Magazyn8501 djvu

ko od nowa. Dopiero w warszawskich „Solcach" i „Piaskarzach" widać jasno, że Gierymski jest opętany przez demona ścisłości. Trudno wyrazić, ile pracy zaciekłej, ile obserwacji, ile subtelności rysunkowej — z namiętnością prymitywa wkłada Gierymski w te skromne płótna. Figury ludzkie poprostu nie modeluje, a rzeźbi, — tak samo zresztą kamienie bruku, odrzwia portalu na Starem Mieście, piasek na gabarach, oślizgłe, mokre belki tratew i całą tę martwą naturę naszego Powiśla. Barwa jest tu na drugim planie, — obrazy są trzymane w dość ciemnym, brunatnym, ciepłym tonie.

Paryż i Włochy przyniosły dalsze przemiany. We Włoszech wrażliwość artystyczną Gierymskiego uderzyły zabytki dawnej sztuki — cudowne kościoły byzantyjskie, romańskie, gotyckie, ich spatynowane ściany, ich marmurowe ambony i nagrobki, ich ołtarze, taber-nakle, chrzcielnice i t. p. połyskujące złotem, zdobne bronzem, wykładane kosztownemi kamieniami, ich mozajki, posadzki, stare sprzęty—całe to wspaniałe muzeum, cudowny zespół sztuki, jaki znajdziemy w każdym niemal starym kościele włoskim. — Przedewszystkiem zaś porywało go światło, wsączające się przez witraże okien, borykające z mrokiem zalegającym wnętrze, połyskujące na mozajkach, na złocie, na barwnych szlifowanych marmurach, na włosach modlących się kobiet. Pociągała go wspaniała malowniczość tej natury martwej, jej spokój i uległość, które tak odpowiadały wyjątkowo silnym popędom odtwórczym Gierymskiego i zarazem oszczędzały mu wszelkich wysiłków wyobraźni. — Tej zresztą Gierymski nie uznawał, i w sztuce jego wyobraźnia nie ma nic do powiedzenia. Jego włoskie wnętrza, takie jak katedra w Sienie, Capella Palatina w Palermo, Ś-ty Marek w Wenecji i t. d. są — podobnie jak dzieła Holendrów — arcydziełami formy malarskiej, objektywnego odtwarzania natury i zrozumienia poezji światła. To wyjątkowe odczuwanie światła jest jednym z najistotniejszych rysów jego talentu.

W dzieła te włożył Gierymski całą cześć dla natury, całą miłość, jaką miał dla niej w swojem skryłem, pozornie chłodnem sercu.

Szukając coraz to nowych zadań i trudności, zwraca się Gierymski do studjów nad efektami światła pod golem niebem. Ale nie nęcą go słoneczne plenery, które mu się wydawały za tanie i pospolite. Uwagę Gierymskiego zajęły dramaty barwnych świateł ulicy — blaski latarń gazowych i elektrycznych, walczące z poświatą dnia gasnącego — z delikatnem, zamierającem światłem zorzy. Już w „Trąbkach" nie Żydzi modlący się są bohaterami obrazu, ale gorące światło pozachodnie... Na podobnem założeniu powstaje szereg późniejszych — pierwszorzędnych dzieł tego artysty, jak „Plac Maksymilja-

168

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Magazyn8401 djvu JULJUSZ KOSSAK    OMNIBUS ŻYDOWSKI Warszawa od czasów Stanisławo
Magazyn80301 djvu WŁADYSŁAW PODKOWIŃSKI    SZAŁ ło do wywrócenia, zrozumiała ona j
0068 djvu 59 od południa Tomanowa Polska (1979 m); dalej widać wierchy: Smreczyński (2068m), Kamieni
Magazyn6501 djvu ATLAS ZIÓŁ LFXZNTCZYCII 74 RYSUNKI KOLOROWE NA 46 TABLICACH WYDAWNICTWO M. ARCT
OD NOWA (ul. Gagarina 37A) 20:00 Impreza taneczna w klimacie roku 2000 IV LO (ul. Warszawska 1) Turn
Magazyn8
001 djvu miast stopniowo przygasa, poczynając od końca XVI w.f — powstaje wzamian sztuka
Magazyn8901 djvu loru i światła... Architektura wnętrz objęta sztywną — jak od linji rysowaną kr
Magazyn8901 djvu sora warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, gdzie już do końca życia pozostał. Do
Magazyn8801 djvu LEON KAFLI,nSKI    GŁOWA SUCHOTNIKA djował prawo na uniwersyteci
Magazyn83801 djvu KAZIMIERZ STABROWSKI    PIORUN Na terenie warszawskim dał się po
Magazyn87001 djvu Str. LESSER ALEKSANDER. Wydobycie zwłok Wandy. Warszawa. T-wo Zachęty Sztuk
Magazyn87001 djvu Str. LESSER ALEKSANDER. Wydobycie zwłok Wandy. Warszawa. T-wo Zachęty Sztuk
Magazyn4501 djvu Wiadomości o mennicy Wileńskiej w XVI w. Robiąc w Archiwum po b. Komisyi Skarbu
Magazyn4
001 djvu 6 stępnych czterdziestu czterech tygodni tegoż roku po zł. poi. 5; od 1 Styczni
Magazyn5701 djvu 19 Terminologia. rodajne czynniki do uwolnienia już istniejących praw i przepis
Magazyn5901 djvu 21 Terminologia. szych ograniczeń i przez to także pojęcie doboru1) otrzyma now
Magazyn5601 djvu 168 Poprawa jakościowa ludności. b) Wyłączenie chorych na gruźlicę od rozrodu.
Magazyn5501 djvu 177 Psychopaci i rozród. czenie, w smutnych zdarzeniach życiowych, lecz w uspos

więcej podobnych podstron