lato

1 - możliwe nasłonecznienie wewnętrz- 2 - optymalne nachylenie kolektora dla nych powierzchni budynku (bezpośred- rocznego wykorzystania promieniowanie) od zimy do lata    nia globalnego -» QQ,

ŚWIATŁO DZIENNE

-*■ m

© Optymalny kąt nachylenia powierzchni wychodzących na południe

Poziome promieniowania E_eS od Słońca i E_eH od nieba przy bezchmurnym niebie dla różnych czynników osłabiających T_L (wg Linkego) w zależności od wysokości Słońca y_s. Także to samo dla poziomu morza. Promieniowanie globalne E_eg jest sumą poziomych promieniowań od Słońca E_eS i od nieba E_eH -Q3

Porównanie promieniowania na powierzchnie poziome i pionowe przy różnej pozycji Słońca w ciągu dnia. Zależność otrzymywanej energii przez 1 m² powierzchni od kąta padania y_x. Zmniejszenie energii przy rosnącym nachyleniu (0-90°) - CD

Promieniowanie globalne

Użyteczne dla budynku promieniowanie słoneczne określa się jako promieniowanie globalne E_eg. Jest ono sumą promieniowań bezpośredniego i rozproszonego. Podawane w W/m² lub też np. Wh/m² na dzień, miesiąc lub rok. Przy promieniowaniu rozproszonym, jak i bezpośrednim trzeba uwzględnić też wpływ: promieniowania odbitego, np. od sąsiednich budynków, ulic i przyległego terenu (zwłaszcza, jeżeli silnie odbijają). Promieniowanie globalne może być użyte do ogrzewania budynku metodą „wykorzystania biernego” środkami budowlanymi (np. przez szklane ściany dla uzyskania efektu szklarni, przez wewnętrzne ściany akumulujące ciepło itd.) © lub „wykorzystania czynnego” (np. za pomocą kolektorów, baterii słonecznych itd.) ^© Na odwrót, wartość promieniowania globalnego bierze się pod uwagę przy wymiarowaniu instalacji klimatyzacyjnej - przez określenie rzeczywistego napływu ciepła w celu obliczenia mocy chłodzenia dla danego typu budynku (patrz też DIN 4701 i VDI 2078).

W DIN 5034, cz. 2 podano wartości poziomego promieniowania globalnego dla nieba całkowicie zachmurzonego, bezchmurnego i „przeciętnego” -> ©, gdzie pokazano promieniowanie (W/m²) od Słońca E_eS i od nieba E_eH w zależności od wysokości Słońca przy bezchmurnym niebie. Zastosowanie: Aby móc określić rzeczywiście dającą się wykorzystać energię słoneczną, udziały obu promieniowań należy odnieść do nachylenia i ew. orientacji powierzchni budynków odpowiednio do -> ©. Poziome promieniowanie można wziąć z ©. Stosownie do tego pokazano © zmniejszenie przybywającej energii słonecznej z powodu zmiany nachylenia (0-90°) i orientacji względem stron świata. W przypadku ściany pionowej można w roku wykorzystać tylko ok. 50% poziomego promieniowania globalnego. Aby uwzględnić udział nieba w promieniowaniu, w DIN 5034 podano promieniowanie od nieba działające na różnie nachylone i zorientowane powierzchnie, ze współczynnikami przeliczeniowymi R w zależności od wysokości i azymutu Słońca. W porównaniu z powyższym można -»© bezpośrednio odczytać ilość promieniowania padającego na pionową, ale różnie zorientowaną powierzchnię przy niebie bezchmurnym przynajmniej dla najwyższej i najniższej pozycji Słońca.

Bierne i czynne systemy słoneczne

Zapotrzebowanie budynku na energię w naszych szerokościach geograficznych podczas 7-miesięcznego okresu ogrzewczego, w porównaniu z okresem maj - sierpień, jest stosunkowo wysokie. Choć w miesiącach wrzesień - kwiecień promieniowanie globalne nie jest zbyt intensywne (-> str. 22), jednak część zapotrzebowania budynku na energię (ogrzewanie ciepła woda, wentylacja) może pokryć energia słoneczna; tu zjawia się problem długoterminowego magazynowania energii.

Przy wykorzystywaniu energii słonecznej rozróżnia się dwa systemy: czynny i bierny.

Natężenie promieniowania na powierzchnie pionowe wychodzące na różne v£j/ strony świata w dni bezchmurne w grudniu i czerwcu wg pomiarów w Holzkir-chen