie religijnych i niereligijnych ról i norm, wraz z odpowiednimi oddziaływaniami kompetencyjnymi, dalej stanowi problem. Strukturalne determinanty tego problemu skłaniają jednostkę do refleksji. Nie postulujemy tutaj ogólnego i systematycznego procesu myślenia teoretycznego o znaczeniu życia i podobnych sprawach. Jedynie odwołujemy się do faktu, że sprzeczne lub przynajmniej nie powiązane ze sobą wymogi „religii” i „świata”, stymulują jednostkę do okazjonalnego zastanowienia się. Refleksja taka może prowa-I dzić do różnych rozwiązań. Jedno z nich to „skok wiary". Częściowo rozwiązanie to przypomina poprzednio opisaną „naiwną” postawę. Różnica _ Jednak polega na tym, że tutaj religijność indywidualna, początkowo odwzo--7 rowana od modelu „oficjalnego", zostaje ponownie utworzona po fazie ^zwątpienia”, jako czysto indywidualistyczne rozwiązanie problemów życiowych. Inne „rozwiązanie" może polegać na niemożności formułowania wiarygodnego rozwiązania i na powrocie do ptzedrefleksyjnej postawy, w której przechodzi się rutynowo od wykonań „świeckich” do religijnych. Trzecia możliwość polega na sformułowaniu otwarcie „świeckiego” systemu wartości; co za tym idzie, role religijne są spełniane albo z powodów opor-tunistycznych, albo zarzucane. Wszystkie te rozwiązania cechuje pewna doza refleksji³¹. Na różnych poziomach refleksji i intelektualnej spójności jednostka próbuje ograniczyć przystawalność specyficznie religijnych norm do obszarów, które nie zostały jeszcze zawłaszczone przez oddziaływania kompetencyjne instytucji „świeckich". Stąd, religia staje się „prywatną sprawą".

³¹ Na temat refleksji jako elementu składowego współczesnej religijności por.: Helmut Schelsky, Ist die Dauerreflekiion institutionalisierbar? — Zurn Thema einer modemen Religionssoiiolagie, w: Zeitschrifl JUr Evangelische Etliik, 1:4, sir. 153-174.

Możemy konkludować mówiąc, że instytucjonalna specjalizacja religii, obok

specjalizacji innych obszarów instytucjonalnych, zaczyna pewien rozwój. ^_

który przekształca religię w coraz bardziej „subiektywną” i „prywatną” rzeczywistość. Ponieważ trend ten znajduje się w punkcie kulminacyjnym w obecnej sytuacji religii, będziemy musieli szczegółowo go omówić.

Zanim jednak zajmiemy się konkretnymi kwestiami dotyczącymi religii w nowoczesnym społeczeństwie, będziemy kontynuować omawianie relacji pomiędzy ^oficjalnym” modelem religiT\a^indywidualnvm! systemami znaT tzbń ,jOstgt5Ćznvch"/Wykazaliśmy, że konsekwencje instytucjonalnej specjalizacji religii uniemożliwiają zrealizowanie pełnej zgodności pomiędzy oboma wyżej wymienionymi elementami. Stwierdziliśmy jednak, że podczas ^ gdy pełna zgodność jest niemożliwa, ciągły wzrost niezgodności jest kontrolowany, lub przynajmniej opóźniany przez określone czynniki. Zauważyliśmy też, że czynniki te wydają się być coraz mniej skuteczne w najnowszej historii instytucjonalnie wyspecjalizowanej religii.

Podczas gdy założenie o pełnej zgodności pomiędzy oficjalnym modelem religii, a indywidualnymi systemami znaczenia „ostatecznego” jest nierealne, poczucie pełnej niezgodności pomiędzy tymi dwoma czynnikami prowadzi do sprzeczności. Można sobie wyobrazić pełną niezgodność tylko wtedy, gdy żaden z członków społeczeństwa nie został socjalizowany do „oficjalnego”, mpdeju. W tym jednak przypadku byłoby bez sensu mówić dalej o „oficjalnym” modelu. Co moina sobie wyobrazić, to to, że model religii, który był „oficjalnym” dla wcześniejszych pokoleń, przestaje być „oficjalny” dla pokoleń późniejszych. Stąd, na przykład, jeden „oficjalny” model może zostać zastąpiony przez inny. Jeśli jednak stary model obowiązuje dalej dla części populacji, podczas gdy inna część przyjmuje nowy model, oba modele będą mniej niż całkowicie „oficjalne”, o ile oba nie otrzymają społecznie wyodrębnionego statusu (np. jeden „oficjalny” model dla rządzących oraz drugi „oficjalny” model dla rządzonych). Czysto „pluralistyczna” konkurencja pomiędzy różnymi modelami religii będzie jednak podkopywać „oficjalny” status obydwu. Bardziej interesującą możliwością jest ostateczna utrata „oficjalnego” statusu przez jakiś model religii, bez jednoczesnego podstawienia nowego „oficjalnego” modelu w jego miejsce. Taka sytuacja jest sygnałem końca instytucjonalnej specjalizacji religii. Na- ^

123

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMG&90 f 26. W tabeli zestawiono informacje o niektórych parametrach oraz składnikach w szparkowych
IMG?90 gości dwóch restauracji o nazwach: „Sowa & Przyjaciele” oraz „Amber Room” w Warszawie zle
71742 IMG 1411271334 36 Człowiek - Instrukcja obsługi i męczące emocje oraz powoduje różne formy ob
IMG?90 120 MAREK STANISZ mamy bowiem do czynienia z jedną i tą samą osobą1 . Odmienność ról autora (
IMG?90 (2) 120 MAREK STANISZ mamy bowiem do czynienia z jedną i tą samą osobą1 . Odmienność ról auto
IMG?90 36 LUICU PIRANDELLO OJCIEC do Dyrektora Alei proszę pana* my... DYREKTOR kr/.ycząc Przecież m
IMG
24 (8) I do lat 50-tych II Iata60-te
IMG
90 (14) Wieże parzelnicze • Do produkcji wędzonek lub produktów blokowych
IMG
90 (15) Spektrometria masowa służy: -do identyfikacji izotopów do wyznaczania ich
IMG90 Z prób produktów ciekłych należy przed przystąpieniem do oznaczania cukrowców przede wszystki
IMG90 sposobności do uczciwej zaprawy, tyle zrodziło wstrętnej pychy”. Mamy więc „grzech” pychy, a
IMG90 wtórna wiremia rozsianie Się wirusa do skóry i pojawienie się wysypki, a
IMG 90 (5) Uł&Wh ItUOttUUNUWA ITT) - LAKONA Metoda TT stosowana jest do prawie wszystkich gatunk
IMG90 (4) N ©ta P 2.    Cewka indukcyjna wykorzystywana do zabiegów polem magnetyczn
IMG?90 (2) Nieuzasadniony jest zarzut odnoszący się do rozwojowego charakteru sprawy, który zgodnie

więcej podobnych podstron