Re exposure of DSC03222

wadzenia działań wojennych w czasie określonych obrzędów religijnych było w Grecji traktowane jako świętokradztwo. W tej sytuatji obok Ateńczyków dowodzonych przez Miltiadesa stanął tylko niewielki oddział z Platąjów, miasta położonego na granicy Attyki i Beoęji.

Obydwie armie przez wiele dni stały naprzeciwko siebie w oczekiwaniu na dogodny moment do rozpoczęcia bitwy. Wreszcie Miłtiades podjął decyzję o a lako. Jego Żołnierze ruszyli o świcie forsownym marszem, a ostatni odcinek drogi w obawie przed perskimi strzałami pokonali biegiem. Grekom udało się rozproszyć siły perskie, ale flota nieprzyjaciela odpłynęła w kierunku Aten. Tylko błyskawiczny powrót ateńskich hoplitów zapobiegł lądowaniu Persów w Fałem-nie. Datis nie będąc przygotowanym do oblężenia odpłynął, kiedy zorientował się, te miasto jest bronione.

Zwycięstwo pod Maratonem opromieniło Ateńczyków sławą, a wokół bitwy szybko zaczęła narastać legenda, którą przez wiele lat umiąjętnie w Atenach podsycano. Z militarnego punktu widzenia sukces był mniej oczywisty, siły perskie pozostały bowiem nienaruszone i następna wyprawa na Greęję była tylko kwestią czasu.

Q WOJNA PERSKA 4SD-47S B- - SALAMINA. PLATEJE. MYKA1.E. W 486 T. p.n.e umarł król perski, Dariusz, ąłe jego syn Kaerkses nie zrezygnował z planów podboju Grecji. Po stłumieniu buntów w Egipcie i Babilonie Kaerkses skoncentrował się na przygotowaniach do wojny z Grekami, Dla zabezpieczenia przemarszu armii lądową} kazał wybudować mosty nad Hełłespontem i rzeką Strymon w Tracji oraz przekopać kanał u nasady przylądka Atos, aby uniknąć powtórzenia kłopotów Mardociosa.

Ateńczycy ufni w swęją siłę potwierdzoną pod Maratonem wydawali się nie pamiętać o pańskim zagrożeniu. W czasie, kiedy Kaerkses rozpoczynał przygotowania do inwaąji. zajmowały teh spory między ambitnymi politykami i zbrojny konflikt z dawnym ■■ingfam. Rgmą Sytuacja zmieniła się, kiedy w 483 r. p.n.e. Temistokles przekonał Ateńczyków. aby dochody z nowo odkrytych złóż srebra arg&ądi Lsurion pnmnnczyć na rozbudowę floty wojennej. Nie był to jedyny pomysł na wykorzystanie tych zasobów. Z konkurencyjnymi projektem wystąpił Aiyztydse, polityk rywalizujący z Temistoklesem. proponując, aby podzielić całę kwotę między obywateli. Na zgromadzeniu zaaprobowano jednak plan Temisto-kłeza, a Arystydas w wyniku ostracyzmu musiał udać się na wygnanie.

W krótkim masła Ateńczycy stall się posiadaczami silnej floty Uczącęj 200 trier, która po odparcia perskiej inwazji zapewniła im panowanie na Morzu Egąjskira. Triera był to okręt wąjcnny o długości około 38 m, zaopatrzony w trzy rzędy wioseł, która obsługiwało 170 wioślarzy. Statek ten był wyjątkowo zwrotny i szybki, ais c powodu słabego poszycia kadłuba nieodporny na dużą falę. Nie był fljwHMi przystosowany do długich podróży, ponieważ ograniczona ilość miejsca aa pokładzie uniemożliwiała zabranie zapasów wody i żywności. Świadomość wad i zalet trier pozwała nam lepiej zrozumieć taktykę stosowaną przez Ateńczyków w operacjach morskich. Ich flota musiała się bowiem trzymać blisko

przyjaznych wybrzeży, gdzie co wieczór można było wyciągnąć okręty na brzeg. Nąjgortzym wrogiem floty była zaś nagła burza, wobec której triery byty bezbronne.

Decyzja o budowie okrętów wojennych oprócz militarnych miała również istotne konsekwencje społeczne. Do armii dopuszczeni zostali bowiem teti, najuboższa grupa ateńskiego społeczeństwa, którzy nie służyli w ciężkozbrojnej piechocie, ponieważ nie stać ich było na zakup pełnego wyposażenia hoplity; teraz spośród tetów rekrutowano wioślarzy obsługujących okręty.

Kiedy zamiary Kserksesa dla wszystkich stały się już oczywiste, doszło do spotkania na Istmie Korynckim, na które stawili się przedstawiciele państw gotowych walczyć z Persami. Większość poUia Grecji północnej i środkowej (m.in. Tesalia 1 Beocja) w obawie o swój los poddała się Persom. Nawet Delfy zajęły dwuznaczną postawę, co poważnie nadwerężyło autorytet wyroczni. Pytia taiugerowała bowiem delegacji ateńskiej, która zwróciła się po radę, że wszelki opór jest bezcelowy i jedynym wyjściem jest opuszczenie Attyki.

Grecy zebrani na Istmie powołali Sprzymierzenie Hellenów i powierzyli Sparcie dowództwo na lądzie i morzu. Po wielu sporach postanowiono zagrodzić Persom drogę niewielkimi siłami pod Termopilarai, w skalistym wąwozie leżącym naprzeciw północnego krańca Eubei, na granicy Tesalii i Beocji. Ateńczycy przezornie ewakuowali jednak miasto pozostawiąjąc tylko niewielką załogę na Akropolu i część floty u wejścia do portów. Reszta ateńskich okrętów zajęła pozycję u przylądka Artemizjon (Eubea), gdzie osłonięta od nieprzyjaznych w tym rejonie wiatrów mogła oczekiwać na przeciwnika.

Kampania Kserksesa przeciwko Greąji rozpoczęła się wiosną 480 r. p.n.e. Po przekroczeniu Hellespontu ogromna armia perska skierowała się wzdłuż północnych wybrzeży Morza Egejskiego ku południową} granicy Tesalii, gdzie pod TermopUami oczekiwały na nią siły greckie. Pierwsze ataki na wąwóz zakończyły się niepowodzeniem. Sytuaąja zmieniła się dopiero wtedy, kiedy wąjskom Kserksesa udało się obejść pozycje greckie. Powiadomiony o zagrożeniu król spartański Leonidas odesłał większość żołnierzy w bezpieczne miejsce i postanowił walczyć jedynie z grupką Spartan. Wszyscy oni zginęli.

Kiedy siły lądowe atakowały wąwóz, doszło pod Artemizjon do starcia nieprzyjacielskich flot, jednak mimo dużej przewagi Persów bitwa pozostała nierozstrzygnięta. Gdyby jednak nie poświęcenie żołnierzy Leonidasa, flota grecka znalazłaby się w bardzo niekorzystnym położeniu, ściśnięta w wąskim przesmyku między Eubeą a wybrzeżem beockim; chwilowe powstrzymanie sił perskich umożliwiło jąj schronienie się na bezpiecznych wodach. Droga do Attyki stanęła jednak przed królem perskim otworem. Jego wojska ząjęły l splądrowały Ateny, przede wszystkim ucierpiał Akropol broniony przez garstkę obrońców.

tymczasem większość ateńskich okrętów zgromadziła się koło leżącej naprzeciw Pireusu wyspy Sal aminy. Dla floty perskiej miejsce to hyło wyjątkowo niekorzystne, ponieważ wąski przesmyk między wyspą a lądem stałym nie dawał Persom szansy na wykorzystanie ich zdecydowanej przewagi liczebnej. Temi-stokleaowi udało się jednak zmusić Kserksesa do przyjęcia bitwy. Zakończyła się

285