img129�0x581

16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nie granice państwowe, by wewnątrz nich wytworzyła się świadomość odrębności narodowej — i oto dialekt staje się odrębnym językiem narodowym. Tak właśnie z praslowiańszczyzny rozwinęły się dzisiejsze języki słowiańskie.

Przedstawiony tu - oczywiście z konieczności w dużym uproszczeniu — model różnicowania się języka w tej klasycznej postaci odnosi się w zasadzie do przeszłości. Dziś. w dobie dwudziestowiecznej cywilizacji i wszechobecności środków masowego przekazu. przeszkody naturalne w rodzaju puszcz, gór. rzek czy bagien nic hamują już rozpowszechniania się innowacji. Większa niż dawniej natomiast jest w tym zakresie rola wszelkich granic politycznych i administracyjnych, głównie państwowych. Zróżnicowanie językowe postępuje dziś w ślad za zróżnicowaniem socjalnym i specjalizacją w obrębie społeczeństwa użytkowników języka. Wytwarzają się odmiany środowiskowe (zwane też gwarami: gwara uczniowska, studencka, więzienna itd.) i zawodowe (np. gwara górnicza, kolejarska. taksówkarska itd.). o ograniczonej sferze funkcjonowania, gdyż służące tylko porozumiewaniu się wewnątrz środowiska czy grupy zawodowej, często wyłącznie w sprawach związanych z pracą zawodową. Odmiany takie nie zastępują języka ogólnego, lecz istnieją i rozwijają się obok niego.

Trzeba dziś bardzo poważnych przeszkód naturalnych (np. oceanu) połączonych z granicą państwową, by mogły zachodzić procesy prowadzące do rozpadu języka. Być może z taką sytuacją mamy dziś do czynienia w wypadku języka angielskiego w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych. W każdym razie liczba różnic między tymi dwiema odmianami angielszczyzny wciąż rośnie. Wprawdzie większość uczonych stałe jeszcze mówi o odmianie brytyjskiej i amerykańskiej, są jednak już i tacy. którzy mówią o odrębnych językach: angielskim i amerykańskim. Nawet jeśli — jak sądzi autor tej książki - dzisiaj jest to jeszcze przedwczesne, wszystko zdaje się wskazywać na to. że istotnie w tym kierunku potoczy się dalsza ewolucja, tzn. że doprowadzi ona z czasem do rozpadu języka angielskiego na dwa odrębne: inny w Wielkiej Brytanii i inny w Stanach Zjednoczonych.

EPOKA PRZEDPIŚMIENNA

I. GENEALOGIA JĘZYKA POLSKIEGO

W piątym i czwartym tysiącleciu p.n.c.. a więc przed 6-7 tysiącami lat, na obszarze lasostcpu gdzieś między Europą Środkową a centralną Azją żyły plemiona mówiące językiem, po który m nie zostały żadne teksty pisane i który daje się tylko z grubsza odtworzyć na podstawie podobieństw zachodzących między jego potomkami. Język ten określany jest w nauce jako praindocuropcj-ski. W czwartym tysiącleciu p.n.c., na skutek wędrówek i ekspansji terytorialnej plemion praindoeuropejskich ich język zaczął się różnicować: powstały dialekty, co ostatecznie doprowadziło do rozpadu praindoeuropejskiej wspólnoty językowej na przełomie czwartego i trzeciego tysiąclecia p.n.c. Z dialektów tych rozwinęły się osobne jęz.yki, wciąż, jeszcze nie zaświadczone w żadnych tekstach pisanych: praindoirański (który z kolei wkrótce rozpadł się na praindyjski i prairański), pratocharski. praanatolijski. praor-miański. pragrecki. prabałkański. praitalski. praceltycki. prager-mański i prabałtosłowiański (który z kolei wkrótce rozpadł się na pra bałtycki i prasłowiański). Proces różnicowania się językowego następował jednak dalej: większość tych potomków języka prain-docuropcjskicgo rozpadła się na języki pochodne, dając w ten sposób początek grupom językowym: indyjskiej, irańskiej, tochar-skicj. anatolijskicj. bałkańskiej, italskiej, celtyckiej, germańskiej, bałtyckiej i słowiańskiej, które wraz. z. pojedynczymi językami greckim i ormiańskim (w świetle dotychczasowego stanu wiedzy pragrecki i praormiański już się dalej nic rozdzieliły na języki pochodne) składają się w sumie na wielką indoeuropejską rodzinę językową. Zajmuje ona niemal całą Europę (nic należą do niej tylko: węgierski, fiński, lapoński, estoński i inne (mordwiński. maryj&ki itp.) języki ugrofińskie w byłym Związku Radzieckim oraz

j - z»->.

.y- a _

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img129?0x581 Wwęp 16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nie granice państwowe,
skanuj0009 (361) Wstęp 16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nic granice państw
58018 skanuj0009 (361) Wstęp 16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nic granice
Nartowska Różnice indywidualne0042 nia piaskownicy, wspinają się na nie, czasem gonią się wzajemnie,
16 CZĘŚĆ OPISOWA Cenne fragmenty łęgów wiązowych znajdują się na terenie obecnych obszarów
17710 P3109134 Coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na powierzenie wyspecjalizowany*! partnerom
2013 10 28 08 50 137 WYSPY KONTYNENTALNE dotarła. Zapewne więcej przyczyn składało się na takie Sit
więcej niż 20 zł. Natomiast jeśli chodzi o podręczniki główne to średnio wydaje się na nie między 10
DSC?16 (2) 20 Pewne szczegóły mogłyby mnie „nakłuwać”. Jeśli się tak nie dzieje, to pewnie dlatego,
Administracja Organów Ochrony Prawnej Coraz więcej Polaków decyduje się na oddanie swoich spraw w rę

więcej podobnych podstron