obraz0

U Ii A L O - A Ł T AJCZYC Y I SYBERYJCZYCY Ugro-Finowie, Samojcdzi, Turko-Mongołowie itd.

1. MORD WINI

Wśród, fińskich ludów nadwołżańskich Mordwini¹, zarówno Mokszanie jak Erceni, znają pojęcie najwyższego bóstwa, którym jest bóg nieba, określony jako Szkaj (erc. szki, niszke), czyli ,,stwórca” ², albo szkajbas (szkabavas, szkabas), „bóg stwórca”³, z przymiotnikami jak otsu, „wielki”, vdrda (erc. vere) „najwyższy”, „ten w górze”. O tym, że jest on. organicznie związany z niebem, świadczy na przykład powiedzenie szkaj mazems, które znaczy „niebo czerwienieje” ⁴. A także, kiedy Istota Najwyższa pojęta jest w formie bardziej osobowej, jak to bywa w mitologii ludowej i ludowych pieśniach, ukazuje się wcielona w elementy uraniczne. Według Mokszanów Droga Mleczna jest ręcznikiem Szkaja⁵; u Ercenów zaś Szki, który żyje samotnie i jest wszędzie obecny, stwarza swoim oddechem wiatr, zgrzytaniem zębów — grzmot, mrugnięciem oka — błyskawicę, a łzami — rzeki i morze ⁶. Piorun pojęty jako osoba boska — Atam, „dziadek”, u Mokszanów, Purgine, Purgine-pas (z litewskiego Perkunas) u Ercenów, jest synem lub zięciem Szkaja czy też Szki ⁷.

Ów najwyższy bóg jest wszechwiedzący. U Mokszanów Szkaj ma wielkie oczy i widzi wszystko, co się dzieje na ziemi; a ponieważ ten, kto popełnia zły czyn, stara się zwykle z tym kryć, Szkaj ma do dyspozycji pewne kobiety, które wszędzie krążą, wszędzie zaglądają, a wieczorem donoszą mu o wszystkim, co się zdarzyłoU Ercenów przy okazji zaślubin wzywa się najwyższego boga taką modlitwą: „O, Niske-pas, o Vere-pas, pomocy.

237

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
obraz0 56. Postać trćjgłowa na złotym rogu, prawdopodobnie pochodzenia celtyckiego, znalezionym w D
skanuj0012 (131) 114" Jurij Łotman jak obraz bez postaci, na którym te ostatnie są zastępowane
Obraz4 (56) 34 Odkrywanie natury dziecka przykład wpływu rozwodu rodziców na rozwój dziecka. Pierws
Obraz4 (78) 56 56 189.-190. Na rysunku przedstawiono zależność przyrostu temperatury pewnego ciała
Obraz4 (78) 56 56 189.-190. Na rysunku przedstawiono zależność przyrostu temperatury pewnego ciała
44512 Obraz0 (56) ■ GE06RAFIA - ZAKRES ROZSZERZONY —i—7b ,    9. Na podstawie tabel
45644 Obraz5 (56) u u u u u u u u u u u u u rJ IJ Dla miedzi mtrzymaloić na rozciąganie zawiera się
56 62 POMIAR I 56. Na ostach liczbowych przedstawić w postaci naniesionych na nie przedziałów wyniki
56 62 (2) £ 56. Na osiach liczbowych przedstawić w postaci naniesionych na nie przedziałów wyniki
56 62 56. Na osiach liczbowych przedstawić w postaci naniesionych na nie przedziałów wyniki dwóch&nb
56 62v2 56. Na osiach liczbowych przedstawić w postaci naniesionych na nie przedziałów wyniki dwóch&

więcej podobnych podstron