IMG456 (7)

18 (De)Konstmkcje kobiecości

nia. De Beauvoir zestawia tę teorię z zagadnieniem relacji między płciami, ukazując na tym przykładzie podstawowe założenie kultury patriarchałnej - uznanie kobiety za permanentnie Inną w stosunku do mężczyzny/Podmiotu. Opis kobiet jako Innych, dokonany przez Simone de Beauvoir, wydaje się tu szczególnie istotny nie tylko ze względu na podjętą przez nią bezpośrednią polemikę z tradycją filozoficzną w ogóle, ale z tradycją Sartre’owską w szczególności. Jednocześnie w jej dziele mamy do czynienia z poszukiwaniem przejścia od tradycyjnego ujęcia kobiet jako Innych do prób stworzenia podmiotu kobiecego działania. Zarysowana przez de Beau-voir droga wyjścia z pułapki „inności”, kontynuowana następnie przez feminizm drugiej fali, powiela dominujący w kulturze schemat konstruowania podmiotowości zawsze przez wykluczenie czy negację Innego/ej. Tym samym feministyczna kategoria „my kobiety”, obecna już u de Beauvoir, właściwie z definicji niweluje problem odmienności i wielości kobiecych doświadczeń oraz aspektów kobiecej tożsamości (tych związanych z pochodzeniem klasowym, etnicznym czy orientacją seksualną).

Ponieważ po ponad pięćdziesięciu latach, które upłynęły od wydania Drugiej pici we Francji, uzyskała ona status dzieła klasycznego, warto pokrótce przyjrzeć się jej recepcji w ramach feminizmu drugiej fali.

DYLEMATY ZWIĄZANE Z RECEPCJĄ DRUGIEJ PŁCI

Jak już pisałam, bezpośrednią inspirację dla Drugiej pici stanowiła koncepcja Innego Sartre’a, opisana przez niego szczegółowo w książce z 1943 roku L‘Etre et le Nóant. Z tego też powodu zarzucano de Beauvoir pozostawanie w ramach fallo-centrycznych kategorii, brak oryginalności w filozofii, imitowanie Sarrre’a itp.* Sama de Beauvoir była zaskoczona przyjęciem Drugiej pici we Francji, gwałtownością reakcji zarówno ze strony lewicy, jak i prawicy. Jednocześnie uważała Drugą pleć za ważną książkę w swym dorobku. W Silą rzeczy napi-

Kobiety jako Inne - „Druga pleć” Simone de Beauwir 19

sała między innymi, że ze wszystkich książek ta przyniosła jej najtrwalsze zadowolenie.

Bezpośrednia krytyka, z jaką się spotkała de Beauvoir, często szła w parze z lekceważeniem jej teorii w kulturze. Na przykład w Le petit Larousse napisano: „Simone de Beauvoir, kobieta od listów, uczennica Sartre’a”. Podobnie potraktowano ją w historii myśli filozoficznej, w której praktycznie nie ma o niej wzmianki. Jeśli chodzi o feministyczną recepcję dzieła de Beauvoir, bywało różnie. Można by powtórzyć za Gayatri Spivak, że feministki niesprawiedliwie oceniły Simone de Beau-voir. Na przykład Juliet Mitchell w swej głośnej książce Psy-choanalysis and Feminism stwierdziła, że Drugiej pici nie można uznać za element drugiej fali feminizmu (Mitchell 1974). Antoinette Fouąue zaś po śmierci Simone de Beauvoir w 1986 roku powiedziała: „Teraz, kiedy de Beauvoir nie żyje, feminizm wreszcie może wkroczyć w XX wiek” (za: Spivak 1993). Feministki oskarżały ją głównie o to, że kontynuuje męski sposób uprawiania filozofii, nie przekraczając jej ograniczeń.

Znamienne, że feminizm francuski rozwijany w latach siedemdziesiątych albo ignorował de Beauvoir, albo, jak pisze Moi, „skłaniał się do odsunięcia jej jako teoretycznego dinozaura” (Moi 1994,182). W Śmiechu Meduzy Cbcous, jednym z czołowych manifestów feminizmu różnicy, nie ma nawet jednej wzmianki czy odwołania do de Beauvoir, ani jako filo-zofki, ani jako kobiety piszącej. Wśród pisarstwa zasługującego na miano kobiecego wymienia Cixous: Colette, Duras i... Jeana Geneta (Cixous 1993). Podobnie rzecz się ma z Lucy Irigaray, która w swym dziele Speculum de l'autre femme, dotyczącym wykluczenia kobiecości i kobiet z historii filozofii, w ogóle nie wymienia tej, która przyczyniła się do rozwoju myśli feministycznej. Jednym z powodów takiego stosunku może być, podkreślany przez badaczki myśli de Beauvoir (Butler 1987; Moi 1994), jej odmienny niż u wymienionych autorek stosunek do różnicy seksualnej.

Można by zatem pokusić się o wyjaśnienie paradoksu recepcji de Beauvoir w kontekście toczącej się do dziś debaty na

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMG462 (6) 30 (De)Konstrukcje kobiecości 1991, 51). Tym samym de Beauvoir nie tylko rozwija, ale też
IMG470 (5) 46 (De)Konstrukcje kobiecości De Beauvoir kwestionuje mit zazdrości o członka, wskazując,
IMG539 182 (De)Konstmkcje kobiecości na przez Young biseksualistka: „Czy jest lesbijką kobieta, któr
13533 IMG556 214 (De)Konstrukcje kobiecości nia się do nich. Butler śledzi pewną tradycję myślenia o
29164 IMG477 (5) 60 (De)Konstrukcje kobiecości W całej książce, a szczególnie na końcu, de Beauvoir
IMG466 (7) 38 (De)Kottstrukcje kobiecości de Beauvoir również podrzędności kobiet nie da się wyjaśni
IMG561 224 (De)Konstmkcje kobiecości który potem staje się normą dla wszystkiego innego. Staje się p

więcej podobnych podstron