IMG452
42 Jaromfr Volek
formowane do roli przedmiotów. Wynikiem tego procesu jest fakt * 7^ przedmioty umożliwiają manipulację sobą i zatracają się w aktualnym pot* ^ le tych technologicznych i wytwórczych sił. ncJa*
Przede wszystkim tzw. dojrzałe społeczeństwa obecnie liczą na dalsze głębienie komercjalizacji kultury lub relacji indywidualnych i społecznych. G|^ bałny handel, zautomatyzowana produkcja przemysłowa, ponadnarodowa kon. sumpcja masowa, ekstensywna komputeryzacja i elektroniczne komunikowanie mają destrukcyjny wpływ na tradycyjne struktury ludzkich zachowań i uniemożliwiają porozumienie współczesnych, późnomodemistycznych społeczeństw. Po-jawiają się nowe wzorce zachowań postindustrialnych, które w znaczącej mierze są formowane kompleksowymi kodami globalnych rynków medialnych kształtujących kontury nowej kultury informacyjnej.
Analizy potwierdzają, że w tej zmienionej przestrzeni społecznej pogłębia się tendencja jednostek do chronienia się w coraz mniejszych zbiorowościach i grupach interesu oraz narasta brak zainteresowania uczestnictwem w szerszej działalności, którą reprezentują partie polityczne, wielkie kongregacje religijne, ruchy społeczne czy związki zawodowe1. Późnomodemistyczne formacje społeczne realizu ją w ten sposób coraz intensywniejsze bezpośrednie komunikowanie między prywatnym światem jednostek i aparatem państwowym. Sfera publiczna jako przestrzeń pośrednictwa zatraca się2. Modernistyczna „publiczność” nie może jednakże egzystować bez wspólnej areny umożliwiającej interakcje grup o odrębnych interesach. Funkcję tę miałyby spełniać przede wszystkim media masowe. Ogólnoeuropejski kryzys mediów służby publicznej jest tylko jednym ze znaczących wskaźników potwierdzających ogólny kryzys komunikowania publicznego, a także proces rozpadu sfery publicznej na niekomunikacyj-ne wysepki reprezentujące interesy partykularne.
Tendencja potwierdza w jeszcze wyraźniejszy sposób sytuację w Czeskiej Republice, gdzie po 40 latach od wywłaszczenia publicznej przestrzeni semantycznej nie zdążyła się ona jeszcze ukonstytuować, a już są widoczne tendencje do jej ograniczenia. Nie chodzi tylko o ilościowe zawężenie przestrzeni dla dyskusji publicznych, ale przede wszystkim o optykę poszczególnych mediów, która coraz bardziej przystosowuje się do edycyjnej logiki „umocnionych gospodarstw domowych” i „wszechmocnego państwa”. Oczywiście przytoczone osłabianie, ewentualnie fragmentaryzacja sfery publicznej wiążą się z alienacją i brakiem zainteresowania problemami publicznymi. Najwyraźniejszą ilustracją tego kierunku jest niski udział w wyborach, apatia wyborcza, jak wyrażają to np.
N. Postman (1995) i T. Gitlin (1995). Są to właśnie tzw. rozwinięte społeczeństwa, w których przejawia się destrukcyjne rozdrobnienie społeczności na grupy
0 kontrastowych postawach, interesach, odrębnej etniczności, dziedzictwie kulturowym i różnych ekonomicznych źródłach egzystencji.
Innymi słowy, ideologii komunikacyjnej właściwa jest pełna sprzeczności natura wypływająca z wieloletniego napięcia charakterystycznego dla modernizmu. Ten z jednej strony dąży do społecznej integracji, asymilacji kulturalnej
1 tradycyjnych norm zbiorowości właściwych społeczeństwu przemysłowemu, z drugiej zaś ma tendencję do dyferencjacji społecznej i kulturowej dywersyftka-cji.
Dalej spróbujemy identyfikować podstawowe zmienne, które wypełniają cały kompleks „ideologii komunikowania”. W tym sensie możemy wyróżnić cztery główne kompleksy zmiennych. Pierwszy dotyczy problematyki konstrukcji rzeczywistości medialnej i obejmuje procesy symulacji, spektaklu i wirtualizacji. Drugi odzwierciedla przemianę działań społecznych w przestrzeni narcystycznej kultury, dla której coraz bardziej typowe są formy medialnego „podglądactwa” i ekshibicjonizmu, jako publicznej strategii komunikacyjnej. Trzeci kompleks wyraża narastającą świadomość życia pod stałym nadzorem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Czwarty charakteryzuje niepowstrzymana logika komercjalizacji i indywidualizmu, która traktuje wiedzę jako towar i wzmacnia narastającą nierówność.
3. Symulacja, spektakl i wirtualizacja
Nowa „ideologia komunikacyjna” jest wyraźną zmianą w procesie definiowania „prawdy” i „rzeczywistości”. Kluczową rolę odgrywają w związku z tym mechanizmy medialnej symulacji, spektaklu i wirtualizacji, które decydująco wpływają na obraz treści medialnych oferowanych większości publiczności.
3.1. Symulacja
Wiek medialnej symulacji według J. Baudrillarda18 rozpoczyna likwidacja realnego odniesienia. Epoka reprezentacyjnego podmiotu staje się przeszłością. Świata nie można już rozumieć w kantowskich kategoriach czasu, przestrzeni, przyczynowości - służących jako uniwersalne drogi do prawdy. Podmiotu nie 3 4 5 6 7
C. Lasch (1978). Critiąue of Information. London: Sagę; R. Wuthnow (1994). Sharing the Joumey. New York: Free Press.
*7 p JEIiiott (1986). Intellectuals. the “Information Society" and the Disappearance of the Public Sphere. [W:J R. Collins. J. Curran, N. Gamham, P. Scannell, P. Schlesinger, C. Sparks (eds) Media. Culture and Society: A CHtical Reader. London: Sagę; J. Habermas (1974). The Puhlic Sphere. „New German Cńtiąuc", nr 1 (3).
Jean Baudrillard - przedstawiciel postmodernizmu. Jego zainteresowania łączą go z semio-
logią (nauka zajmująca się funkcjonowaniem znaków). Koncepcje J.B. związane są z określeniem
hiperrzeczywistości i simulacrum. Simulaerum - odrealniony świat, w którym wszechobecnie pa
nuje symulacja. Miejscu simutaemm ~ hipermarkety i wielkie centra handlowe, J. Baudrillard
(1983Y Presja simulacrów. [W:] W.R. Nycz (red.). Postmodernizm, Kraków, s. 177 (przyp. tłum ).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
IMG62 VI i EPOKA EMILY 8R0NTE działanie wielu różnorodnych czynników. Początek tego procesu jest wi
DSC00064 (19) procesu jest fakt istnienia przylegającej do ściany warstwy laninamej. W warstwie tej
ENERGETYKA WIATROWA W POLSCE wadzą zazwyczaj do utraty stabilności napięciowej. Zatem oczywisty jest
5 • Droga do uruchomienia tego procesu jest tworzenia sytuacji, warunków
File0018 (4) 30 nio, gdy się ograniczymy do herezyj powstałych wśród ludu; uderzającym jest fakt, że
img082 (16) 82,3 władzy zależy od przyporządkowania tej władzy do jej przedmiotu, wobec czego intele
img087 (18) 82,5 dziano iuż poprzednio 1 — władza odnosząca się do pewnego przedmiotu, ujętego pojęc
labirynty łatwe (42) Wskaż ptaszkowi drogę do gniazda
więcej podobnych podstron