skanuj0035
272 język nowych mediów > operacje >
Odpowiadając na to pytanie, posłużę się zestawieniem argumentów dwu najważniejszych teoretyków nowych i starych mediów - Waltera Benjamina i Paula Virilia. Argumenty te pochodzą z dwu tekstów odległych od siebie o pól wieku - głośnego tekstu Benjamina Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej5-1 i tekstu Yirilia Big Optics (Wielka optyka)1 2 3 4. Obydwa teksty poświęcone są temu samemu zagadnieniu: zamętowi wywołanemu przez kulturowy artefakt - nowe technologie komunikacyjne (film w tekście Benjamina, telekomunikację w tekście Viri-lio) w zastanych wzorcach ludzkiej percepcji, krótko mówiąc - interwencji technologii w ludzką naturę. Ale co to jest ludzka natura, co to jest technologia? Jak wyznaczyć między nimi granicę? Zarówno Benjamin, jak i Virilio rozwiązują ten problem w ten sam sposób. Utożsamiają naturę z przestrzennym dystansem między obserwatorem a tym, co obserwowane, technologię zaś traktują jako coś, co ten dystans niweczy. Jak zobaczymy, założenia te prowadzą do interpretowania nowych technologii ich czasów w bardzo podobny sposób.
Benjamin zaczyna od sławnej dziś koncepcji aury - unikalnej obecności dzieła sztuki, obiektu historycznego bądź przyrodniczego. Może się wydawać, że przedmiot powinien być dość blisko, jeżeli mamy dostrzec jego aurę, ale - paradoksalnie - Benjamin definiuje aurę jako „niepowtarzalne zjawisko pewnej dali". „Wypoczywając w letnie popołudnie, przesuwać wzrokiem po wrzynającym się w horyzont górskim łańcuchu lub po gałęzi, rzucającej na nas swój cień, to oddychać aurą tych gór, aurą tej galęzi”56. Podobnie, jak pisze Benjamin, „malarz zachowuje naturalny dystans do rzeczy zastanych’’4. To poszanowanie dystansu powszechne zarówno w naturalnej percepcji, jak i w malarstwie zostaje obalone przez nowe technologie masowej reprodukcji, szczególnie fotografię i film. Kamerzysta, którego Benjamin porównuje do chirurga, „głęboko wnika w tkankę rzeczywistości"58, wykonuje najazd kamery, żeby „wyłuskać przedmiot z łupiny'’5-’. Dzięki swej niedawno odkrytej mobilności, gloryfikowanej w takich filmach jak Człowiek z kamerą, kamera może być wszędzie, obdarzona nadludzkim wzrokiem może uzyskać powiększenie każdego obiektu. Te powiększenia, jak pisze Benjamin, zaspokajają pragnienie mas, by „rzeczy przybliżyć w aspekcie przestrzennym i ludzkim”, by „zawładnąć przedmiotem z jak najbliższej odległości”60. Kiedy zdjęcia łączone są razem w kolorowym czasopiśmie lub kronice filmowej, zarówno skala, jak i położenie poszczególnych obiektów zostają unieważnione, odpowiadając w ten sposób zapotrzebowaniu społeczeństwa masowego na powszechną równość rzeczy.
V-i r i 1 i o, pisząc o telekomunikacji i teleobecności, chcąc zrozumieć efekty ich oddziaływania, używa również koncepcji dystansu. Według Virilia technologie te unieważniają fizyczne odległości, obalają znane wzorce percepcji, które leżą u podstaw naszej kultury i polityki. Virilio wprowadza terminy „mała optyka” (Smali Optics) i „wielka optyka” (Big Optics) w celu podkreślenia, jak dramatyczna jest to przemiana. Mała optyka oparta jest na perspektywie geometrycznej wspólnej dla ludzkiego wzroku, malarstwa i filmu. Polega ona na rozróżnieniu między planem bliskim i dalekim, między horyzontem i przedmiotem, na tle którego jest on widoczny. Wielka optyka to elektroniczna transmisja informacji odbywająca się w czasie rzeczywistym, „aktywna optyka czasu płynącego z prędkością światła”.
|
58 O/i. lit., |
, s. 226 |
|
59 0/>. cii., |
s. 209 |
|
60 O/’, cit., |
, v 209 |
> Lev Manovich > www.waip.com.pl
v' Walter Benjamin, Dzido sztuki w ilobie reprodukcji technicznej. Janusz Sikorski (tłum.), [w:] Anioł historii. l-seje, szkice, fragmenty, Hubert Orłowski (red.). Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1996, s. 201-239.
Paul Virilio, Big Optics, [w:] On Justifying the Ilypothetical Naturę of Art and the Non-Identicality within the Objcct World, ed. Peter Weibel, Kolonia 1992. Vifilio porusza podobną tematykę również w innych tekstach, na przykład: Speed and Information: Cyberspace Alarm!, [w:| CTHEORY, http://www.crheory.net/textJlle.aspPpick =72 oraz Open Sky, trans. Julie Rosę, Londyn. Verso, 1997.
Walter Benjamin, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, s. 208.
Op. cit., s. 226.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skanuj0031 264 język nowych mediów > operacje > Zdalne kamery wideo i zdalnie obsługiwane urzą
skanuj0018 238
27514 skanuj0029 260 ; język nowych mediów > operacje > najdłużej przebywał na ich stronie; ce
skanuj0016 I 234 I język nowych mediów > operacje > jest i tak mniej modularne niż prawdziwa w
więcej podobnych podstron