skanuj0012 (221)

238 Homa Hoodfar

Pomimo silnej opozycji sił religijnych i konserwatywnych wielu reformatorów należących do bliskowschodniej elity, zarówno mężczyzn, jak i kobiet, nalegało na zdejmowanie zasłony. W Egipcie, gdzie organizacje feministyczne i kobiece wyrosły na istotną siłę polityczną głośno krytykującą władze kolonialne, same aktywistki zapoczątkowały publiczne zdejmowanie zasłony podczas demonstracji w Kairze w 1923 r. (Ahmed 1982). Egipt stał się więc pierwszym islamskim krajem, w którym zasłonę odrzucono bez państwowej interwencji, co spowodowało gorące debaty w samym Egipcie oraz w całym arabskim i muzułmańskim świecie. Dzisiejsza ocena zdejmowania zasłony redukuje ważność tego historycznego wydarzenia, podkreślając, że zasłanianie dotyczyło tylko kobiet z wyższych klas. Jednak, jak dowodziłam gdzie indziej, „choć Egipcjanki z klas społecznych o niskich dochodach nigdy nie zasłaniały twarzy i nosiły stroje niekrępujące ruchów, postrzegały zasłonę kobiet z wyższych klas jako ideał. To nie ideologia, a warunki ekonomiczne nie pozwalały im na noszenie zasłony” (Hoodfar 1989, s. 21). Ruch odrzucania zasłony przez Egipcjanki z wyższych klas zakwestionował nie tylko ideologię noszenia zasłony, ale też wykluczenie kobiet w imię zasłony i islamu.

W innych krajach, takich jak Iran i Turcja, to państwo zakazało noszenia zasłony. Chociaż towarzysząca temu retoryka mówiła o wyzwoleniu kobiet, by mogły one wnieść swój wkład w budowę nowego, nowoczesnego narodu, w rzeczywistości kobiety i ich korzyści nie miały większego znaczenia. Stały się raczej polem bitwy, zdobyczą w ostrych i czasem krwawych walkach pomiędzy zwolennikami sekularyzacji i modernizacji po jednej, a przywódcami religijnymi po drugiej stronie. Nowoczesne państwa, pragnące wyalienować i pokonać przywódców religijnych, którzy dawniej mieli swój udział we władzy państwowej i generalnie przeciwni byli sekularyzacji¹⁴, zakazały noszenia zasłony i powołały siły policyjne, by zmusić do przestrzegania zakazu — nie brano jednak pod uwagę konsekwencji tych działań dla kobiet, zwłaszcza tych spoza elity i klasy średniej dużych miast. Atatiirk (1923-1938), reprezentujący w Turcji ruch sekularystyczny i nacjonalistyczny, zakazał noszenia zasłony i w gruncie rzeczy wszystkich tradycyjnych strojów, włączając w to fez. Turcy na drodze ku modernizacji nosić mieli stroje europejskie. Iran podążył za tym wzorem i wprowadził reformę stroju, choć w łagodniejszej wersji. Jednak nacisk położony został na zdjęcie zasłony. Feministki i inne kobiece aktywistki w Iranie były gorzej zorganizowane niż ich odpowiedniczki w Egipcie i Turcji. Debaty na temat spraw dotyczących kobiet i konieczności ich edukacji toczone były głównie przez mężczyzn i umieszczone w kontekście modernizacji Iranu, by mógł on odzyskać dawną świetność (Sanasarian 1982). W dyskusjach tych kobiety postrzegane były przede wszystkim jako matki narodu, które musiały być wykształcone, by móc wychowywać dzieci, zwłaszcza

¹⁴ Głównym powodem sprzeciwu przywódców religijnych było to, że zmiany pozbawiłyby ich trwającego całe wieki, niekwestionowanego monopolu w dziedzinie edukacji.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0004 (356) 230 Homa Hoodfar skich, wywodzi się z niearabskich społeczeństw basenu Morza Śródzi
skanuj0010 (243) 236 Homa Hoodfar swoją rozmowę z Meerza Aboo Talibem, w której porównuje niekorzyst
skanuj0016 (164) 242 Homa Hoodfar o wschodzie słońca, a wracały po południu; spędzały czas na dziele
skanuj0020 (135) 246 Homa Hoodfar tak że wiele kobiet, niezależnie od nastawienia, religijnego bądź
skanuj0014 (180) 240 Homa Hoodfar stach i mających skromne środki utrzymania często robiła zakupy or
skanuj0022 (116) 248 Homa Hoodfar manek, które, podobnie jak wszystkie inne kobiety należące do wido
skanuj0026 (95) 252 Homa Hoodfar kwencji noszenia zasłony w zachodnim świecie, więc przyjęcie jej je

więcej podobnych podstron