pic 11 06 011941
iuiuruwym, iaKim jaK Komitet, delegacja lta.j o ccmc -
[+ Ludzki]18, predykaty otwierające jedną pozycję argumentową wiadają albo rzeczownikom, albo przymiotnikom (w ich fun r>redvkatvwnei — w (Jrnmatvp7hvm^ nrpdvkatv zas Cl
Ikiej liczby predykatów powiązanych ze sobą operacjami m y zastosC' I ,d. Obszerniejsze omówienie i analizę krótkiego opowiadania^ ^jnguisti£; I waniu tych konwencji zapisu znajdzie czytelnik w: H e n d r i Cr,nmrnUnicat*°r': ] 18 Zob. C. Brer'nnił 1 n ’
'lane przez antropomorficznych agensów, 1 ch patiensów — to nie jest to wypowiedź się znaczące tylko w związku z intencją
zentacja gramatyczna to nie jakaś językowa forma powierzchniowa; inaczej mówiąc, zdanie będące składnikiem tekstu takiego, jak przedstawia się on czytelnikowi, nie ma na ogół tej formy. Konstrukcje takie stanowią reprezentację ukrytej struktury narracyjnej i będą tu nazywane
zdaniami wyidealizowanymi19.
W reprezentacji utajonej struktury występują zatem tylko dwa (wyidealizowane) typy zdań: zdania przechodnie z ludzkim agensem i pa-tiensem oraz zdania orzekające (predykatywne), z rzeczownikiem o cesze [+ Ludzki] jako patiensem. Oczywiście na powierzchni tekstu znajdujemy o wiele większą różnorodność typów zdań. Głównym naszym zadaniem w rozwijaniu metodologii będzie zatem opisanie istotnych powierzchniowych cech gramatycznych wypowiedzi narracyjnej. Różnice między zdaniami wyidealizowanymi a zdaniami, jakie występują na powierzchni tekstu, wynikają w niewielkim tylko stopniu z czynników określających indywidualny styl; są one raczej odbiciem rozmaitych technik narracji. Ściślej więc mówiąc, nasze zadanie polega na ustaleniu korelacji między różnymi technikami i środkami narracyjnymi z jednej strony a środkami gramatycznymi danego języka z drugiej. Oznacza to m. in., że nie możemy zadowolić się gramatyką tego języka w jej istniejącej formie, ponieważ nie rozróżnia ona między takimi cechami językowymi, które są istotne z literackiego punktu widzenia — tj. służą manifestowaniu pojęć krytycznych — a takimi, które są z tego punktu widzenia nieistotne.
Aby właściwie opisać język tekstów narracyjnych, potrzebne są więc
pewne rozszerzenia lub modyfikacje gramatyki.
Nie chodzi jednak o to, by dla opisania języka określonych tekstów
narracyjnych tworzyć kategorie ad hoc, bez żadnego związku z grama-tyką danego języka. Należy raczej ustanowić nowe podziały istniejących p* już kategorii gramatycznych, wyróżniając najpierw w obrębie narracji składniki funkcjonalne, mające już swe tradycyjne terminy literackie, a następnie starając się ustalić, jakie różnorodne środki językowe służą
- . ujQtą w kategoriach
"To, jaka jest natura związku między kategoriach .^amatycznych
predykatów i argumentów z jednej strony rozstrzyga6 jedynie P
z drugiej, jest kwestią zupełnie otwartą, k o ą ponieważ w niniejszych Q
wypracowanie teorii będącej podstawą ana ■ można tu jedynie
„I,„u ___;____ .... lecz metodologią, t0 uWażac te dwie
WILLIAM O. HENDRICKS
oraz wprowadzone przez Greimasa pojęcie „przekształcenia narracji" Sprawą dla naszych celów najistotniejszą jest to, jak strukturami-) racji, w swym aspekcie zarówno paradygmatycznym, jak i syntagma-1 tycznym, ma być reprezentowana. Proponuję, by posługiwać się tu h gicznymi predykatami n-argumentowanymi (0 < n ^ 2) oraz pewne zbiorem argumentów. Argumenty to zmienne — oznaczają one nie tyk osoby (postaci), ile grupy postaci (i ich nazwy tematyczne) struktur paradygmatycznej. W kategoriach tematycznie neutralnych można je nazywać protagonistą i antagonistą.
Predykatów jednoargumentowych używa się wyłącznie do reprezentowania wiązki „cech”, na które da się analitycznie rozłożyć każd; element struktury paradygmatycznej. Predykatów dwuargumentowyć używa się wyłącznie do przedstawiania struktury syntagmatycznej (fabuły). Jeśli fabułę uznajemy za przechodzenie od jednej sytuacji do in-nej, gdzie przez „sytuację” rozumie się wzajemne relacje postaci w dym danym momencie, to sytuacja tak zdefiniowana równoznaczna z logicznym predykatem dwuargumentowym. Reprezentację taką Z), składającą się z predykatu x otwierającego dwie pozycje cementowe oraz argumentów Y i Z, należy odczytywać jako „Protagonista Y jest w relacji a: z Antagonistą Z” 17.
Takie przedstawianie struktury narracji za pomocą wzorów logicznych niezależne jest od danego języka, a w istocie od jakiegokolwiek systemu gramatycznych części mowy. W wypadku języka angielskiego argumenty odpowiadają imionom własnym (bądź też niekiedy rzeczownik® zbiorowym, takim jak komitet, delegacja itd.) o cesze semantyczne] | H- T.nH-zU-il 18 aremmentową odpo-
predykaty wnej — w sensie gramatycznym), predykaty zaś ^
towe — czasownikom przechodnim. Tak więc jednostka stru ^ ^ larnej przyjęłaby formę gramatyczną Npr + Vtr + Npr (NPr~~ 1 ^ ne, Vtr — czasownik przechodni). Należy jednak podkreślić, ze
'•Greimas, op. cit„ s. 211. ^ 1
17 Relacje predykatu są niezwrotne, a więc wszystkie predykaty dwu | mentowe mają oba argumenty, protagonistą i antagonistę. Jednakże argumen tagonisty nie zawsze jest w pozycji pierwszej; można by powiedzieć, że _^l menty są „niekomutatywne”. W reprezentacji jakiejś historii powinno używ I niewielkiej liczby predykatów powiązanych ze sobą operacjami inwersji- ^ | x-ł» itd- Obszerniejsze omówienie i analizę..... ' ’ ------- ^
wcn.u ijta Konwencji zapisu znajdzie czytelnik w: HendricKS, ^
18 Zob. C. B r e m o n d, La logiąue des possibles narratifs. „Communi i 8 (1966), s. 62, i jego definicję narracji, przeciwstawianej innym gatunkom ^ 1 wiedzi: jeśli nie ma żadnej implikacji udziału człowieka — tj. jeśli °PoW1ł<>. „je | wydarzenia nie są ani wywołane----- -
c?o 11 rl 7i olom -----C!-- >
gdyż wydarzenia mogą stać
metodologia strukturalnej analizy narracji
wypracowanie teorii oęaąccj ----■ , ,n0;a można w* ■>'—J. . * awie
«h sic „ic teorią, lecz mrfllw* >»
przedstawić dwa możliwe ujęcia tego zwią cw. reprezentację ^ struk-
reprezentacje za na.eżące do dwu ""“"T m P»‘<i
•torów logicznych można by uznać ra bejló.h gramatyczny „,„is3|
tury głębokiej”, a reprezentację ujętą której nie należy 1 ,ktUra gł<i
mie „narracyjnej struktury powierzchniowe , z językowąr r^|
miąć z językową strukturą powierzchniową^^ ^ te reprezentacja boką). inna możliwość to po prostu praktycznego P jest
warianty zapisu tego samego poziomu stlU analitycznej; ponadto mentami. zapis logiczny lepiej nadaje się do manipu iasnymi a zmiennymi rozróżnienie między określonymi imionami w
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
pic 11 06 015626 238 TZYETAN TODOROY wyrażenie jak noga stołu czy skrzydło wiatraka. Ale może jakaś
pic 11 06 015732 24G TZYETAN TODOROY cji skojarzeń psychologicznych. Jak mówi Nietzsche: „kiedy kto
pic 11 06 012106 m WILLIAM O. HENDRICKS wania można, jak zobaczymy, omówić w kategoriach gramatyczn
pic 11 06 012832 313=ai 312 WOLF SCHMID buły2 — a to, jak zaraz zobaczymy, nie zawsze miało miejsce
pic 11 06 013458 56 ERAZM KUZMA Może to nawet zbyt dużo powiedziane: wybierze; Claude Levi-Strauss
pic 11 06 013530 58 ERAZM 1CU2MA szych od niej. Z Biblią wiążą się innego rodzaju trudności. Pierws
pic 11 06 013749 G8 ERAZM KUZMA Trzecia odmiana należy do najciekawszych i wiąże ona mit z symbolem
więcej podobnych podstron