Obraz27 (5)
5.17. DIAZOtłMIlE 1 BłMUłjCANIK 5.17.1. Charakterystyka procesu diazowania
Oiazowaniom nazywa elf proces wprowadzania do cząsteczki związku organicznego grupy dlazonlowej -n3x~ (x“anion kwasowy). Olszowe-niu poddaje alg pierwszo rzędowe salsy aromatyczne i ich pocbodoe zawierające W pierścieniu rdtne grupy funkcyjne, np. -S03H, -MOj. -COOM, —OH# —0CH3. “CM,. Substescjami, które w dużej skali przeayeiowej poddaje si« diazowaniu. są m.łn.t anilina# toluidyny, ksylidyny# o-anlnofenol# s-nitroanilina, kwas sulfanilowy, ani nona f toin i aninoantraohinony.
Diazowania naatgpuje pod wpływon kwasu azotawego w obecności nocnego kwasu mineralnego (kwas solny lub siarkowy). Kwas azotawy, jako nietrwały, wytwarzany jost bozpoŚrednio w irodowi■ku reakcyjnym z azotynu sodu. Kwas mineralny jest niezbędny do:
- utworzenia soli z aminy diazowanej, która jest właściwym surowcem w procesiei
Ar—NH, * HCI - —* (Ar-NH3)*CI " J
- utworzenia kwasu szotowego z,azotynu sodu#
- utrzymanie odpowiednio niskiego pB Środowiska reakcyjnego.
Reakcja diazowania, w wyniku której tworzy alg sól dlazoniowa, przebiega według schematu:
(Ar-NH,)#Cl“ • NeMO, • HCI — m (Ar—N3) *Cl “• NoCI • Ł M,0 •
Jak wynika z powytazej reakcji, zdiezowenie 1 mole aminy wymaga teor a tycznie doprowadzenie 1 mole azotynu sodowego i 2 moli kwasu solnego, w praktyce stosuje alg zbliżoną do teoretycznej iloAC azotynu sodu oraz nadmiar kwasu mineralnego, tj • 2,5-4 moli na Z sol aminy.
Sole diezoniowe są związkami organicznymi wyjątkowo nietrwałymi termicznie, dlatego roakcjs diazowania prowadzi elf w niskich temperaturach. Diazowania takich amin, jak aniliny czy toluidyny (tj. nie posiadających podstawników olektroujemnych) wymaga temperatury zbliżonej do 0°C. W nieco wy tezy oh temperaturach, tj. 10-20°C, można przerabiaó aml-nonaftole 1 pochodne aniliny zawierające grupy -SOaH i -NO,. Sbyt wysoka temperatura podczas procesu jest niekorzystne również z tego wzglądu, te soie powodować rozkład kwasu azotawego z wydzielaniem tlenków azotu. U praktyce egzotermiczną reakcją diazowania prowadzi eig najccgsciej w Środowisku chłodzonym przez dodatek lodu.
Reakcje diazowania, w zależności od rozpuszczalności substratów i produktów, przebiegają w roztworze lub w zawiesinie. W przemyśle realizowane eą dwie techniki prowadzenie reakcji diezpwenis.
•Fronty" sposób diazowania stosują sig w przypadku dobrze rozpuszczalnych substratów 1 produktów. Polega on na stopniowym dodawaniu wo
dnego roztworu (4-5 M) azotynu sodowego do oziębionego lodem roztworu aminy z kwasem mineralnym. . I
•Odwrócony- sposób diazowania stosuje sig w przypadku wykorzystania i Jako surowców kwasów arylosslnosuitonowych, która tls rozpuszczają sig w | Środowisku kwaśnym (w tym przypadku tworzą aLg równlet trudno rozpuszczalne sole diezoniowe). Polega on na sporządzeniu wodnego roztworu nie-| ezeniny soli sodowej substratu i azotynu sodu, po czym tek ezyekany roz-I twór wlewa eig stopniowo do ozigbiooego lodem kwasu mineralnego.
W trakcie reakcji diazowania niezbędne jest etaraaaa kontrole analityczna przebiegu proeeeu. Bada aig m.in. kwasowoSO środowiska reakey)*--j go (wymagano joat pH poniżej S|# e także obecnoec w nim nie przereagowano go kwasu stotawego i aminy, niedobór kwasu azotawego w Środowisku I akcyjnym lub zbyt wyeokie pB wpływają na oba i t sale wydajności diazowania. Dzieje eig tek, bowiem powstające sól diezoniowe reaguje z me przersagowaną aminą obecną w roztworze dając związek dlezoemlncwy (baiw-nik):
(Ar-Na)CI ♦ HaN-Ar -» Ar-N=NH-Ar .
Sole diezoniowe, jako związki nietrwale, po wytworzeniu powinny być albo niezwłocznie sutyte do dalszych syntez, albo poddane stabilizacji. Stabilizowania soli diazoniowych polega n.ln. na utworzeniu kompleksów V solami cynku <Ar-Ń,Cl)a'2nCla# na wytworzeniu trwałych aoil z kwasem fluor oborowym (Ar-N,)*RR» lub na przekształceniu ich pod wpływem stężonego roztworu NuOM w antydiazeuy e. iom ONe. R praktyce do roztwwu soli diazoniowych dodaje eig najczęściej chlorku cynkowego. Podwójną eol z ZnCI,, po wygoleniu chlorkiem sodowym, odsącza sig 1 suszy w aieki«) temperaturze, niekiedy po rozcieńczeniu solami mineralnymi (bezwodny aierosen sodowy,' glinowy, cynkowy lub magnazowy) do odpowiedniego atgtenia. Stabilizowana (utrwalone) sole diezoniowe motne przechowywać w stenie suchym i używać w farbiarniech, zwłaszcza w celu wytwarzania nierozpuszczalnych barwników bezpośrednio sprzgganyeh na włóknie.
W przemyśle reakcja diazowania obecnie przeprowadzę eig w kadziach drewnianych lub reaktorach taliwnycb, wyłożonych płytami kwasoodporr.ymi, zaopatrzonych w mieszadło. Mieszaninę chłodzi aig prtoz dodanie lodu bezpośrednio do środowiska reakcyjnego lub ze pomocą solanki przepływającej przez wgtownicg reaktora, w przyszłości zamiarze n« prowadzić diazowania w sposób ciąę£y, w podwyższonej temperaturze i przy I krótkim czasie reakcji.
5.17.2. Kierunki przerobu soli diazoniowych
W przemyśle realizowane są trzy kierunki przerobu soli diazoniowych polegające nąi
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
.2. CHARAKTERYSTYKA PROCESU SKRAWANIA 17 Rys. 1.6. Intensywność chłodzenia i smarowania cieczy
skanuj0045 (17) .5. Charakterystyka współczesnego ruchu turystycznego na świecie 195 min osób Ryc. 2
17. MODELE MATERIAŁÓW Rys. 17.4. Charakterystyka materiału nieliniowo-spręźystego. Jednym z przy
17. MODELE MATERIAŁÓW Rys. 17.8. Charakterystyka materiału sztywno-płastycznego ze wzmocnieniem. Rys
skanuj0073 (17) 150 Proces społeczny już problemem społecznym, gdy wzrasta stopień natężenia negatyw
skanuj0073 (17) 150 Proces społeczny już problemem społecznym, gdy wzrasta stopień natężenia negatyw
IMG207 207 Ry*. 17.2. Charakterystyka mechaniczna silnika bocznikowego Rys. 17.3. Charakterystyka me
1.1. Pojęcie i istota procesów przygotowania produkcji 17 Generalnie procesy można podzielić na pods
Obraz2 (17) V % UGfGuoiOW^ l 40 Yj t zam/ m o o £ tv /}C> Cp
12769 PICT5470 (2) 17® ». CHARAKTERYSTYKA MAflRIAidW RO/IMOANIONYCH 17® ». CHARAKTERYSTYKA MAflRIAid
17. MODELE MATERIAŁÓW Rys. 17.4. Charakterystyka materiału nieliniowo-spręźystego. Jednym z przy
17. MODELE MATERIAŁÓW Rys. 17.8. Charakterystyka materiału sztywno-płastycznego ze wzmocnieniem. Rys
więcej podobnych podstron