Stefan Zarski Zofia Drozdowska Kuban KREGOSLUP twoj, moj, nasz s105

VII. Gdy choroba pozostawia ślad - niesprawność fizyczna

Przebyte choroby lub wady kręgosłupa upośledzają, w mniejszym lub większym stopniu, sprawność fizyczną organizmu. Zaburzają jego funkcje. Dotyczy to ograniczenia ruchomości kręgosłupa, stawów obwodowych, osłabienia mięśni oraz deformacji.

Ograniczenie sprawności ruchowej, ból, niemożność sprostania dotychczasowym obowiązkom, zarówno w pracy, jak i domu, brak poprawy mimo leczenia, niekiedy uzależnienie od otoczenie powoduje załamanie psychiczne. Chory bardzo często popada w konflikt z samym sobą i otoczeniem. Akceptacja swej ułomności lub kalectwa jest niezwykle trudnym problemem. Wymaga to wnikliwej oceny lekarskiej, właściwego pokierowania leczeniem lub adaptacją, czyli przystosowaniem się do nowych warunków życia.

W tych przypadkach zasadniczą rolę powinna spełniać kompleksowa rehabilitacja, czyli zorganizowane postępowanie zmierzające do ujęcia i uwzględnienia wszystkich potrzeb chorego związanych z chorobą i jej skutkami.

Rehabilitacja medyczna powinna być połączona z rehabilitacją psychologiczną, socjalną i zawodową.

Specjaliści rehabilitacji winni ocenić stan faktyczny, możliwie jeszcze w warunkach szpitalnych, oraz zaprogramować dalszy tok postępowania dotyczący możliwości usprawniania powrotu do pracy lub konieczność jej zmiany. Zaprogramować kierunek usprawniania w celu przywrócenia utraconych czynności, a w przypadku zmian nieodwracalnych, właściwej kompensacji - czyli wytworzenia funkcji zastępczych. Dokonać właściwego wyboru zaopatrzenia ortopedycznego oraz sprzętu pomocniczego do ćwiczeń.

Podstawowym problemem jest przystosowanie osoby niepełnosprawnej do warunków życia codziennego i pracy, aby uniezależnić ją w miarę możliwości od otoczenia.

Korzystając z pomocy terapeuty zajęciowego należy dobrać właściwy sprzęt pomocniczy do samoobsługi chorego. Przy ograniczonym ruchu zgięcia do przodu: odpowiednio długa łyżka do wkładania butów, szczypce do podnoszenia przedmiotów. Przy ograniczeniu ruchomości w stawach barkowych: grzebień lub łyżka z przedłużonym niekiedy grubszym uchwytem. Równie ważna jest adaptacja mieszkania lub warsztatu pracy: właściwie dobrane krzesło ortopedyczne, podwyższony lub obniżony blat stołu lub biurka, właściwa wysokość krzesła. Umieszczone uchwyty na ścianie korytarza, łazienki, toalety, ławeczka w wannie, podwyższony sedes mogą mieć zasadnicze znaczenie dla usamodzielnienia się niepełnosprawnego chorego.

W przystosowaniu osoby niepełnosprawnej do nowej trudnej sytuacji wiele zależy od rodziny, najbliższego otoczenia. Konieczne jest współdziałanie z zespo-

105