Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 07 20093333 bmp

W. Piur<k Ił tfp Jo Iiiiukl o fcdntuitttammjii, Wjtawi 2008. ISBN 978-83 <030l-u.fi, O by WAlP 1008

126 ^Wst^P do ^naLJki o komunikowaniu

Wypowiedź prasowa była do niedawna najczęściej stosowaną jednostką w ilościowych analizach zawartości gazet i czasopism. Okazywała się szczególnie użyteczna w klasyfikowaniu materiału badawczego według kryteriów gatunku, autorstwa, nastawienia (krytyczności) i tematyki pod warunkiem, że chodzi

0 klasyfikację wypowiedzi wewnętrznie jednorodnych. Właśnie w gazetach i czasopismach oraz w programach radiowych i telewizyjnych występuje duże zróżnicowanie całej zawartości i znaczna wewnętrzna jednorodność poszczególnych wypowiedzi, tzn. niemal każda wypowiedź prasowa jest jednorodna pod względem źródła, gatunku, tematu, stopnia krytyczności, lokalności, zrozumiałości itd., ale się różni pod tymi względami od innych wypowiedzi w tej samej gazecie.

2. Rodzaje prasy

Całą „prasę w szerszym znaczeniu” można było w latach 20. ubiegłego wieku dzielić na pisaną (albo drukowaną, czyli „prasę w węższym znaczeniu”) i mówioną (albo dźwiękową, czyli radio). W latach 30. przejrzystość tego prostego podziału zakłóciło pojawienie się telewizji, zwracającej się nie tylko do uszu odbiorców, ale i do ich oczu. Na ekranach telewizorów oprócz statycznych i ruchomych obrazów zagościło też słowo pisane. Ta nowa sytuacja wymusiła zmiany w terminologii: od połowy XX wieku mamy do czynienia z prasą w szerokim znaczeniu, czyli periodycznymi mediami masowymi drukowanymi i elektronicznymi.

Prasa drukowana, czyli media drukowane, to dzienniki i czasopisma.

Prasa elektroniczna, czyli media elektroniczne, to radio i telewizja.

Zwróćmy teraz uwagę na to, że ów podział prasy na pisaną i mówioną dokonany został z. punktu widzenia nadawcy; to on bowiem, chcąc coś zakomunikować potencjalnym (zamierzonym) odbiorcom, może pisać (też rysować, malować, drukować itd.) lub mówić (też śpiewać, grać itd.). Tymczasem odbiorca jest nastawiony na korzystanie w celach komunikacyjnych z dwóch ze swoich pięciu zmysłów, tzn. ze wzroku i ze słuchu. Z punktu widzenia odbiorcy należałoby dzielić szeroko rozumianą prasę na wzrokową (wizualną), słuchową (audialną) i słuchowo-wzro-kową (audio-wizualną). Na zawartość prasy wzrokowej składają się teksty czytane

1 obrazy statyczne. Na zawartość prasy słuchowej - teksty mówione oraz muzyka. Na zawartość prasy wzrokowo-słuchowej - obrazy ruchome, teksty mówione (też odczytywane) i muzyka, a także teksty czytane i obrazy statyczne.

Wszystkie te tradycyjne rodzaje prasy wzrokowej, słuchowej i słuchowo--wzrokowej cechuje ograniczona możliwość komunikacji interaktywnej. Jednakże możliwość jakiejś interakcji - choć czasem bardzo ograniczona - występuje chyba w każdym procesie komunikacji medialnej.