wo

ęlęgniarska nad noworodkiem. Medycyna Praktyczna, Kra-

Uria praktyczna. Wyd. 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,

mans E., Łoś E.: Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, do-lawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007. biseases AAP (USA)'. Red Book 2000. Wyd. 25, American W0.

Baczyński J. (red.): Pediatria. Wydawnictwo Lekarskie

[red.): Biologiczne układy odniesienia. Normy w pediatrii. PZWL, Warszawa 1996.

Vaccines. Wyd. 3, W.B. Saunders, 1999. i ochronne. W: Podstawowa opieka pediatryczna (red. R.C. jorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kra-

I., Gołębiowska-Wawrzyniak M.: Szczepienia ochronne. I rodziną (red. K. Bożkowa, A. Sito). Wyd. 2, Wydawnictwo jwa 2003.

ałne. W: Pielęgniarstwo pediatryczne (red. B. Pawlaczyk). PZWL, Warszawa 2007.

ROZDZIAŁ 7

Testy (badania) przesiewowe wykonywane u noworodków

Agnieszka Bałanda, Agnieszka Skurzak

Badanie przesiewowe jest postępowaniem profilaktycznym, które polega na wstępnej identyfikacji choroby lub stanu zdrowia za pomocą testów analitycznych, przed wystąpieniem objawów klinicznych choroby, tj. w fazie przed rozwojem zmian lub nieodwracalnych uszkodzeń w organizmie.

Badania przesiewowe (screening), czyli masowe badania przeglądowe, są prowadzone za pomocą prostych testów, tak aby można było objąć nimi większą populację. Wyniki badań przesiewowych nie ustalają rozpoznania, ale pozwalają na wyselekcjonowanie osób, u których istnieje możliwość zachorowania.

Test przesiewowy według Światowej Organizacji Zdrowia jest wstępną identyfikacją nierozpoznanych dotychczas chorób, zaburzeń lub wad, uzyskaną w wyniku zastosowania testów i innych szybkich metod badania. Pozwala na wyróżnienie w populacji osób, które prawdopodobnie mają chorobę, i osób, które prawdopodobnie jej nie mają.

Głównym celem testu przesiewowego jest wczesne wykrycie i leczenie zaburzeń w okresie, gdy istnieje możliwość odwrócenia procesów chorobowych

lub zahamowania tempa rozwoju (progresji).

Test przesiewowy powinien być:

-    tani,

-    prosty do wykonania,

-    nieszkodliwy dla badanego,

-    czuły, czyli powinien wykryć jak najwięcej osób podejrzanych o określoną chorobę; czułość 100% oznacza, że test wykrywa wszystkie przypadki choroby w badanej grupie,

-    specyficzny, tzn. powinien wypaść nieprawidłowo u jak najmniejszej liczby osób, które są zdrowe; specyficzność 100% oznacza, że test wypada nieprawidłowo tylko u osób chorych; testy o bardzo wysokiej czułości i specyficzności są na ogół droższe i trudniejsze do przeprowadzenia.