Magazyn80801 djvu

Żaden wogóle malarz polski nie umiał wydobyć tyle treści uczuciowej z prostego motywu głowy dziecięcej. Głów tych pozostawił Wyspiański setki. Wśród nich są arcydzieła wyrazu i formy. Wszystko bez żadnych sensacyjnych wypadków.

Rysunki czy pastele Wyspiańskiego noszą zawsze pewien charakter pośpieszny i gorączkowy, jakby oczy artysty skierowane były gdzieś dalej poza rysunek. Wyspiański formy swojej nie pieści z miłością wirtuoza, nie cyzeluje jak np. Mehoffer. Ołówek czy pastel jest dla niego nie celem sam w sobie, ale poprostu drogą do sięgania w rdzeń, w istotę zjawisk, albo raczej — subjektywnych, przez zjawiska wywoływanych nastrojów.

Co wcale nie wyklucza wdzięku formy. W Caritas — jak i gdzieindziej — operuje on przeważnie kreską żywą, bogatą, obejmującą duże — prawie płaskie plamy tonów lokalnych, — modelowane także kreską, jak np. ubranie starszej dziewczynki.

I w barwach te tony delikatne, emaljowe, bardzo oryginalnie ze- I stawiane — tworzą jasne i nowe w naszej sztuce a piękne harmonje.

Już w Caritas — wprowadzenie kompozycji w ramy, rozbicie jej na pola barwne, bogaty arabesk linijny kompozycji — mówią wyraźnie o niezwykle wyczutych wartościach dekoracyjnych tej pracy.

A jeszcze łatwiej dostrzegamy je w „Macierzyństwie".

Plamy twarzy i rąk, włosów, ubrań płaskie. Ubrania komponowane specjalnie na bogaty wzór, którym są ozdobione, w tle prześliczne liście i grupy kwiatów pelargonji, umieszczone dla plamy, wystylizowane z ogromnym dekoiacyjnym smakiem. Tak samo uczesanie sióstr i żółte wstęgi w ich włosach mają rolę czysto dekoracyjną.

Z tego ich stylu przegląda i świadoma wola i genjusz dekoracyjny W yspiańskiego.

Ten to genjusz, skojarzony z olbrzymią siłą uczuć, i to uczuć wielkich, obejmujących rozległe i różnorodne dziedziny życia,—sprzęgnięty z rozpętaną potęgą twórczą — tworzył istotnie jedyną w swoim rodzaju psychikę malarską i powoływał Wyspiańskiego do wiel- ) kich zadań dekoracyjnych.    —J

Przypadek zdawał się temu sprzyjać. Kiedy po dwuletnim pobycie w Paryżu 1892—4 r. artysta powraca do Krakowa, gdzie już do końca niedługiego życia pozostał, zaczęto tam właśnie polichro-mję kościoła Franciszkanów. Zwrócono się do Wyspiańskiego, aby doprowadził polichromję do końca. Propozycja była zbyt kusząca. Wyspiański zgodził się, mimo fatalne warunki, konieczność pewnego przystosowania do części już zrobionych, oraz — komponowania dzieła tak złożonego nagwałt — z dnia na dzień. Wreszcie ciągłe nie-

287

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Magazyn8501 djvu PIOTR NORBLIN    KRAJOBRAZ POLSKI Kilka tych malowideł, zdobiący
Magazyn8001 djvu WOJCIECH GERSON    KRZYŻACY ówczesna nie miała potrzeby sztuki,
Magazyn9 7701 djvu 71 Powyższa tabela oczywiście nie jest przejrzysta, gdyż znajdujemy w niej wsz
Magazyn9 7701 djvu 71 Powyższa tabela oczywiście nie jest przejrzysta, gdyż znajdujemy w niej wsz
Magazyn6D901 431 POLSKA w niej udział Polski nie był wcale takim błędem politycznym, jak się to
Magazyn8801 djvu łej pełni, to jedynie dlatego, że mało umiał, bo Piwarski wiele go nauczyć nie
Magazyn8101 djvu Jeżeli tematy prac Brandta krążą dookoła przeszłości Polski, to u innego malarz
Magazyn85201 djvu Malarstwo polskie KAZIMIERZ SICHULSKI WITRAŻ
Magazyn8801 djvu odziedziczone po dziesiątkach pokoleń, co życie spędzały na siodle. U żadnego a
Magazyn8201 djvu darni. Najbardziej płodnymi i znanymi malarzami tej grupy byli Ry-szkiewicz i Ł
Magazyn4 djvu Biblioteka U.M.K. Toruń34.0107 PI2Ł STEFAN PAWLIKMATERIAŁY DO DZIEJÓW LEŚNICTWA POLS
Magazyn5601 djvu 28 Zagadnienie. stwa trzyma się w granicach, zakreślonych przez tradycję i nie
Magazyn5601 djvu 38 Zagadnienie. południa, iż straciły swoją tężyznę wojenną, ale ponieważ nie b
Magazyn5501 djvu 47 Malthus i lieomaltuzjaniści. w stosunku do pierwszych. Zmiana pokoleń bowiem
Magazyn4 djvu Biblioteka U.M.K. Toruń34.0107 PI2Ł STEFAN PAWLIKMATERIAŁY DO DZIEJÓW LEŚNICTWA POLS
Magazyn5901 djvu 71 Warunki, wypływające z psychologii mas. nie przeciwstawia się właśnie już ów
Magazyn5601 djvu 28 Zagadnienie. stwa trzyma się w granicach, zakreślonych przez tradycję i nie
Magazyn5601 djvu 38 Zagadnienie. południa, iż straciły swoją tężyznę wojenną, ale ponieważ nie b
Magazyn5501 djvu 47 Malthus i lieomaltuzjaniści. w stosunku do pierwszych. Zmiana pokoleń bowiem

więcej podobnych podstron