P1120876 resize

71 MELANIA KLIOIOWSKA

oprowadzić wnioski na podstawie 13 tam znalezionych ziaren, należących do trzech gatunków zboża. A zatem żyta zwyczajnego (Secale cercałe) było 5 ziaren, pszenicy piaskarki CTritinam Jicoccum) i jęczmienia zwyczajnego (Hordeum rulgare) po 4 ziarna (K. Motdcnhawcr 1964. s. 393).

Natomiast odnoinic do iladów zbóż pochodzących z osad otwartych, to na Wzgórzu Wisielców w Wolinie i w Kotlinie, woj. Kalisz, dominował jęczmień zwyczajny {Hordęum rulgarc), a w Słupcy (stanowisko 3) — pszenica (Tritlcum sp.)_m W mniejszych ilościach w Wolinic-Wzgórzc Wisielców zachowało sic proso zwyczajne (Pmmcum miłiaceum). natomiast w Kotlinie — owies siewny (>4ww sativa).

Do wyróżniających się znalezisk z osad otwartych należą niewątpliwie wyniki uzyskane z badań próbek zbożowych z Grzybian z 1980. Przyniosły one zupełnie nowe dane w porównaniu do poprzednio wykonanych badań próbek ziemi i odcisków na polepie z tego obiektu. Mianowicie, w materiałach tych stwierdzono domino* winie pszenicy zwyczajnej (Triticum aestirum - T. aestiyum s. /.) z dużym udziałem ziaren typu compactum (Triticum aestiro-compactum) (M. Klichowska, dane nie publikowane). Wśród tej pszenicy występowały ziarna prosa zwyczajnego (Paniami miUu rum) i tylko kilkanaście ziaren pszenicy płaskurki (Triticum dicoccum) oraz szczątki chwastów. Zmieszanie się ziaren pszenicy z prosem musiało nastąpić albo w czasie przechowywania lub pożaru; nie była to mieszanka zebrana z pola. W poprzednich materiałach z Grzybian stwierdzono również występowanie pszenicy zwyczajnej oraz jęczmienia zwyczajnego (Hordeum vulgare) w postaci ziaren i odcisków, takie owsa siewnego (Arena satłra), żyta zwyczajnego (Secale cereale) i prosa zwyczajnego (Panicom miłiaceum). Natomiast pszenica płaskurka (Triticum dicoccum) występowała w minimalnej ilości. Na podstawie tych wyników stwierdzić można wyraźną zmianę w ukierunkowaniu uprawy pszenicy, poprzez tradycyjnie dominującą wśród pszenic (od neolitu) na naszych ziemiach pszenicę płaskurkę do wyłącznej przewagi pszenicy zwyczajnej.

W miarę stopniowego zwiększania się we wczesnej epoce żelaza ilości pszenicy

Tabela 6. Zboża ze stanowisk kultury wschódniopomorskicj Tsbtc 6. Corn frona silem of tlić East-Pomcrian Culturc

U>

79

zwyczajnej zauważyć można postępujący również wzrost liczby stanowisk żyta zwyczajnego (Secale cereate), chociaż większe ilości znalezisk tego zboża pochodzą dopiero z okresu rzymskiego i wczesnośredniowiecznego. Żyto występowało w Bninie, Słupcy, Szczecinie (wal łużycki), w Młynówce i na Wzgórzu Wisielców w Wolinie, w Kamieńcu oraz w Grzybianach. Oprócz tego znaleziono je w Chomiąży, Strzegomiu i Pokoju; ponadto w postaci odcisku na skorupie znad rzeki Chudziny, woj. Siedlce, a także na stanowiskach kultury wschódniopomorakiej (M. Kfichow-ska 1962, s. 144-146, 149). W tych materiałach wykazano jego obecność na II stanowiskach, mianowicie: w Dzicrżążnie, Kamienieckim Młynie, Lubieszewie, Migach, Niechcicach, Niepoczołowicach i Smarzynie, woj. Gdańsk, w Klęczkowie (?). woj. Toruń, Kończewicach, woj. Elbląg. Swomigaciach, woj. Bydgoszcz, i Żukowie, woj. Gdańsk.

Owies zwyczajny (Arena satira) w postaci ziaren odkryto w Łagiewnikach i w Smuszewic, a w postaci odcisków — w Grzybianach. Kotlinie oraz w Wolinic-Młynówce.

Na podstawie tego, co wyżej przedstawiono, sądzić można o zaczątkach przemian gospodarczych, zauważonych w niektórych regionach w okresie halsztackim.

Wielkości ziaren zbożowych, jakie uzyskano na podstawie pomiarów, pozwoliły na dokonanie ogólnego porównania zbóż z wybranych stanowisk. W tabeli 3 i 7 podano te wielkości (minimalną, maksymalną i średnią) z uwzględnieniem długości (L), szerokości (La) i grubości (G) oraz indeksu długości do szerokości i grubości do szerokości z wybranych stanowisk.

Triticum dicoccttm. Z ziaren pszenicy płaskurki najdłuższe ziarna znaleziono w Jankowie i w wale ze Szczecina, krótsze natomiast w Smuszewic, Biskupinie i Bninie.

Triticum aestivum i Triticum aestiro-compactum. Na podstawie badań pomiarów ziaren pszenicy zwyczajnej (Triticum aestirum s. /.) zauważyć można, że występowały zmieszane dwa typy ziaren, czyli ziarna typu aestirum i typu compactom. W znaleziskach z wczesnego okresu żelaznego (halsztackiego) na ziemiach polskich przeważały ziarna typu compactum. Szczególnie wyraźnie dominowały w próbkach pszenicy zwyczajnej z Grzybian z 1980 r. Ziarna typu aestirum występowały również w Biskupinie, Jankowie, Smuszewic, Bninie i Juszkowie. Pod względem wielkości nulcżaly do średnich. Najdłuższe ziarnu znaleziono w Juszkowie. krótsze w Smuszewic i Biskupinie. Jeżeli chodzi o ziarna typu compactum, to przeważająca ich większość była drobna, często występowały ziarna o wyokrąglonych, prawie kulistych kształtach.

Triticum spelta. Pszenica orkiszowa występowała nieczęsto, a pomiary ziaren zostały wykonane przez B. Jarania (1938, s. 108, 110). można je więc porównać z ziarnami ze stanowiska halsztackiego z Bratysławy-Dcvlna (E. Hajnnlova, 1978.

' 92). od których były dłuższe.

Hordeum rulgare. We wczesnej epoce żelaza jęczmień zwyczajny występował najczęściej w postaci dużych znalezisk ziaren i dlatego wykonano najwięcej pomiarów wiolkośoi (tabela 7). Najdłuższe ziarna znaleziono w Bninie i Biskupinie, nieco krótsze w Juszkowie i Smuszewic.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
44914 P1120885 resize 96 MELANIA KUCH0W3KA STRUKTURY uprawni: na ziemiach polskich 97 rmxt: jmtfamo
P1120885 resize 96 MELANIA KUCH0W3KA STRUKTURY uprawni: na ziemiach polskich 97 rmxt: jmtfamo - 9 ?;
P1120885 resize 96 MELANIA KUCH0W3KA STRUKTURY uprawni: na ziemiach polskich 97 rmxt: jmtfamo - 9 ?;
P1120877 resize 80 MELANIA KLICHOWSKA Tabeli 7. Zeszawienk wielkości ziaren Hordrum v»itęart, Secate
32838 P1120881 resize ts MIANU KUCHOWSKA STRUK1VaV UMAWHB NA ZIEMIACH POtłKKW 19 faa A. Ga
44. Wymień założenia jakie musza być spełnione, aby można było wnioskować na podstawie modelu
34 gospodarce krajowej. 0 sile i słabości regionów możemy wnioskować: na podstawie dwóch ich cech: r
DYSKUSJA I WNIOSKI Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że badaną grupę wcześniaków
47051 Śliwerski1 146 tom Pierwszy Podstawy nauk o wychowaniu jest równie mało efektywne, co wniosko
P1120880 resize 86 MILAWA RUCMOWIKA 86 MILAWA RUCMOWIKA wiedaicfo onukom»ni*. ponicwsł powtarzanie,

więcej podobnych podstron