2014-03-31

Zatrucie jadem kiełbasianym

Toksyna wytwarzana przez bakterię Laseczkę jadu kiełbasianego- Clostridium botulinum jest jedną z najsilniejszych trucizn, jakie zna ludzkość. Zaledwie 1g oczyszczonej neurotoksyny botulinowej może zabić ok. 1 miliona ludzi.

Z drugiej zaś strony, botulina jest pierwszą biologiczną trucizną dopuszczona przez FDA do stosowania w terapii szeregu zaburzeń neurologicznych np. porażeniu mózgowym. W leczeniu stosuje się bardzo niewielkie stężenia toksyny typu A - około 0,005% śmiertelnej doustnej dawki.

Zatrucie jadem kiełbasianym

Różne szczepy Clostridium botulinum wytwarzają 1 z 7 typów antygenowych toksyn od A do G. Większość zatruć u ludzi spowodowana jest toksyną A, B i E, rzadziej F.

Toksyny są wrażliwe na ogrzewanie, ulegają zniszczeniu poprzez gotowanie (w temp. 100°C przez 10 min.).

Zarodniki C. botulinum są odporne na wysoką temperaturę, w 100°C mogą przetrwać nawet kilka godzin. Niszczy je ekspozycja na gorącą parę o temp. 120°C przez 30 min.

Zatrucie jadem kiełbasianym

Źródłem zakażenia są wyłącznie zwierzęta.

Rezerwuarem są: gleba, przewód pokarmowy zwierząt i żywność pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego zanieczyszczona tymi bakteriami lub ich zarodnikami.

Zatrucia w Polsce są spowodowane najczęściej spożyciem niedostatecznie wyjałowionych nadpsutych konserw mięsnych, warzywnych lub rybnych (bombaż) lub weków produkcji domowej.

Przy produkcji konserw domowych najczęściej popełnianym błędem jest nieprzestrzeganie konieczności trzykrotnego gotowania mięsa w wekach przez 1 godz. 1. i 2. dnia oraz 30 min. 3. dnia., a przy spożyciu ich nieprzestrzeganie zasady, że konserwy powinny być spożyte tylko w dniu otwarcia i po uprzednim podgrzaniu do temp. 100°C przez 10 min..

Nie ma przenoszenia zakażenia z człowieka na człowieka.

Zatrucie jadem kiełbasianym

Okres wylęgania: 12 - 36 godzin.

Objawy:

-    początkowo nudności, wymioty, kurczowe bóle brzucha, biegunka;

-    znaczne osłabienie, suchość w ustach;

-    silny ból głowy i zawroty głowy;

-    jednocześnie lub kilkanaście godzin później objawy neurologiczne -porażenie mięśni oka (opadnięcie powiek, zez zbieżny, brak reakcji źrenic na światło, podwójne widzenie);

-    porażenie nerwów czaszkowych : porażenie opuszkowe -zaburzenia połykania i mowy;

-    porażenie mięśni gładkich: zahamowanie perystaltyki, wzdęcia brzucha, zaparcia, zaburzenia w oddawaniu moczu;

-    w końcowej fazie porażenie mięśni poprzecznie prążkowanych, w tym oddechowych i zgon;

-    brak jest gorączki, świadomość do końca jest zachowana.

Zatrucie jadem kiełbasianym

• Badania laboratoryjne:

-    Wykrycie toksyny botulinowej

w surowicy, kale, treści żołądkowej lub w potrawie zjedzonej przez zatrutego.

-    Izolacja Clostriduim botulinum z kału.

-    Najbardziej czułą i swoistą metodą jest próba biologiczna na myszy.

-    Szybkie wykrywanie toksyny przy pomocy testów immunodiagnostycznych

(np. ELISA).