img190 (9)
zwarto-szczelinowe, przy wymowie których następuje zwarcie, a potem wąska szczelina:
dz — c dź — ć cz
półotwarte (zwane inaczej płynnymi), kiedy narządy mowy umożliwiają dość swobodny przepływ powietrza:
m, n, ń, r, Z, ł
Ze względu na miejsce powstania, czyli miejsce artykulacji, rozróżniamy spółgłoski wargowe i językowe, wargowo-zębowe, przedniojęzykowo-zębowe, przedniojęzykowo-dziąsłowe, środkowojęzykowe i tylnojęzykowe.
Od położenia języka zależy miękkość wymawianych spółgłosek: jeśli środek języka zbliży się do podniebienia, powstają spółgłoski miękkie.
Zależnie od układu wiązadeł głosowych głoski są dźwięczne albo bezdźwięczne. Dźwięczność głosek występuje przy zbliżeniu się wiązadeł do siebie; wtedy kiedy strumień powietrza wydechowego przeciska się między nimi i wskutek tego wprawia je w drganie (wszystkie samogłoski są dźwięczne).
Głoski bezdźwięczne powstają przy oddalonych od
siebie wiązadłach, kiedy to strumień powietrza przechodzi między nimi swobodnie i nie powoduje ich drgań1.
Dźwięczność lub bezdźwięczność to ważne cechy, od których zależy znaczenie wyrazu: zmiana głosek
dźwięcznych na bezdźwięczne (lub odwrotnie) powoduje zmianę znaczenia wyrazu, np:
dom — tom głos — kłos
—sr« —
gość — kość Bary — pary baba — papa
W innych językach istnieją głoski, których nie spotyka się w wymowie polskiej (np. niemieckie głoski zapisywane literami ó, ii i in.) i odwrotnie — niektórych polskich głosek (np. głoski ł) nie spotyka się w większości języków obcych.
Prawidłowa artykulacja głosek, czyli dykcja, stanowi podstawowy warunek prawidłowego, w pełni zrozumiałego mówienia, a tym samym — także prawidłowego głośnego czytania. Dlatego też poprawność artykułowania stanowić powinna przedmiot szczególnej troski nauczycieli, wychowawców i rodziców.
Troska o poprawę dykcji jest szczególnie ważna przy wszelkiego rodzaju zaburzeniach i błędach wymowy (mowy).
Wyodrębnia się cztery główne grupy błędów dyk-cyjnych, błędów wymowy2.
Do grupy pierwszej należą błędy z tłem organicznym, zwykle neuropatycznym:
> Istnieją spółgłoski dźwięczne nie mające bezdźwięcznych odpowiedników artykulacyjnych, np. głoski m, m’, n, n’, r, 1.
M. Kotlarczyk Podr.taujy sztuki żywego stoma. Warszawa 1S61, Wydawnictwo Związkowe, s. 90—88.
29
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
RysunekX pH przy których następują zmiany barwy wskaźników •Wskaźnik barwa poniżej PH barwa
48 Sposoby łączenia spółgłosek ze spółgłoskami. zwarto-szczelinowa. W następstwie tych zmian wyrazy
75992 s gli7 Zależność między średnicą ziaren a prędkościami prądu wody, przy których następuje eroz
DSC01418 (6) s których następnie przy pomocy rozumu wywodzimy naszą wiedzę. to reminiscencja augusty
Złącza te mogą byc wykonane przy użyciu spoin następujących rodzajów: czołowych (rys. 9a), pachwinow
IMGp69 &o ““Walbo wykro* ,y obecne przy przeszukaniu, których prawa zostały naruszone, pouczono
sn el02 LODOWE ZWIERCIADŁA Lodowe Zwierciadła to magiczne przedmioty, przy użyciu których szamani śn
File0317 Wymień nazwy narysowanych warzyw. Zamaluj na zielono kwadraciki przy warzywach, których czę
więcej podobnych podstron