P1080681
zakreślającym—jak do tej pory nie przekroczo- | ny — horyzont szczerości i mądrości w spojrzeniu na własną „chorobę komunistyczną”.
Co zatem zostało z Kalendarza...! Co najmniej trzy rzeczy: humor, „klucz do polskości” i „wyznanie obcości”. Humor tak wielobarwny i wielogatunkowy, że urastający do rangi osobnej wartości stylowej; a zarazem „humor-chwyt” pozwalający na zachowanie pozycji „z zewnątrz ”, W gruncie rzeczy Konwicki wyplątał się ze swojej przeszłości nie spowiedzią, lecz ironią i komizmem, którymi ośmieszył i pomniejszył zarówno siebie, jak i wszelkich ewentualnych spowiedników. Równie wartościowe, aktualne do dziś pozostają eseistyczne rozważania Konwickiego na temat naszego charakteru narodowego. Bo to właśnie w Kalendarzu... nadał autor niemal definicyjną postać wszystkim swoim diagnozom, które w postaci bardziej zaszyfrowanej przekazywał w powieściach i filmach: nazwał tedy Konwicki „polską niedojrzałość” (s. 91), która objawia się w skorym i popędliwym udowadnianiu męskości, w czynach heroicznych, za które płacimy zawsze najwyższą cenę; opisał Polskę jako „kraj parodys-tów” (s. 185), gdzie wszelka działalność nosi jakieś piętno ośmieszającego naśladownictwa, gdzie „wolność i niewola, patriotyzm i służalczość, rządzenie i anarchia, uniesienie i rozpacz”
(s. 185) — wysublimowane i powykrzywiane
w parodystycznych gestach — zatraciły swoje znaczenia, oderwały się od wartości i poczęły funkcjonować jako samodzielne znaki; odmalował społeczeństwo, które cierpiąc przez stulecia ponad własną miarę, ponad stan, za wszelką cenę usiłowało dorosnąć do patosu krzywd, aż wreszcie przekroczyło „ledwo widoczną granicę między tragicznością i śmiesznością” (s. 91).
1 wreszcie — obcość. W żadnej ze swych poprzednich książek nie powiedział tak wyraźnie Konwicki tego, co wyłuszczył w Kalendarzu...: „Zawsze czułem się tutaj, w nowej ojczyźnie — Warszawie — jakoś trochę cudzoziemcem. Czułem się cudzoziemcem w zakresie myśli, upodobań, miar estetycznych i duchowych sympatii” (s. 172). Ten status cudzoziemca tranzytowego, pojęty metaforycznie, niesie przecież w sobie spore następstwa: w zakresie poznawczym oznacza wieczne zdumienie („dziwiło mnie wiele różnych objawów artystycznych, zdumiewała mnie też ogólna reakcja na te objawy”, s. 172); jako postawa wobec środowiska oznacza osobność („nauczyłem się chodzić po swojemu w zgiełku warszawskim”); wreszcie jako nastawienie do efektów własnej pracy obcość to niezaangażowa-nie („Będąc przejazdem [...], niczego — zauważcie — od was nie wymagam i nie przedkładam żadnych żądań”, s. 173; „Nic nie rozumiem, w niczym nie uczestniczę, do niczego nie dążę”, s. 254).
— 129 —
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
P1080681 zakreślającym—jak do tej pory nie przekroczo-
P1080681 zakreślającym—jak do tej pory nie przekroczo-
cMeth/oyna i jiieleęnia zsiu/o - leku do tej pory nie jest jednoznacznie wyjaśniony. Sugeruje się dz
P1160376 Nr 147j^jerown Sr-ny, A klórej pracuyesz -est 30- tetrum otyłym mężczyzną Do tej pory nie
img062 01 djvu mulę pisemną. Dlatego nie znał do tej pory i nie rozumiał znaków dodawania, odejmowan
IMG77 (3) charakterystyka qN a nie qF. Do tej pory nie ma teorii, która by pozwalała na gruncie obr
na dz z pol058 118 zjawiska masowego, a więc nie wcześniej jak w połowie wieku XI. Jak do tej pory,
SE20101110 007 Rozdział 1Budowa systemów eksperckich Mimo że do tej pory nie udało się stworzyć form
ble16 X / 6. WNIOSKI Do tej pory nie udało się potwierdzić doniesień dotyczących
Zrozumiec Assembler 4 viiiUwaga dla ludzi, którzy nigdy do tej pory nie programowali Książka ta jest
Osoby, które do tej pory nie podały do biura LBOIA swoich adresów e-mail, proszone są o ich dostarcz
ED (10) o II, Zasady obserwacji faktów społecznych tóra, choć do tej pory nie zauważana, może przyśp
DSC00168 resize Przypadek nr 10 Mężczyzna 20 lat, do tej pory nie chorował, w czasie kolacji po spoż
ED (10) o //, Zasady ohseiwacji faktów społecznych tóra, choć do tej pory nie zauważana, może przyśp
IMG921 174 Rozdział IV i „komunistyczna w treści”, czyli do tej pory nie istniejąca i przeto wymagaj
więcej podobnych podstron