MECZETY

-* Q3

Modlący się wyznawca islamu

Meczet jest domem modlitwy, centrum kulturalnym, miejscem spotkań całej społeczności, miejscem sprawowania sądów, szkołą i uniwersytetem (Koran jest dla wyznawców islamu centralnym źródłem reguł życia, wykładnią prawa, religii itp.). W krajach islamskich meczet jest usytuowany na bazarze, w centrum życia publicznego. W innych krajach, gdzie tego typu miejsca brak, jego elementy funkcjonalne powinny być zaplanowane w sąsiedztwie meczetu (fryzjer, sklepy z dozwoloną żywnością, kawiarnia).

Mekka T Kaaba

r. <$>

Ablucje

Ablucje

Sala

modlitwy

Wejście główne (ż) Tradycyjny sposób zabudowy

Większe meczety mają zawsze wieżę - minaret; przy mniejszych meczetach występuje ona rzadziej. W świątyniach muzułmańskich nie ma organów ani dzwonnic. Z górnego, najczęściej zadaszonego obejścia minaretu, dostępnego schodami lub dźwigiem, rozlega się pięciokrotnie w ciągu dnia nawoływanie muezina do modlitwy, współcześnie prawie zawsze przez głośniki, co w wielu krajach nie jest dozwolone.

Salę modlitwy projektuje się w zależności od zapotrzebowania na miejsce do modlitwy, wynoszące 0,85 m² na osobę. Sala ta jest zwykle prostokątna lub kwadratowa, często z centralnie umieszczoną kopułą, i tak ukształtowana, aby jej oś wyznaczała kierunek modlitwy w stronę Mekki. Na ścianie czołowej (qibla) znajduje się nisza modlitewna (mihrab), obok kazalnica, przeznaczona do uroczystej modlitwy piątkowej (minbar), wyposażona zawsze w nieparzystą liczbę podpór, przeznaczona dla teologa minaretu (imama). Kobiety i mężczyźni są oddzieleni od siebie, często tylko symboliczną przegrodą lub emporą.

W przedsionku są usytuowane regały na obuwie wiernych oraz miejsca do rytualnych ablucji i kąpieli, zawsze z bieżącą wodą. Toalety projektuje się na osi poprzecznej do kierunku wskazującego Mekkę, na ogół z oddzielnymi wejściami dla kobiet i mężczyzn, oraz z wejściem na emporę dla kobiet.

Wiele meczetów ma wewnętrzny dziedziniec tej samej wielkości co sala modlitwy, który w dni świąteczne jest wykorzystywany jako jej poszerzenie. Na dziedzińcu znajduje się zdobiona studnia (cze-szme) do rytualnych ablucji. W krajach o gorącym klimacie sadzi się tu w porządku geometrycznym drzewa zapewniające cień.

Biuro, biblioteka, sala odczytowa i sale lekcyjne, składy i mieszkania, przynajmniej dla muezina i imama, dopełniają programu.

W dekoracji nie dopuszcza się przedstawień ludzi i zwierząt. Ulubionym motywem są ornamenty roślinne i geometryczne (arabeski) oraz wersety Koranu w kaligrafii arabskiej. Dekoracje te osiągnęły w sztuce islamu wysoki poziom artystyczny.

Parter

1    Wejście (mężcz.)

2    Przedsionek

3    Miejsce na obuwie

4    Biuro (hodża)

5    Sala modlitwy Parter (mężcz.)

6    Informacja (mężcz.)

7    Wejście (kob.)

8    Przedsionek

9    Informacja (kob.)

10    Miejsce na obuwie

11    Sala modlitwy Empora (kob.)

Podziemie

1    Umywalki

2    WC

3    Prysznice

4    Dźwig

5    Kuchnia

6    Jadalnia

7    Ogrzewanie

8    Fryzjer

9    Sala nauki (mężcz.)

10    Biblioteka i sala wykładowa

11    Sala nauki (kob.)

13 Minaret z dźwigiem

©

Podziemie

(7) Legenda -*• © ©