Obraz (593)

Jeana Paula Sartre’a. Pochodzący również z tego samego roku esej Mit Syzyfa oraz powstały nieco później dramat Kaligula (1944) łączy podobna tematyka - analiza w prozie, eseju filozoficznym i dramacie zagadnienia absurdu. Camus bowiem - z wykształcenia i intelektualnych pasji filozof - nie traktował swego pisania i filozofowania oddzielnie. Definiował powieść jako „filozofię przeprowadzoną w całości przez obrazy”. Doświadczenie absurdu jest, według Camusa, cechą relacji, jaka zachodzi pomiędzy człowiekiem a światem. Pragnienie życia i potrzeba szczęścia są sprzeczne z cierpieniem i śmiercią. Świadomość tego rodzi postawę absurdalną, którą ilustruje mit Syzyfa. Odrzuca ona pociechę religijną i metafizyczną, złudzenia, nadzieję, ale także i gorycz. Poczucie szczęścia leży w świadomości swego losu, Syzyf jest „silniejszy niż jego kamień”. Doświadczenie absurdu i wynikający stąd radykalizm moralny charakteryzują pierwszy etap intelektualnego rozwoju pisarza. Świat postrzegał jako przestrzeń, z której Bóg został wygnany, „los staje się sprawą ludzką i określaną przez ludzi”.

Kolejny etap jego twórczości, tak filozoficznej, jak i pisarskiej cechuje doświadczenie buntu. Utworom z tego okresu patronuje inny bohater mitologiczny - Prometeusz. Powstają wówczas: dramat Nieporozumienie (1944), powieść Dżuma (1947) i tom esejów Człowiek zbuntowany (1951). Uważa się, że inspiracją tych rozmyślań było doświadczenie wojny, okrucieństwa systemów totalitarnych i działalność Camusa we francuskim Ruchu Oporu (wydawał własne podziemne pismo „Com-bat”, opublikował też eseistyczne Listy do przyjaciela Niemca). Dla pisarza bunt stanowi odpowiedź na absurd, można z niego „wyprowadzić reguły życia”, w nim zawiera się solidarność z ubogimi i upokorzonymi. Towarzyszy mu troska o jego bezinteresowność, obawa, aby nie doprowadził do zdeprawowania, stając się tym samym pokarmem dla ideologów rewolucji. To stanowisko, wyrażone najdobitniej w Człowieku zbuntowanym, sprowadziło na Camusa gwałtowne ataki komunizują-cych intelektualistów francuskich, zwłaszcza J.P. Sartrea, którzy nie mogli wybaczyć mu jednoznacznego potępienia stalinizmu i głoszenia praw dy o sowieckich obozach pracy - gułagach. Następną sprawą, która poróżniła Camusa z „kawiarnianymi filozofami”, była kwestia niepodległości Algierii. Grupa Sartrea, a także lewicująca część społeczeństwa, domagały się niepodległości dla walczącej o nią francuskiej kolonii. Camus, którego matka nadal mieszkała w Algierii, wzywał do porożu mienia między Francuzami a arabską ludnością tego kraju.

W roku 1956 pisarz wydał swą kolejną powieść - Upadek. Była ona swoistym rozliczeniem się Camusa z głoszonymi wcześniej poglądami. W jego notatkach zachowały się wzmianki o tym, że planował kolejny cykl, którego tematem (a zarazem następnym etapem twórczości) miały być miłość i świat poprawiony. Cykl ten nazywany jest „mitem Nemezis”. W roku 1957 Albert Camus został laureatem literackiej Nagrody Nobla. Otoczony wrogością francuskiego świata literackiego, wyprowadził się z Paryża, kupił dom w Prowansji i tam zamieszkał. Klimat i słońce tej prowincji przypominały mu rodzinną Algierię. Miał skomplikowane życie osobiste (był żonaty, ale jednocześnie pozostawał w związkach z kilkoma innymi kobietami). Pracował nad kolejną powieścią. Ukazała się ona dopiero w 1995 roku pod tytułem Pierwszy człowiek. Była duchową autobiografią pisarza. Dzieło nie zostało ukończone. 4 stycznia 1960 roku Albert Camus zginął w wypadku samochodowym. Amerykański pisarz William Faulkner na wiadomość o jego śmierci powiedział: „Wszyscy mówią, że zabił się, rozbijając samochód o drzewo, a on spotkał Boga”.

Utwory Camusa zyskały dużą popularność i uznanie czytelników. W latach powojennych, w obliczu kryzysu wartości, głosiły trudną lekcję moralnej uczciwości. Myśl filozoficzna Camusa wynikała ze studiów nad kulturą antyku, pozwoliła mu ona uczynić z odwołań do mitów metaforę rozwoju własnej drogi twórczej. Intelektualną inspiracją były dla niego m.in. dzieła S. Kierkegaarda, M. Heideggera, F. Nietzschego, L. Szestowa, także F. Dostojewskiego, F. Kafki, M. Prousta oraz S. Weil. Nie był piewcą egzystencjalizmu, choć czytał dzieła powstałe z tej inspiracji (np. utwory J.P. Sartre’a), aby zrozumieć tę postawę i jej heroizm. Tematem jego rozważań były: wolność, samotność, „obcość” egzystencji, heroizm, milczenie Boga. Podkreślał zawsze odmienność swojego myślenia. Nie ustawał w poszukiwaniu prawdy. Symboliczną wymowę może mieć fakt, że zginął w pobliżu miejscowości Sens. W mowie noblowskiej Camusa znajduje się zdanie, które było przesłaniem jego twórczego życia: „Tylko zbliżenie się < lo innych pozwoli artyście karmić swoją sztukę i swoją odmienność”.

DŻUMA

Dżuma została wydana w 1947 roku. Wzbudziła ogromne zainteresowanie czytelników, natomiast krytycy wypowiadali się o niej bardziej powściągliwie. Wydaje się, że powodem chłodniejszego przyję-

245

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Słowo wstępne prac, podając je w układzie chronologicznym, a w przypadku pochodzących z tego samego
Image0013 (11) Również tego samego dnia w dzielnicy Saklawija Amerykanie użyli broni chemi
2009 03 113450 PETUNIA - Larender Bouąuet B 0 # a Piękna odmiana petunii o pełnych kwiatach. Pochod
-    w czerwcu tego samego roku inny piłkarz Ashley Cole dostał również 100.000
98 Jacek Sójka Kolejnym ważnym wydarzeniem, które miało miejsce jeszcze tego samego roku, było złoże
78 M. Suwała kami) oraz tego samego roku publikacji. Największe są w Niemczech, mniejsze w Norwegii,
Specjalizacja archiwistyczna w lubelskim UMCS 191 grafii. Tego samego roku zajęcia z historii archiw
img350 (6) 220 Druidzi i politycznym Y Cylch-grawn Cymraeg. Tego samego roku odbył się jeszcze jeden
KOMUNIŚCI POLSCY WZSRR PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ W 1941 wybuchła wojna niemiecko - sowiecka. Tego s
Rzymie zwołanym 14 II tego samego roku. rzucając klątwę na Henryka to oznaczało że jego poddani są z
DSCN2375 26 Marek K leteiunpM informację tę można było wyczytać z oznakowania na naramiennikach. Od

więcej podobnych podstron