img1280x581

img1280x581



\vn<p

14 oszcz臋dzania wysi艂ku artykulacyjnego, do ekonomii w tworzeniu wypowiedzi, do skracania najcz臋艣ciej u偶ywanych jednostek j臋zykowych itp.). s膮 podchwytywane przez innych u偶ytkownik贸w j臋zyka. Indywidualna zrazu innowacja zaczyna si臋 szerzy膰, upowszechnia膰 i staje si臋 w ten spos贸b zmian膮 j臋zykow膮. Po pewnym, kr贸tszym lub d艂u偶szym czasie, obejmuje wszystkich u偶ytkownik贸w' j臋zyka. Cz臋sto jedna zmiana poci膮ga za sob膮 dalsze na skutek systemowego charakteru j臋zyka, w kt贸rym wszystkie elementy s膮 z sob膮 wzajemnie powi膮zane.

Warto zauwa偶y膰, 偶c o ile dawniej, w warunkach mniej intensywnych kontakt贸w mi臋dzy u偶ytkownikami j臋zyka w skali ca艂ego kraju, innowacje szerzy艂y si臋 wolniej, o tyle dzi艣. w zwi膮zku z powszechnym oddzia艂ywaniem 艣rodk贸w masowego przekazu, maj膮 coraz wi臋kszy zasi臋g. Zw艂aszcza zmiany w zakresie s艂ownictwa nast臋puj膮 dzisiaj niemal b艂yskawicznie: pos艂yszany w telewizji nowy modny wyraz mo偶e ju偶 nazajutrz podchwyci膰 ca艂a Polska. Z drugiej jednak strony w warunkach wsp贸艂czesnych zmianom j臋zykowym przeciwdzia艂a (co prawda z r贸偶nym skutkiem) skodyfi-kowana norma j臋zykowa zawarta w gramatykach, s艂ownikach normatywnych, poradnikach poprawno艣ciowych itp.

Wiemy ju偶. jak przebiegaj膮 zmiany j臋zykowe. Mimochodem wspomnieli艣my te偶 o niekt贸rych przyczynach innowacji, a tym samym zmian j臋zykowych. Uzupe艂niaj膮c tutaj ich list臋 wymie艅my jako najwa偶niejsze: niedoskona艂o艣膰 na艣ladownictwa mowy doros艂ych przez dzieci nabywaj膮ce sprawno艣ci j臋zykowych (co powoduje zmiany wprawdzie drobne, ale sumuj膮ce si臋 z ka偶dym kolejnym pokoleniem i prowadz膮ce po up艂ywie d艂u偶szego czasu do widocznych przeobra偶e艅), tendencj臋 do ekonomii wysi艂ku artykulacyj-nego. tendencj臋 do skr贸tu z jednej, a precyzji / drugiej strony, wp艂ywy innych j臋zyk贸w (istotne zw艂aszcza przy mieszaniu si臋 ludno艣ci r贸偶noj臋zycznej w wyniku migracji, podboju itp. - towarzysz膮ce cz臋sto tym procesom masowe przejmowanie nowego j臋zyka wi膮偶e si臋 zwykle z wprowadzaniem do niego niekt贸rych dawnych nawyk贸w artykulacyjnych. cz臋艣ci dawnych wyraz贸w itp.), potrzeb臋 nazwania nowych rzeczy i poj臋膰, wyra偶enia nowych tre艣ci emocjonalnych i intelektualnych.

Wiemy ju偶. jak przebiega ewolucja j臋zyka. Jedna sprawa pozostaje jeszcze jednak do wyja艣nienia. Na pocz膮tku naszej opowie艣ci

o dziejach polszczyzny dowiemy si臋. 偶e j臋zyk polski wywodzi si臋 15 z j臋zyka pras艂owia艅skiego: wy艂oni艂 si臋 z niego w trakcie rozpadu pras艂owia艅szczyzny. Podobnie rzecz si臋 ma z czeskim s艂owackim, rosyjskim i wszystkimi innymi j臋zykami s艂owia艅skimi. Wynika Z tego. 偶e j臋zyk ewoluuj膮c, ulegaj膮c zmianom 鈥 mo偶e rozpa艣膰 si臋 na kilka nowych. Jak si臋 to dzieje?

Powiedzieli艣my ju偶. wy偶ej, i偶 ka偶da zmiana j臋zykowa zaczyna si臋 od indywidualnej innowacji. W ten spos贸b ka偶da zmiana ma sw贸j punkt wyj艣cia w sensie terytorialnym. St膮d rozprzestrzenia si臋 ona wok贸艂 na kszta艂t fali spowodowanej wrzuceniem do wody kamienia. Nic zawsze jednak obejmuje ostatecznie ca艂y obszar zamieszkany przez u偶ytkownik贸w鈥 j臋zyka.

W znacznym stopniu zale偶y to od wielko艣ci i charakteru tego terenu oraz od rozmieszczenia ludno艣ci. Innowacja szerzy si臋 od u偶ytk贸w nika j臋zyka do u偶ytkownika, w wyniku kontakt贸w j臋zykowych mi臋dzy nimi. Nieprzebyta puszcza, trudno dost臋pne g贸ry. szeroka i g艂臋boka rzeka, pas moczar贸w i bagien - wszystko to stanowi przeszkod臋, na kt贸rej innowacja mo偶e si臋 zatrzyma膰: po prostu kontakty mi臋dzy u偶ytkownikami j臋zyka zamieszka艂ymi po obu stronach przeszkody s膮 zbyt lu藕ne, zbyt s艂abe, by innowacja mog艂a t臋 granic臋 ..przeskoczy膰". Wystarczy kilka innowacji, kt贸re obejm膮 swym zasi臋giem tylko t臋 cz臋艣膰 ..przed przeszkod膮" 鈥 by jednolity zrazu pod wzgl臋dem j臋zykowym obszar podzieli艂 si臋 na dwa dialekty: nieco inaczej (na skutek zasz艂ych zmian) m贸w i si臋 po jednej stronic przeszkody, a nieco inaczej (bez tych zmian, a raczej z innymi, kt贸re tu si臋 zrodzi艂y i nic ..przesz艂y" przez t臋 granic臋) po jej drugiej stronic. Tak wi臋c r贸偶nice inog膮 si臋 wytwarza膰 nawet wtedy, gdy spo艂eczno艣膰 j臋zykowa nie rusza si臋 z zajmowanego obszaru. Oczywi艣cie migracje, podboje nowych terytori贸w itp wydatnie przy艣pieszaj膮 proces r贸偶nicowania si臋 j臋zyka. Je艣li cz臋艣膰 jego u偶ytkownik贸w opanuje nowe ziemie, oddalone od ..praojczyz-ny" (obszaru pierwotnego zasiedlenia), coraz mniej powsta艂ych tam innowacji dociera do przedsi臋biorczych kolonist贸w czy bczw/.gl臋d-nych zaborc贸w. Z kolei na ich mow臋 oddzia艂uj臋 j臋zyk ludno艣ci podporz膮dkowanej lub podbitej (pierwotnych mieszka艅c贸w tych ziem), co przy艣piesza narastanie ro偶nie j臋zykowych mi臋dzy ich mow膮 a mow膮 ..praojczyzny". W ten spos贸b j臋zyk si臋 r贸偶nicuje nu dialekty, a od dialektu do osobnego j臋zyka ju偶 tylko krok


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img128?0x581 Wsl臋p 14 oszcz臋dzania wysi艂ku artykulacyjncgo, do ekonomii w tworzeniu wypowiedzi, do s
skanuj0008 (398) Wst臋p 14 oszcz臋dzania wysi艂ku artykulacyjnego, do ekonomii w tworzeniu wypowiedzi,
skanuj0008 (398) Wst臋p 14 oszcz臋dzania wysi艂ku artykulacyjnego, do ekonomii w tworzeniu wypowiedzi,
Rzut oszczepem0066 stworzenie warunk贸w do nast臋pnych wysi艂k贸w fizycznych w czasie kolejnych zaj臋膰. W
Rzut oszczepem0066 stworzenie warunk贸w do nast臋pnych wysi艂k贸w fizycznych w czasie kolejnych zaj臋膰. W
Rysunek 14 Sie膰 Kohonena zastosowana do klasyfikacji wzorc贸w. Poszczeg贸lne kolory oznaczaj膮 r贸偶ne kl
skanuj0136 (14) PRZYK艁AD 6.3. Rys. 6.23. Do przyk艂adu 6.3. W cylindrze zbiornika ci艣nieniowego (rys.
skrypt121 123 SCHEMAT BLOKOWY MIERNIKA REZYSTANCJI MRO-4C 6.14. Schemat blokowy uk艂adu do pomiaru re
(29) 68 Z艂SSZYT a [folio 162) +    14. Cokolwiek podobne jest do idei prostej, musi b
KONKURS SKO KARTA INFORMACYJNA1 SP CHLB脫W KONKURS DLA SZKOLNYCH KAS OSZCZ臉DNO艢CI KARTA INFORMACYJNA
skanuj0016 (207) VI Dopasuj artyku艂y do jednostek 1. a box of A. 2. a bunch of B. 3. a bottle of
skanuj019e tego typu wyzwania, pobudzaj膮c w ten spos贸b do wysi艂ku, motywuj膮c do nauki. Jednocze艣nie

wi臋cej podobnych podstron