IMG 09

IMG 09



14 Częić J, rozdział /

ralnie1 dobrze sądził;, boby każdy swój sąd podług prze-słróg natury prostować musiał. Ale zaledwo z dzieciństwa wychodzić poczyna, a już bardzo wiele takich sądów tworzy, względem których natura zgoła go nie ostrzega. Owszem, tak z prawdziwego jak z fałszywego sądu zdaje się on równie doznawać rozkoszy i myli się z zaufaniem: dlatego, że w takich zdarzeniach ciekawość jedyną jego jest potrzebą, a ciekawość nieoświecońa na wszystkim przestaje. Karmi się ona błędami z niejakimś upodobaniem, częstokroć się do nich z uporem przykleja, słówko nic nie znaczące bierze za odpowiedź dokładną i nie jest zdolną rozpoznać, że ta odpowiedź jest tylko słówkiem. Błędy człowieka trwałymi już wtedy zostają2. Jeżeli bo-wiem,-jak bywa pospolicie, sądził o tym, co dobrze postrzegać, a zatem poznać, nie był zdolny3, doświadczenie nie może go z błędu wyprowadzić; równie i w tym, o czym z pośpiechem sądził, poprawić go nie zdoła, bo się go radzić uprzedzenie mu nie dozwala.

Błędy więc wtedy się zaczynają, gdy nas natura o omyłkach ostrzegać przestaje; to jest, gdy sądząc o rzeczach mały związek z pierwszymi potrzebami mających, sądów naszych w celu rozeznania prawdy ich lub fałszu wypróbować nie umiemy (Cours (Tetudes, Histoire ancienne, cz. 3, rozdz. 3) *.

-0

II

0

0

r-

0

Zł*

c/>

X

Natura daje nam pierwszą naukę myślenia    15

Ale na koniec, ponieważ to pewna,

środek nabywania mado- ±trzcczy I których nawet mości    '

w dzieciństwie dobrze sądzimy,

zostaje nam tylko postrzegać, jakeśmy w sądzeniu o nich postępowali, a dowiemy się, jak w sądzeniu o drugich postąpić sobie mamy. Do tego zaś nic więcej nie potrzeba, jedno żebyśmy tak dalej czynili, jak za pomocą

1

W II i III wyd.: „z natury**'. Sens właściwy: „w sposób naturalny**.

2

WII i III wyd.: „Wtedy już błędy człowieka trwałymi zostają**. 8 Tak w II i III wyd. W wyd. I: „nie był w stanie**. :

3

zamieniona, czyni prawidła nieużytecznymi, ustaje potrzeba myślenia o nich i robota niby naturalnie się odbywa.

Podobnież4 sztuki rozumowania uczyć się należy. Nie dosyć tedy byłoby5 6 objąć7 tę Logikę: trzeba jeszcze, ażeby sposób, którego uczy, stał się dla nas nałogiem, a to takim, żebyśmy nie mając nawet potrzeby myślenia o prawidłach, dobrze rozumować mogli; inaczej będziemy umieli teorią tylko sztuki myślenia, a nie zaś jej praktykę.

Nałóg ten, tak jak wszystkie inne, nie może się jak tylko8 9 10 długą wprawą nabywać. Trzeba więc wprawiać się na wielu przedmiotach. Znajdzie czytelnik w ciągu tego dzieła wskazane pisma, których czytanie najlepiej do tego zamiaru posłuży; ale że praktyka w sztuce tym się łatwiej nabywa, im się gruntowniej teorią jej obejmuje, nie wprzód ich czytaniem zatrudnić się mu radzę, aż póki ducha tej Logiki nie obejmie; co wymaga przeczytania jej z pilną uwagą8, raz przynajmniej.

Objąwszy już ducha Logiki® trzeba ją na nowo odczytać i w miarę odczytywania zatrudnić się11 czytaniem przeze mnie wskazanym. Tych, którzy tym sposobem uczyć się jej będą, śmiem upewnić (co mam z doświadczenia), że do wszystkich nauk nabędą łatwości, która ich samych zadziwi (Nota Autora).

4

Tak w I i II wyd. W wyd. III: „Podobnym sposobem".

5

   W II i III wyd. „Przeto ni.: dosyć tyłoby".

6

Conceooir — pojąć, zrozumieć.

7

zatrudni się"..

8

*    Tak w II i III wyd. W wyd. I: „nie może się tylko".

9

6    Słowa: „z pilną uwagą" tłumacz dodał od siebie.

10

Powinno być: tej Logiki (guand on aura saisi Vesprit de ceite Logigue).

11

   Tak w II i III wyd. W wyd. I: „zacznie odczytywać i w miarę odczytywania


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMG 31 54    Częić 1, rozdział FU kać nic trzeba. Przeciwnie, wtedy szukać go tr
IMG09 14. Biocenoza aaturalna lo: ■ biocenoza rzeki. Mdu b) biocenoza puszcz) , neki I bioceno
IMG09 (5) 114 FoŁ DC 66 Rozdział IX. Aranżacja pola widzenia w jamie ustnejSektor VIOpracowywanie p
IMG34 (14) Hipokryzja Wszyscy dobrze wiedza, jak jest w istocie, lei udają że nie widzą: •
IMG?09 (2) *V 05 1:14 Odpowiedź: r a samochód n*e jest bezpiecznym imąBeem w czamś burzy (* b stanów
65935 IMG35 (14) Systemy z zewnętrznym magazynem statycznym tą okrajane jako systemy z punktowym ro
70418 IMG?29 2014-04-09 14:22 692440639 BOGDAN TRZOP 76862016 0 F JP Kopernika 5 Bielsk Podlaski 20
75675 IMG14 (7) 119 Rozdział X. Znieczulanie miejscowePrzekazywanie strzykawkiPozycja zespołu dla w
12807 IMG09 gazu nośnego. Wyżej przedstawiony proces rozdziału w kolumnie schematy cznie przedstawi
IMG92 6.14. Sztywne, dobrze tłumiące drgania materiały na stoły wibracyjne Shakersi są dla mieszkań
IMG92 6.14. Sztywne, dobrze tłumiące drgania materiały na stoły wibracyjne Shakersi są dla mieszkań

więcej podobnych podstron