skanuj0019 (171)
dadaiści do swoich wynalazków odnosili się z identyczną nonszalancją jak do tradycyjnych kanonów. Najczęściej zadowalali się samym wywołaniem efektu zupełnego zaskoczenia.
Nie zawsze jednak. Raoul Hausmann układał poematy-afisze z pojedynczych liter i znaków pisarskich. Kurt Schwitters wygłaszał poemat złożony z nic nie znaczących dźwięków, przechodzący od szeptu, płaczu, krzyku do litanijnego zawodzenia (poemat zachował się nagrany na płytę gramofonową). Obaj byli plastykami i w obu tych doświadczeniach istotne było to, że traktowały one język w taki sam sposób, jak plastyk traktuje swoje tworzywo — jako 1 surowiec tylko materialny, z obojętnością dla istniejących już w nim znaczeń. Podobne roz- \ dzielenie w znaku językowym tego, co znaczące, od tego co znaczone, postaci materialnej od treści, widać też w utworach dadaistycznych mających postać bliższą konwencjonalnej. Na tle wszystkich normalnych wypowiedzi wiersz dadaistyczny ukazywał się jako wypowiedź w najwyższym stopniu dowolna: zrobiona z elementów dobranych w sposób zupełnie arbitralny, pozbawiona wewnętrznych reguł — poza, może, regułą przekory — nacechowana demonstracyjną bylejakością, niedbała o to, czy znaczy cokolwiek.
Oto przykład takiego wiersza, jego autorem jest mniej znany Georges Riibemont Deesaignes (tłum. T. Czyżewski):
O!
Położył swój kapelusz na podłodze i napełnił go
ziemią
potem zasiał palcem łzę.
Wyrósł tam wielki kwiat geranium ach tak
wielki.
Pod liśćmi kwiatu dojrzewały liczne dynie.
Otworzył potem usta pełne złotem plombowanych
zębów i rzekł:
Y grek!
Wstrząsnął gałęzią babilońskiej wierzby, która odświeżała powietrze.
; A jego ciężarna żona pokazała swemu dziecku
przez
ty; skórę swego brzucha róg niejywo narodzonego.
księżyca.
5, On włożył na głowę kapelusz, importowany z
Niemiec.
i Żona porodziła za wcześnie a przy rozwiązaniu.
był obecnym Mozart.
f Tymczasem harfiarz wyjechał na polowanie w
opancerzonym aucie a pod kopułą nieba, para gołębi — ach tak słodkich meksykańskich. gołębi pożerała: — kantarydy.
L. Duch facecji przenika większość utworów dadaistycznych, a przynajmniej te, które najczęściej są cytowane. Przenika je też dobrze w przytoczonym wierszu widoczna fascynacja konkretem, przedmiotami trywialnymi, bezładną rekwizytornią dnia powszedniego. Z tego przypadkowego, nieszlachetnego materiału budują dadaiści swój słownik i swoje obrazy.
Jeszcze jeden przykład, wiersz Louisa Aragona, należący do najsłynniejszych:
SAMOBÓJSTWO
Abcdef g h i j k 1 m n o p q r S t U V w X y z
Można to rozumieć, jak się chce. Powiedzmy, tak: wobec nieskończoności, płynności, dyna-'mizmu życia, język jest martwy. Sprowadza wszystko do dwudziestu sześciu liter alfabetu. Godząc się na język, popełniamy samobójstwo. Albo tak: znamy samobójstwa o podłożu depre-
5*
67:
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
89150 skanuj0028 (171) w ciągu kilku ostatnich lat pojawiły się hotele należące do najbardziej znany
skanuj0004 nów aż po całość biosfery. Odnosi się zarówno do gatunków udomowionych, jak i nie-uprawny
skanuj0410008 1. Konstruowanie mapy grup strategicznych składa się: - identyfikacj
skanuj0069 (31) 138 Edukacja altem,H ■ Człowiek rodzi się trzy razy: jak się rodzi wyodrębm.i i>
skanuj0009 (415) Bkwymiary systemu międzynarodowego o POLARYZACJA - pojęcie to odnosi się do liczby
skanuj0004 (399) życia człowieka. Odnosi się do wszystkich relacji osoby w jej otoczeniem i z nią sa
skanuj0029 (128) Epoka pr/edpiśmienna 56 O wiele więcej wyrazów prasłowiańskich od
skanuj0610 pcja konkurencyjna odnosi się do i kluczowych czynników sukcesu za pomocą analizy fa
więcej podobnych podstron