P1010296
12. Miejsca nawiedzone przez śmierć
Ulubionymi miejscami, w których pokazywali się zmarli, były cmentarze, zrujnowane zamki i opuszczone opactwa z ich ciemnymi korytarzami, z rozległymi podziemiami, czasem z dobrze zamaskowanymi schowkami - za portretami lub gobelinami zawieszonymi na ścianach. Były to także miejsca akcji angielskiej powieści gotyckiej, zwanej również powieścią grozy czy czarną powieścią1. Maurice Levy podkreślał, że gotycyzm powieściowy zakładał określoną architekturę - szczególny rodzaj budynku, zamczyska lub klasztoru, starego domu, zawsze miejsca zamkniętego - i z tego punktu widzenia za gotyckie uznał takie opowiadania Poego, jak Zagłada.domu Usherów, Ligeja czy jeszcze Portret owalny, ale już nie - Stevensona Doktora Jekylla i mister Hyde’a, chociaż traktuje on o historii rozdarcia jaźni, temacie częstym w powieści gotyckiej2. „Średniowieczna rama ekspresji »papistowskiego« obskurantyzmu i fanatyzmu stanowiła często wystarczające uzasadnienie dla okropności, okrucieństwa i potworności przedstawianych w dzidach gotyckich”3. Trzeba bowiem pamiętać, że powieści gotyckie pisane w XVIII wieku przez autorów angielskich przepełnione były lękiem wobec katolickich „przesądów”, ale i fascynaqą towarzyszącą im bogatą fanta-stycznośdą. Nowy gust zaczynał zwracać się ku średniowieczu (rozumianemu umownie i szeroko, bo od XI do XVII wieku) jako do epoki tchnącej, jak to zostanie później określone, pięknem dzikim, gwałtownym i barbarzyńskim. Tajemnice zamku Udolpho (1794) Ann Radcliffe uchodzą za tekst założycielski dla w pełni ukształtowanej poetyki gotyckiej budowli. Zamek w Apeni-
Gotycyzm - jako termin współcześnie używany, zwłaszcza przez krytyków i historyków literatury, teatru, malarstwa, filmu, pochodzi od podtytułu „opowieść gotycka”, jakim Horace Walpole opatrzył Zamczysko w Otranto (1764). Jean Marigny w swej imponującej, prawie dziewięćsetstronicowej syntezie dziejów i cech charakterystycznych wampira w kulturze anglo-amerykańskiej podkreśla, że w upowszechnieniu figury wampira decydującą rolę odegrał w Anglii - gotycyzm literacki, a w Ameryce -film (por. Le vampire dans la littśrature anglo-saxone, Paris 1985).
Por. M. Lćvy, Le roman „gothiąue" anglais. 1764-1824, Toulouse 1968.
F. Dupeyron-Lafay, Le fantastiąue..., s. 17.
Ą S. Arnold de Simine, Niesamowite miejsca. Przestrzenie strachu w powieściach grozy niemieckich autorek z przełomu XIX wieku. Przełożyła K. Leszczyńska, „Katedra” 2001, nr 2, s. 180-181.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
P1010296 (4) 12. Miejsca nawiedzone przez śmierć Ulubionymi miejscami, w których pokazywali się zmar
P1010296 (4) 12. Miejsca nawiedzone przez śmierć Ulubionymi miejscami, w których pokazywali się zmar
P1010296 (4) 12. Miejsca nawiedzone przez śmierć Ulubionymi miejscami, w których pokazywali się zmar
P1010302 12. MIEJSCA NAWIEDZONE PRZEZ ŚMIERĆ 109 te, Freud uwydatniał fakt, że niemieckie słowo „nie
42695 P1010299 (4) rolę. Miejscem gotyckim staje się również okręt Holendra Wie w powieści Frederick
P1010299 rolę. Miejscem gotyckim staje się również okręt Holendra Wiecznego Tułacza w powieści Frede
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
punkty rozdzielcze - to miejsca, w których zbiega się okablowanie oraz znajdują się elementy aktywne
czny, plastyczny, muzyczny), a także inne miejsca, w których odbywały się różne zabawy czy zajęcia (
str 11 wszystkim w miejscach, w których zbiera się młodzież, ale handlują wszędzie, gdzie tylko się
47 (367) Przeczytaj działania. Zaznacz miejsca, w których znajdują się błędy. Przeczytaj działania.
Karty pracy 2 4. Połącz obrazki przedstawiające znaki z miejscami, w których powinny się one znale
więcej podobnych podstron