IMG292
było trzy razy tyle niż te, które obrócimy na jakąś określoną drogę, tak samo nasza lekcja, zdybana jakoby przypadkiem, bez niewoli czasu i miejsca, i domieszana do wszystkich uczynków, spłynie jakoby w duszę nie dając się uczuć. Gry i ćwiczenia nawet będą stanowiły znaczną część nauki: wyścigi, zapasy, muzyka, taniec, polowanie, zażywanie konika i szabli. Chcę, aby zewnętrzna przy-stojność, obycie z ludźmi, pielęgnowanie ciała, szło równym krokiem z kształtowaniem duszy. Wszakże to nie duszę ani ciało mamy wychowywać, ale człowieka; nie trzeba tego rozdwajać, i jak powiada Platon, nie trzeba kształtować jednego bez drugiego, ale prowadzić je równo, jako parę koni zaprzęgniętą u jednego dyszla. I jeśli zważymy naukę tego mędrca, czyż nie przeznacza on raczej więcej czasu i troski ćwiczeniom ciała w rozumieniu, iż duch sam ćwiczy się przy tym pomału; nie zaś przeciwnie?
Poza tym wychowanie to winno się odbywać z łagodną stanowczością, nie tak, jak dzieje się zazwyczaj: miast zachęcać dzieci do nauk, przedstawia się im jedynie w rzeczy samą odrazę i okrucieństwo. Usuńcie precz gwałt i przemoc! Nie masz, moim zdaniem, nic, co by bardziej poniżało i tępiło szlachetną z urodzenia naturę. Jeśli pragniecie, aby się lękał wstydu i kary, nie hartujcie go przeciw nim: hartujcie go przeciw upałom i zimnu, przeciw wiatrom, słońcu 1 wszelkiej przygodzie. Odejmijcie mu miętkość i przekwinty w odzieży i posłaniu, w jedzeniu i piciu; przyzwyczajcie go do wszystkiego; niech to nie będzie gładysz i niewieściuch, ale krzepki i siarczysty chłopak. Dzieckiem, człowiekiem, starcem, zawsze mniemałem i sądziłem tak samo. Ale między innymi rzeczami, zwyczajny w naszych kolegiach rygor zawsze mi się nie podobał: mniejszą i mniej szkodliwą popełniono by zdroż-ność przechylając się raczej ku łagodności. To są istne więzienia i kaźnie młodzieży: pcha się ją do występku, karając, nim się go dopuści. Zajrzyjcież tam w godzinach nauki; usłyszycie jeno krzyki, i dzieci katowanych, i nauczycieli pijanych gniewem. Jestłi to sposób, aby obudzić zamiłowanie do nauk w tych czułych i lękliwych duszach, gdy się je prowadzi ku nim z obmierzłą i przeraźliwą gębą i z rękami zbrojnymi kańczugiem! Cóż za niegodziwy i zgubny obyczaj! Dodajmy (co bardzo trafnie zauważył Kwinty lian *), iż despotyczna przemoc pociąga za sobą bardzo opłakane skutki, a zwłaszcza przy naszym sposobie karania. O ileż sale i uczelnie przystojniej byłyby strojone kwieciem i listowiem niż ułomkami zakrwawionej trzciny! Dałbym tam odmalować Radość, Uciechę, Florę i Grację, jako uczynił w swej szkole filozof Speu-zyppus *. Gdzie jest korzyść, niechby była wraz i uciecha: winno by się cukrować potrawy zbawienne dla dziecka, a zaprawiać goryczą te, które mu są szkodliwe. Podziwiać trzeba troskliwość, jaką w swoich Prawach okazuje Platon o uciechy i zabawy młodzieży w swym państwie; jak rozwodzi się nad wyścigami, grami, pieśniami, skokami i tańcami, o których powiada, iż w starożytności były pod opieką i patronatem samych bogów, Apollina, Muz i Minerwy. Rozwodzi się nad tym w tysiącznych przepisach dla swoich gimnazjów; co się tyczy nauk książkowych, mało się nimi zaprząta, a poezję zdaje się zalecać jeno dla muzyki.
Wszelakiej osobności i dziwactwa w obyczajach i sposobie życia należy unikać, jako rzeczy wrogich społeczności. , Któż nie cudowałby się nad kompleksją Damofona, marszałka dworu Aleksandrowego, który pocił się w cieniu, a dygotał na słońcu? Widziałem takich, którzy umykali przed zapachem jabłek bardziej niż przed pukaniną z rusznic; innych, którzy lękali się myszy; innych, którzy dostawali wymiotów na widok śmietany, inni, toż samo.
- 355
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2 KANGUR 03 KL 3 4 6. Na jednym z poniższych rysunków liczba serc jest trzy razy większa niż liczb
stowska 18 i 19). Miejsc siedzących dla czytelników jest trzy razy więcej niż przed laty. Po katalog
lepsze niż te, które uznają inni, czyli obcy. Mamy tendencję do postrzegania własnej kultury jako ba
Magazyn501 01 djvu 283: Prawodawstwo i administracja. środki prewencyjne, niż te, które czynią dan
śmiertelnych gazu. który przedostał się do atmosfery w Bhopahi było dziesięć razy więcej niż dawek
śmiertelnych gazu. który przedostał się do atmosfery w Bhopahi było dziesięć razy więcej niż dawek
plastyczne może zachodzić na drodze innych mechanizmów odkształcenia niż te, które obserwowane są dl
2. Rozwiązań innych zadań niż te, które były do rozwiązania na zajęciach.
c) wywołują zgoła inne skutki niż te. które normy prawne wiążą z "ważnym"’ dokonaniem dane
tpn 1 224802 01 EUGENIUSZ ROMER: KLIMAT ZIEM POLSKICH 189 100 km, trzy razy powolniej, niż na prze
img029 (65) 1 Levi-Strauss skomplikowanych niż te, które zakłada wykorzystywany w teoriach Jakobsona
religia a kultura8 118 RELIGIA A KULTURA stronne niż te, które podejmowali jego poprzednicy. Obejmo
skanowanie0009 3 OWCAitov ^ i rm KROK PO KROKU: O O # k. { A Zrób z plasteliny takie kawałki jak te.
więcej podobnych podstron