obraz5
Gawang, według Konyaków, mieszka w niebie; to on zbudował sklepienie niebios. On jest też twórcą grzmotu i pioruna; w toporkach z gładzonego kamienia, typu neolitycznego, Konyacy widzą pociski rzucane przez Gawanga; kiedy piorun uderzy w drzewo, starcy z wioski składają Gawangowi w ofierze koguta 4. Szczep Ao pojmuje Lungkitsungbę, stwórcę nieba, słońca i księżyca, antropomorficznie i naturystycznie zarazem: „jest jak człowiek, ale w działaniu jest jak wiatr”. Wiatr schodzi na ziemię przez wielki otwór w niebie 5.
Lungkitsungba mieszka w niebie, zasiadając, jak na tronie, na szczycie swego kamiennego domu. Ten kamienny dom to samo niebo, pojęte jako mocne sklepienie e. Imię Lung-ki-tsungba (pisane także Lungtiscingba, Lungkijingba) znaczy „wielki duch domu (ki) z kamienia (lung)” 7, czyli niebo. Bóg ten nazywany jest także anung tsungrem — duch nieba, albo anungtsungba — wielki duch nieba, Pan niebios 9.
Lichaba, bóstwo, jak się wydaje, tylko lokalnie wyodrębnione od Lungkitsungby 9, karze za pomocą wiatru. Uroczyste obchody ku jego czci chronić mają od zbyt gwałtownych wichrów i osuwania się gruntu, a także wyjednywać pomyślne zbiory 10. Również i w starożytnych Chinach (p. wyżej: kości wróżebne z epoki Szang) wiatr jest „wysłannikiem Ti”, najwyższej Istoty niebios.
Alhou, Stwórca z wierzeń szczepu Sema Naga, również mieszka w regionach niebiańskich, według niektórych „w całej przestrzeni zawartej między niebem a ziemią” n.
„Kamienie piorunowe” lub Sema zwie (i szczepy Naga) „kamieniami Boga”, czyli boga Alhou; ale mówi się na nie także „kamienie ropusze”, jako że ropucha kojarzy się z deszczem i burzą (a więc i z piorunem). Z drugiej strony ropucha uważana jest za zwierzę przyjazne Latsapie czy też Litsabie, który jest przypuszczalnie jedną z form boga Alhou, podobnie jak Lichaba szczepu Ao jest paralelna do Lungkitsungby 12.
Z tego wszystkiego wynika, że w wierzeniach szczepów Naga, jak i w wielu innych wypadkach, wszystkowidzenie wiąże się ściśle z uraniczną naturą Istoty Najwyższej. Nasuwa się tu jednak pewna uwaga.
Gawang jest, owszem, na pierwszy rzut oka, Istotą Najwyższą znanego typu uranicznego; ale imię Gawang zawiera też pewien element obcy, gdyż dosłownie znaczy „Ziemia (ga)-Niebo (tvang)” 13.
Nie jest bez znaczenia, że Gawangowi przypisuje się narodziny dzieci, a imienia jego wzywa się przy ceremoniach weselnych. Nie jest chyba bez znaczenia 1 to, że jedna z kar zsyłanych przez Gawanga to bezdzietność — kara spadająca zwłaszcza na tych, którzy utrzymują niedozwolone stosunki pozamałżeńskie. Wydaje się oczywiste, że wszystko to jest związane z samym imieniem Gawang, czyli z jego dwoma elementami składowymi: Niebem i Ziemią, elementem męskim i żeńskim, mężem i żoną, ojcem i matką. Nie neguje to jednak wcale jedności Istoty Najwyższej: Gawang nie jest bynajmniej dwumianem w rodzaju Dyaus-Pri-thivi, Rangi-Papa, czy Jin-jang. Hawang, Ziemia-Niebo jest Istotą Najwyższą i uniwersalną, a dualizm ogranicza się tu do imienia 14; ale pozostaje faktem, że imię to jest właśnie syntezą Nieba i Ziemi, a raczej Ziemi i Nieba.
Pojęcie Istoty boskiej, stojącej ponad wszystkimi innymi „duchami” i żyjącej w niebie, należy również do wierzeń szczepu Rengma-Naga. U Rengma południowo-zachodnich bóstwo to nosi imię Songinyu, czyli „Duch” par excellence15. Jego głos to grzmot, zapowiadający pomyślne zbiory, bez względu na to, z której strony się rozlega. Toporki z gładzonego kamienia, nazywane „toporkami z nieba” albo „toporkami ducha”, to pociski, którymi duch z nieba obala drzewa ugodzone piorunem 16. Ale Songinyu pojawia się czasem razem z Songperinyu: „pojmowani są, niejasno, jako boskie stadło, które stworzyło wszystko, co istnieje; mogą oni przynosić ludziom dobro lub zło, ale nie wiadomo, które z dwojga jest mężczyzną, a które kobietą” 11. Istota Najwyższa szczepu Rengma wraz z dwoma elementami uzupełniającymi, które się na nią składają, stanowi więc odpowiednik Gawanga Ko-nyaków, same zaś te dwa elementy są swymi odpowiednikami nie tylko jako element męski i żeński, ale także jako niebo i ziemia 1S. W modlitwie, którą obyczaj południowo-zachodnich Rengma każe odmawiać podczas uroczystości weselnych, prosi się Songinyu i Songperinyu (podobnie jak Gawanga) o pomyślne zbiory i liczne potomstwo19.
Szczep Angami Naga ma Istotę Najwyższą, która nazywa się Kepenopfii albo Ukepenopfii20, stoi ponad wszystkimi innymi
269
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
17684 Obraz6 (36) Według ustawy mieszkańcy tworzą wspólnotę samorządową tworzącą powiat. Powiat ma
CCF20090704 024 50 Część I To on jest przede wszystkim istotą niepokojącą i straszliwą, a tym narode
ChomikImage [1600x1200] Porządek... ..tak to on jest tutaj najważniejszy www.demotvwatory.pl
Obliczenia „fizyki Ogień, dym jest dużym wyzwaniem dla obecnych kart graficznych i CPU bo przecież
OBRAZ0~11 Jeżeli odporność jest z brzucha To on jest nieśmiertelny www demotywatory pi
RZYM 100 razie, ponieważ to on jest głową naszego klanu, wszysi ko, co uznam za swoje, będzie równi
Scan0171 mawiam lub z jakichś innych powodów zapomnę o tym, że to on jest najważniejszy, potrafi mni
C1926113 Porządek... ...tak to on jest tutaj najważniejszy www.demotywatory.pl
42714 Obraz1 (18) Świąteczne akcentyOzdobny obrus 2 butdkf / to/pyhu /cm wodn czerwony i niebieski
więcej podobnych podstron