Re exposure of DSC03411

pJebs, plebei

pomerium (lub pomoeriumt

pontifez mazimus

pontiflces

popalam

populus Romana* praefectu*

praefectu* praetorio praefectu* urbi

1) plebąjusze, wyodrębniona prawnie grupa spoieae«. *twa rzymskiego, w okresie wczesnej republiki pozbawiona znacznej części praw politycznych, przede *uj-stkim im honorum. Nawet po zakończeniu walki z pa-trycjuszami o równouprawnienie (ok. 300 r. p.n.e.) pozostały pewne symptomy podziału, tak np. trybunem ludowym mógł zostać tylko plebcjusz; 2) w okresie póinęj republiki niisze warstwy społeczeństwa, wyroi-niano tu: plebs urbana - plebs miejski oraz plebs runi ca - ludność wiejską.

sakralna granica miasta, którą wielokrotnie rozszerzano w miarę rozbudowy Rzymu. Wewnątrz pomerium obowiązywały inne zasady prawne, np. liktorzy konsulów nosili fasets bez toporów.

nąjwyiszy rangą kapłan rzymski, stojący na czele kolegium pontyfików; podlegały mu głównie sprawy kultu państwowego, sprawy kalendarza, nadzór nad kolegium westalek- Od 12 r. p.n.e. cesarz był zawsze ponli-fes nuutimus. Dopiero w 379 r. n.e. chrześcijański cesarz, Teodozjusz Wielki, nie przyjął tej godności

kolegium kapłańskie, do którego od 300 r. p.n.e. (na mocy lex Ogulnia) zostali dopuszczeni także plebęjusze. Na czele kapłanów stał pontifez mazimus.

(od populus - lud), u schyłku republiki „stronnictwo' reform społecznych, nastawione przede wszystkim na reformę agrarną. Popularzy w dalszym rozwoju stali się ugrupowaniem przeciwnym monopolowi rządów senatu i nobilitas.

suwerenny lud rzymski. Nąjważniejsze dla państwa de cyzje ogłaszali senatus populusąue Romamis (senat i lud rzymski).

(Iron. praefecti), urzędnik pełniący kierownicze funkęje w administracji lub w armii; stanowisko pochodzące z nominacji (cesarskiej). Nąjważniejsi prefekci rangi ek-wickiąj to praefectus Aegypti (namiestnik Egiptu' i praefectus praetorio (dowódca pretorianów).

w okresie późnego cesarstwa wysokiej rangi urzędnik cywilny, stojący na czele prefektury.

wysokiej rangi senator, zwierzchnik cohortes urbanat w Rzymie.

praetor

princeps senatu*

proco nsul

prodigiu

proletarii

propraetor prorogatio imperii

provincia

provocatio ■d populum

publicani

quaestor

urzędnik rzymski mający imperiam nuwr, pierwotnie był jeden pretor, później dwóch, a od reform Sulli wybierano ich ośmiu. Urzędnicy ci sprawowali najwyższą władzę sądowniczą oraz namiestnictwo prowincji.

pierwszy umieszczony na liście senatu spośród mężów po konsulacie), jako pierwszy zabierał głos w czasie debaty. Od czasów Augusta <27 r. pzz.) orinoeps to oficjalny tytuł cesarza, stąd nazwa ustroju - prima-patus.

były konsul, któremu przedłużono imperium w cełu sprawowania namiestnictwa łub prowadzenia eęay

d.poj. pcxxiigium\ znaki .cudowne”, uznawane a ostrzeżenie ze strony bogów; wszelkie dziwy natury.

najuboższa część ludności rzymskiej, stojąca pobitej cenzusu majątkowego. W systemie centurialnym proletariusze tworzyli tylko jedną centurię. Od czasów reformy Mariusza służyli jako żołnierze sawodowi.

były pretor, któremu przedłużono władzę w celu sprawowania namiestnictwa.

udzielane przez senat przedłużenie władzy wąjakowąj po konsulacie lub pmturze w celu sprawowania namiestnictwa.

zakres działania urzędnika, jego sadania przydzielane przez senat; od III w. p.n.e. tereny zdobyte i przyłączone do Imperium poza Italią. Prsydzlał prowincji był losowany przez senat.

odwołanie się od wyroku urzędnika do zgrotnadaenia, bardzo walny przywilej obywatela rzymskiego. Władze cywilne nie mogły wydać wyroku śmierci bet zastosowania zasady pnwocatio.

w okresie republiki dzierżawcy podatków w prowincjach, różnych dochodów państwa i prac publicznych. Publika-nie tworzyli spółki (societaUs).

pierwszy urząd w karierze senatorskiej. W III w. p.n.e. było czterech kwestorów, liczbę tę następnie powiększono. Kwestorzy ząjmowali się sprawami finansowymi u boku konsula lub namiestnika prowincji. W okresie późnego cesarstwa ąuarttor sacri polotu to najwyższej rangi urzędnik do spraw finansowych.

661