ScannedImage 107

Mity i obrządy totemiczne 111

Mity i obrzędy .totemiczne

Klan stanowi z reguły u Australijczyków naturalną grupę religijną³⁸, gdzie przynależność do danego klanu oznaczała konieczność uczestniczenia w iytuałach rozmnożenia danego totemu. Członkowie klanu podzielają wspólne wartości, opowiadają te same mity o swych przodkach i biorą udział w odrębnych rytuałach poświęconych swym totemom. Organizatorami kultu są tu naczelnicy klanowi (oczywiście nie są oni elementem systemu władzy hordy, zarządzanej przez Radę Starszych). Mity totemiczne są opowieściami o przodkach totemicznych, których potomkami są opowiadający. Są to postacie o charakterze i wyglądzie zarówno zwierzęcym jak i ludzkim, nie do końca określonym. Zazwyczaj w australijskich mitach totemicznych istoty te odchodzą do podziemi, zostawiając w tym miejscu znak w postaci kamienia czy skały, albo zamieniają się w te przedmioty. Przebieg mitu związany jest ze ściśle określonymi miejscami pełnymi skojarzeń mitycznych. Na drodze bohaterów stają więc szczeliny, skały, strumienie, które stają się dla krajowców świętymi centrami totemicznymi, miejscami, gdzie odbywają się tajne obrzędy religijne albo gdzie ukryte są czuringi. Mity o przodkach totemicznych są związane z poszczególnymi częściami krajobrazu. Dla Australijczyka ziemia jego wspólnoty jest cała nasycona religijno-mitologicznymi wspomnieniami: każda skała, wąwóz, źródło, drzewo — wszystko to jest albo miejscem praktyk takiego czy innego epizodu mitologicznego, albo znakiem upamiętniającym taki epizod. Jak mówi Strehlow: „tubylec Aranda jest przywiązany do ojczystej ziemi wszystkimi strunami swojej duszy”. Dla niego środowisko to nie martwa przyroda lecz żywe drzewo genealogiczne: wokół siebie widzi on namacalną historię swoich przodków³⁹.

Mity totemiczne są ściśle związane z obrzędami, odprawiający je starają się upodobnić w jakiś sposób do bohaterów mitu. Mitów nie mogą znać niewtajemni-czeni, stanowią one więc świętość plemienną czy rodową na równi z czuringami. Treść ich jest raczej prosta, pozbawiona dramatyzmu, element fantastyczny stanowi w nich przede wszystkim fakt, główne postacie przejawiają tak ludzkie jak i zwierzęce cechy.

Ze względu na związek podziałów totemicznych ze strukturą całego uniwersum, mity totemiczne muszą uzasadnić przede wszystkim dwudzielność świata. Opowiadają więc o pierwotnym konflikcie i rozejściu się zwierzęcych przodków fratrii czy połów egzogamicznych. Wspomniany wyżej mit o wrogości między Krukiem i Orłem można uzupełnić niosącymi podobne idee mitami dotyczącymi innych epo-nimów fratrii, jak Wombat i Kangur w micie z Wiktorii. Te dwa zwierzęta były przyjaciółmi, póki pewnego dnia Wombat nie wykopał sobie nory. Kangur, niczym

³⁸    W rozumieniu Wacha, a więc grupę, w której przynależność i określenie religijne jest warunkowane urodzeniem się w obrębie danej grupy — w tym wypadku klanu. Por. J. W a c h, Socjologia rełigii, Warszawa 1961, s. 81-85.

³⁹ S. T o k a r i e w, Pierwotne formys. 69.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ScannedImage 111 Mity i obrządy totemiczne 115 kowie klanu świętują, tańcząc i śpiewając pieśni o pr
ScannedImage 109 Mity i obrządy totemiczne 113 składająca się z członków przeciwnej fratrii, szła od
Untitled Scanned 107 109 RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA 773.    Spośród liczb całkowityc
ScannedImage 28 dziej prawdopodobne wydaje się, że cała sprawa stanowiła po prostu pretekst do bójki
ScannedImage 26 Struktura rewolucji naukowych Mnożąc wersje paradygmatu, kryzys rozluźnia reguły nor
ScannedImage 28 244 strukturalna wydobywa jako samą tekstowość tekstu, stanowi niezbędne medium, prz
ScannedImage 58 - 30 - w tych fajach, gdzie inne Wspólnoty chrześcijańskie stanowią znikL mą ilość,
45023 ScannedImage 4 (5) - 4 — fi 22. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi:&n

więcej podobnych podstron