IMGp13 (5)

26

a ANDRZEJ EFREM OBRUŚNK OFM

być jedynie ostatni z wymienionych Świętych. Przesłanka ta zadecydowała o treści i formie atrybutu, którym uzupełniona została figura w trakcie konserwacji.

W obrębie wystroju wnętrza Bazyliki twórcy wielokrotnie posłużyli się parzystym zestawieniem postaci, biorąc pod uwagę ich konkretny związek ideowy. Z takim zjawiskiem mamy do czynienia w analizowanym wcześniej wystroju parapetu chóru muzycznego w nawie środkowej. Warto zauważyć, że analogiczne tendencje czytelne są także w obrębie wystroju figuralnego ołtarza głównego. Na zwieńczeniu tzw. diakoników⁸⁴ widzimy św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelistę. Identyczny w sensie ideowym układ występuje również w obrębie dekoracji szczytowej pozytywu organowego w nawie środkowej. W myśleniu twórców bernardyńskich mamy do czynienia ze schematem porządkowania treści, któremu służy konstrukcja struktur architektonicznych. Schemat ten determinują zasady symetrii i dominanty.

Wzięty pod uwagę materiał porównawczy pozwala sądzić, że na parapecie chóru organowego w nawie północnej mamy do czynienia z analogiczną koncepcją uwzględniającą zestawienie dwóch Świętych o tym samym imieniu. Są nimi św. Jan Kapistran i św. Jan z Dukli. Poglądu tego nie burzy fakt oficjalnego wy-

** Jesteśmy zdania, że ustawionych po obu stronach ołtarza struktur przypominających retabula, nie należy traktować jako elementy osobliwe. Sądzimy, że niekonwencjonalny charakter tego zestawienia stanowi implikację przemieszczenia nastawy ołtarza głównego z części obecnie prczbitcriolncj do wnętrza absydy. Transłokacja ta mogła spowodować konieczność demontażu rewersu retabulum, którego pozostałościami są obecne „diakoniki", nieproporcjonalne w zestawieniu zarówno do krawędzi obecnej nastawy jak i skrzydeł stalli.

11. 10. Warsztat zakonny, Św. Jan z Dukli (?). Rzeźba na stallach z 1648 r.

Leżajsk, Bazylika Ojców Bernardynów. Fot. W Wolny

niesienia Duklana na pilarze przeszło czterdzieści lat po ukończeniu branej pod uwagę oprawy snycerskiej.

Postać zakonnika w habicie franciszkańskim, o której mowa, oddana jest w pozycji stojącej i ma dłonie złożone do modlitwy. Cechy te odpowiadają ujęciom na wspomnianym obrazie lwowskim i na stallach leżajskich. Układ ten był naszym zdaniem pierwotny w odniesieniu do popularnego dziś, a rozpropagowanego dopiero w XVIII wieku schematu przedstawień św. Jana z Dukli klęczącego, ze wzniesionymi ramionami⁸⁵. Koncepcja obrazu lwowskiego mogła być istotnym

“ Przykładem calopostaciowcj rzeźby jest posąg ołtarzowy z Kościoła Ojców Bernardynów w Krystynopolu. J. Czernecki, Mały król na Rusi i jego stolica Krystynopol, Kraków 1939, il. na s.203;E. Śnicżyriska-Stolot, F. Stolouo/?. c<7., fig. 106; M. Karpowicz, Baro* tv Pol-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMGp06 (5) 8 O. ANDRZEJ EFREM 0BRUŚN1K O FM U. 1. Warsztat zakonny. Prospekt i chór organowy w nawie
18542 IMGp09 (5) O. ANDRZEJ EFREM OBRUŚNIK OFM II. 6. Warsztat zakonny, ów Bernardyn ze Sieny. Rzeźb
ks. Andrzej Kielian tematyczne: szlakiem Karola Wojtyły, św. Kingi, architektury drewnianej, czy też
P1050209 48 Andrzej Bogusławski [16] Dla porównania: zdanie (117)    Jan, który
26. W WIELKI PIĄTEK PAN JEZUS PORYWA SERCE ŚW. FAUSTYNY W SAM ŻAR JEGO MIŁOŚCI Koniec nowicjatu. Cie
17039 skanuj0046 (26) MONETY KOLEKCJONERSKIE PO DENOMINACJIK 230    20 ZŁOTYCH JAN PA
kościół św Andrzeja Krkr romanizm Kraków, romański kościół św. Andrzeja
dzieci: Helena 16? grudnia 1665 r., Andrzej 8 lutego 1667 r. i N? (córka) 22 stycznia 1669 r. Jan, w
26.Twórcą słynnego obrazu "Bitwa pod Grunwaldem" był Jan Matejko. TAK NIE 27. Na ścianach
4.    Andrzej Magdoń. Reporter i jego warsztat. Universitas. Kraków 2000. 5.
IMGp11 (4) 20 O. ANDRZEJ EFREM OBRUŚNIK OFM TREŚCI FRANCISZKAŃSKIE W IKONOGRAFII PROSPEKTU NAWY
IMGp08 (4) 12 O. ANDRZEJ EFREM OBRUŚNIK OFM 12 O. ANDRZEJ EFREM OBRUŚNIK OFM Interpretacja stygmatów
IMGp12 (4) 24 O. ANDRZEJ EFREM OBRUŚNIK OFM ideowych obrazu jest niewątpliwie wzmianka podana przez

więcej podobnych podstron