Re exposure of DSC03369

i żołnierze służący na pograniczu Imperium. Działek tych nie wolno było odstępować osobom niewojskowym, przechodziły one w spadku na synów kołnierzy, o Qe także poświęcili się służbie wojskowąj.

Panowanie Sewerów umacza dalszy etap prowinęjonalizaęji armii. W rekrutacji legionistów Septymiusz Sewerus rozwinął koncepcje Hadriana, który zezwolił na uzupełnianie składu legionów w miąjscu ich stacjonowanie. Sewera* oparł raięg do wojska wyłącznie na ludności prowincji, w którą) przebywała dana jednostka. Przez legalizację małżeństw i potomstwa legionistów oraz zapewnienie im solidnych podstaw bytu stworzył mocna związki między załogą wąjskową prowincji a jej ludnością. Niebezpieczeństwom takiego rozwiązania było jednak rozluźnienie poczucia wspólnoty armii a samym Imperium, jąj więź z prowincją mogła stać się siłn ięjsn niż świadomość zależności od Rzymu 1 loaów innych części cesarstwa. Dopóki jednak najwyższą władzę sprawowali cesarze o tak wielkim autorytecie osobistym jak Septymiusz Sewerus, armia pozostawała posłusznym narzędziem w kh ręku.

Polityka Septyraiusza Sewera i jego następców była silnie związana z żydem miast, rozszerzaniem urbanizacji, tworzeniem wielu nowych municypiów lub kolonii. Procesowi temu towarzyszyło jednak ograniczenie autonomii miast, podporządkowywanie kh celom politycznym i fiskalnym cesarza.

Na początku 211 r. Septymiusz Sewerus zmarł w Brytanii, w Eburacum pozostawiając tren dwóm synom. Starszy z nich, M. Aureliusz Antonimia (211--217 r.), zwaąy KarakaBą (camcalla - galijski płaszcz żołnierski), miał rządzić wr&z z bratem, Pubłngzwn Septymiuszem Getą (211-212 rX Stosunki między braćmi układały się fie jeszcze za żyda ojca, a po jego śmierci doszło szybko do jawnego konfliktu, w wynika którego Geta został zamordowany (212 r.). Stracił również tydeprnejfcftłsprasforio, dawny prawnik Emiliusz Papinianus, Kara-kalla nie zdołał go bowiem namówić do wykazania legalności zabójstwa Gety.

Nąjważnięjszym dzidom panowania Kara kafli było zakończenie procesu uni-fikaęji Italii i prowingi przez wydanie ConstitutioAntoniniana, prawdopodobnie w 212 r. (po śmierd Gety). Edykt Karakalli nadawał pełne prawa obywatelstwa rzymskiego całej wołnej ludności Imperium. Constitutio etanowi zatem uwień-czenie procesu integracji wolnej ludności Imperium, dzieło unifikacji prawnej. Wielkość tego aktu ustawodawstwa cesarskiego nie doceniali współcześni histo-rycy, niechętnie usposobieni do Karakalli z powodu jego antysenackiej polityki. Ktt^aazlMe pnypisywałedyktowi Karakalli wyłącznie motywację fiskalną, tzn. chęć rozszerzenia podatków, obciążających obywateli rzymskich, na większość ludności bez zwolnienia jej z dotychczasowych świadczeń. Jakkolwiek cele doraźne mogły być jedną z pobudek działania Karakalli, to jednak nie można umniejszać zasadniczej roli OmitttuiioAntonuuana jako uwieńczenia polityki unifikacyjnej, famweticwr<gatoie zwłaszcza przez Hadriana i Septymiusza Sewera. J^jfefajdaSo- na motywy Karakalli rzuca fragment greckiego tekstu ustawy

pragnie zjednoczyć w kulcie wspólnych i cudzoziemców (peregrini), którzy dali się jego poddanymi, z nadanie im ctoitat osiągnięte zostało połączenie idei solidarności

politycznej i wspólnoty religijnej. Kara kall* w tekście edyktu nie określał, do . jakich to bogów mają się odtąd modlić nowi cioes Romani. Motna młiif. ta miał na myśli nie tylko starych bogów rzymskich, ale wszystkich przyjętych do bardzo rozszerzonego panteonu. Przykładem dążeń Karakalli do wiązania starąj religii s popularnymi kultami wschodnimi jest wzniesienie świątyni Sers pisa w centrum Rzymu na Kwlrynale, w pobliżu świątyni Jowisza.

Na rządy Karakalli przypadają nowe wojny związane z początkiem konsolidacji plemion nad Renem i Dunajem. Ostatnie lata panowania zajęty cesarzowi walki s Partami, marzy! on o wielkich sukcesach na Wschodzie, pragnął naśladować Aleksandra Wielkiego. Wiosną 217 r. uknuty został w wojsku spisek, żołnierze zamordowali Kara kalią i obwołali nowym władcą Makryna (217-218 r.}, prefekta pretorianów, który doszedł do tej wysokiej godności ekwickiej przez awans społeczny. Makrynus nie miał jednak dostatecznego autorytetu nawet w armii, wkrótce został zdetronizowany i zabity.

Wśród wojska wielką popularnością cieszył się nadal ród Sewerów, dzięki czemu obwołany został cesarzem 14-letni Varius Avidius Bassisnns, wnuk Julii Mszy, siostry Julii Domny, a syn Julii Soemias. Młody władca był kapłanem syryjskiego boga słońca, Baala, w Emesie, dlatego nadano mu imię Heliogabal (218-222 r.), oficjalnie zwał się jednak M. Aurelius Antoninus, tak samo jak Karnkalla. Wprowadzenie do Rzymu ceremoniału wschodniej Uoknuji nie było odpowiednio przygotowane, rozwiązły tryb życia cesarza nie zjednywał mu autorytetu. Heliogabal został zamordowany przez pretorianów. Jago babka, Julia Meza, przyczyniła się do obwołania cesarzem drugiego wnuka, syna Julii Mam-mei. Był nim 14-letni Alezianus Bassianus Severus Alezander (222-235 r.). Przez dłuższy czas wpływ na młodego cesarza miały jego matka i babka. Sewerus Aleksander próbował szukać pewnego zbliżenia z senatem, co zostało pozytywnie ocenione przez historiografię senatorską - Kasjusza Diona i Historia Augusta.

Kompromisowa społecznie polityka Sewera Aleksandra nie dała jednak pozytywnych rezultatów i doprowadziła do wybuchów niezadowolenia w armii. Jul na początku panowania Sewera Aleksandra w 223 r. zastał zamordowany przez pretorianów ich prefekt, Domięjusz Ulpianus, znakomity prawnik, bliski współpracownik cesarza. Jakkolwiek Sewerus Aleksander starał się bardziej liczyć z senatem zapewniąjąc mu przewagę w consilium principia, to jednak w wielu dziedzinach kontynuował w pełni linię Septymiusza Sewera; dotyczy to polityki wobec armii i weteranów, polityki municypalną] itp. W czasie panowania dynastii Sewerów wyraźnie umocniła się pozycja prefektów pretorianów, których z zasady było dwóch, czasem trzech, w tym przynajmniej jeden wybitny prawnik. Praefectus praetorio stał się właściwie oficjalnym zastępcą cesarza, przejął od niego znaczną część sądownictwa apelacyjnego, co łącznie z władzą sądowniczą w Italii dawało mu wielkie uprawnienia w zakresie jurysdykcji. Prefekt pretorianów uzyskał ponadto godność senatorską i przewodniczył w senacie jako przedstawiciel cesarza. Sewerus Aleksander wprowadził poważne zmiany w lansowaną) przez cesarza religii. Był to kult Nąjwyiszego Boga Cntmmus