skanuj0274

283

5. Akord indywidualny (ma miejsce wówczas, gdy przydział prac i ich rozliczanie odnoszą się do indywidualnych pracowników. Stosowane są wówczas tzw. indywidualne karty akordowe pracy);

6. Akord zespołowy (polega na wspólnej realizacji wycenionego „zbiorczo" zadania. Zarobki indywidualne są ustalane przez podział zarobku całego zespołu przy użyciu tzw. klucza ptidzialowcgo czas rzeczywiście przepracowany przez poszczególnych członków zespołu i ich kategorie zaszeregowania. hądż tylko czas rzeczywiście przepracowany).

Akordowy system płac skłania pracownika do dużej intensywności pracy, prowadzącej niejednokrotnie do samoeksploatacji.

Przed II wojną światową polskie związki zawodowe reprezentujące interesy robotników przeciwstawiały się temu systemowi płacy, uważając go za cksplo-atatorski i naruszający godność człowieka. Po wojnie akord był usilnie promowany przez władze w odbudowie zniszczonej działaniami wojennymi Polski. Przyniósł pozytywne efekty głównie w aspekcie ilościowym, ale poczynił tez ogromne straty w zakresie jakości i etosu pracy oraz zdrowia pracowników (du ży odsetek inwalidów i rencistów w Polsce to w dużym stopniu „zasługa" akordu).

Trzeba też. dodać, że akord rozsadzał wszelkie proporcje płacowe i był źródłem wielu absurdów (robotnik akordowy wykonujący kilkaset procent normy zarabiał więcej niż inżynier, kierownik wydziału, a czasem nawet dyrektor fabryki).

1. Omów formy i systemy płac.

2. Czym różni się płaca nominalna od płacy realnej? •

14.4. Funkcje płac

Płace pełnią w gospodarce różnorakie funkcje. Dla większości gospodarstw domowych płaca jest głównym elementem dochodów, dla firm zaś - jednym z. podstawowych kosztów produkcji. Tc dwie funkcje płac: dochodowa i kosztowa pozostają w sprzeczności, gdyż pracownik stara się maksymalizować swój dochód, natomiast pracodawca - minimalizować koszty produkcji, (iospodarka rynkowa musi pogodzić te sprzeczne interesy.

Oprócz tych dwóch podstawowych funkcji, płaca pełni jeszcze inne - równic ważne, a mianowicie: bodźcową i społeczną. W swej funkcji bodźcowej, właściwie „ustawiona” płaca ma za zadanie motywować ludzi do wydajnej pracy. /. kolei społeczną funkcję płacy można rozpatrywać w odniesieniu do układu Stosunków społecznych między ludźmi; zasady wynagradzania i istniejące proporcje płac powinny być społecznic akceptowane, sprawiedliwe, nic powinny