P1070861

tarza. 1950—51 przywrócona szersza arkada gotycka do nawy bocznej. Wnętrze na rzucie zbliżonym do kwadratu, z wielkimi płytkimi wnękami arkadowymi od pn. i zach., sklepione żaglasto. Arkada gotycka na wsch. filarze zatraca swe profile, od strony wnętrza jej krawędź sfazowana. — Ołtarz pót-nobarokowy z dekoracją klasycyzującą, po 1795, fundacji kapituły, odnowiony 1813—15 staraniem kanonika Seweryna Szeliskiego, a 1856 i 1880 kapituły; stiukowy, z parą kolumn, w polu głównym od ok. 1963 obraz Matki Boskiej z Dzieciąt-

180 kiem (z Muzeum Archidiecezjalnego) (fig. 180), renesansowy pocz. w. XVI, włoski, w nabytej 1965 ramie wczesno barokowej z ok. poł. w. XVII, z piętnastoma mai. medalionami z Tajemnicami Różańcowymi; w zwieńczeniu obraz św. Franciszka Ksawerego, w. XIX. Nagrobek bpa Łukasza Kośeielec-

450 kiego (zm. 1597) (fig. 450), późnorenesansowy, wystawiony zapewne 1597—1601 przez jego bratanka Jana; z piaskowca i alabastru; we wnęce płaskorzeźbiona płyta z leżącą posta-

451 cią zmarłego (fig. 451), flankowana parą pilastrów dekorowanych symbolami śmierci; w zwieńczeniu w mniejszej wnęce figurka fundatora klęczącego przed krucyfiksem (nie istniejącym), powyżej rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego, nad pilastrami rzeźby dwu nieokreślonych postaci męskich; w co-

452 kole rozbudowany kartusz (fig. 452) z herbami: Ogończyk, Oksza, Grzymała i Sulima, zwieńczony insygniami biskupimi, powyżej tablica inskrypcyjna z w. XIX (w miejsce pierwotnej); w dekoracji motywy okuciowe i rolwerkowe, w cokole putta wśród splotów roślinnych zwijających się wokół pół-postaci żołnierzy, w zwieńczeniu głowy smocze i sploty akan-tu, boki ujęte hermami. Pomnik kardynała prymasa Augusta Hlonda (zm. 1948), wyk. 1962 przez Józefa Stasińskiego, odlany z brązu w pracowni Antoniego Brzezińskiego w Poznaniu. Dwie ławki neorokokowe.

Kaplica Sw. Krzyża (Gónków). Utworzona 1481 przez bpa Uriela Górkę z dwu odrębnych kaplic: św. Leonarda i św. Zofii; po dokonanym połączeniu od 1483 p. w. św. Leonarda, od 1516 śś. Leonarda i Stanisława, od 1670 Sw. Krzyża (do 1787 także śś. Wojciecha i Stanisława bpów). Obie pierwotne kaplice wzniesione pocz. w. XV, do 1406: pierwsza z fundacji Mikołaja Górki, kanclerza kapituły poznańskiej, druga z fundacją 1408 ołtarza św. Zofii przez mieszczankę poznańską Katarzynę Pabiszową (tu początkowo także biblioteka katedralna, 1472 przeniesiona do wieży pd.). W związku z wystawieniem 1574 nagrobka rodzinnego kaplica odnowiona 1576 przez Andrzeja Górkę, kasztelana międzyrzeckiego, z nowym dachem d posadzką. Podupadła u schyłku w. XVI, re-

montowana po 1598 przez Czarnkowskich, spadkobierców Górków, pod kierownictwem Jakuba Brzeźnickiego, bpa su-fragana poznańskiego, później staraniem kapituły (wyk. skarpy zewnętrzne, dach wspólny z sąsiednimi kaplicami, wzmocnienie sklepień). 1668—70 przebudowa kaplicy z legatu bpa Wojciecha Tolibowskiego: nowe sklepienia i zwężone dwa arkadowe przejścia z ambitu. Od 1677 dalsze prace nad odnowieniem kaplicy staraniem Mikołaja Zalaszowskiego, późniejszego archidiakona poznańskiego. Po pożarze katedry 1772 remont kaplicy 1778—83, z nowym dachem krytym miedzią, po czym budowa nowego ołtarza. Remonty 1856 i 1880, w 1934—35 polichromia wyk. przez Wiktora Gosienieckiego.

1950—51 odsłonięte dwie wielkie gotyckie arkady z ambitu, następnie obniżona posadzka (do dwóch stopni nad poziom obejścia), remont sklepień, a 1955 na sklepieniach wyk. nowa dekoracja i polichromia. Wnętrze wydłużone dwuprzęsłowe, sklepione kolebką z dwiema parami lunet nad oknami i arkadami otwartymi do obejścia; arkady ostrołukowe z profilem dwu faz przedzielonych wałkiem, od strony wnętrza z potrójną fazą. Na sklepieniu pośrodku polichromia ze sceną Ostatniej Wieczerzy, w lunetach czterej ewangeliści, sgraffito, wyk. 1955 przez Jerzego Hoppena iz Torunia. Kraty w dwu arkadach do obejścia (fig. 148), barokowe, wyk. ok. 1680 sta- 148 raniem archidiakona Mikołaja Zalaszowskiego, uzupełnione po 1950 o boczne elementy po przywróceniu szerszych arkad; dwuskrzydłowe, wysoko zwieńczone, z pierwotnymi zamkami.

— Ołtarz późnobarokowy 1783—87 (fig. 113), wyk. przez rze- 113 źbiarza Bernarda Smolkę z udziałem murarza Wawrzyńca Rychtera, stanikowy, czarno marmoryzowany, z dwiema parami skośnie ustawionych kolumn, między którymi rzeźby Matki Boskiej (fig. 411) i św. Jana Ewangelisty (fig. 412), 411, 412 wyk. być może przez Augustyna Schoepsa; nad przełamującym się belkowaniem zwieńczenie z rzeźbami aniołów na spływach, w zwieńczeniu gloria i dwa putta, mensa sarkofagowa; w polu głównym (fig. 613) we wnęce krucyfiks (fig. 613 359) późmogotycki 1522 (?), pierwotnie na bramie Wrocłaiws- 359 kiej, 1652 przeniesiony do katedry, polichromowany, krzyż ze srebrnej złoconej blachy; pod krzyżem blacha srebrna, trybowana, z czaszką i piszczelami, 1. poł. w. XVIII, poniżej para srebrnych klęczących aniołów trzymających lichtarze (fig. 614), barokowych 4. ćw. w. XVII; wokół we wnęce srebr- 614 ne, złożone z odcinków, trybowane ramy ornamentalne, ok.

1700: 1. z dziesięcioma medalionami, na których sceny Męki Chrystusa: Modlitwa w Ogrójcu, Koronowanie cierniem (fig. 615,

615), Biczowanie (fig. 617), Naigrawanie (fig. 620), Upadek 617, 620 7 KZS Poznań

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0013 (279) 26 Cele edukacji Cele operacyjne przybliżają nam procesy psychiczne składające się
image 026 26 Parametry anten Rys. 1.7. Przykładowy system telekomunikacyjny do analizy równania
skanuj0090 (26) 180 Edukacja wspierająca uczniów w wieku wczesnoszkolnym Do innych koncepcji metodyc
Slajd16 (26) MIASTO MONOKULTUROWE...Dolina Lotnicza - Fakty • POWOŁANIE DO ŻYCIA IDEI DOLINY LOTNICZ
skanuj0013 [Oryginalna Rozdzielczość] (2) 26., Podczjj wysiłku fizycznego, . twierdzenie utrzymywani
skanuj0090 (26) 180 Edukacja wspierająca uczniów w wieku wczesnoszkolnym Do innych koncepcji metodyc
Slajd16 (26) MIASTO MONOKULTUROWE...Dolina Lotnicza - Fakty • POWOŁANIE DO ŻYCIA IDEI DOLINY LOTNICZ
26 MAŁGORZATA KARPIŃSKA-OCHAŁEK, MAGDALENA OBRZUD się do samych zajęć. Pozostałe potrzebują znacznie
P1070825 XXIV tualnym wariantem drogi przekraczającej tędy Ostrów Tumski). Rozwój zespołu grodowego
skanuj0013 (279) 26 Cele edukacji Cele operacyjne przybliżają nam procesy psychiczne składające się
skanuj0045 26 MISTRZYNI PODRÓŻUJE CAŁY DZIEŃ. NIE OPUSZCZAJĄC SWEGO DOMU. BEZ WZGLĘDU NA TO. IAK PIĘ

więcej podobnych podstron