S5001254

146 EPOKA ŻELAZA

błąkiem, jakie znaleziono w Brzykowie w pow. trzebnickim (ryc. 94a) i w Piotrkowie Borowskim w pow. strzellńskim (ryc. 94b), oparte na trzech płaskich nóżkach. Wiadra te lane a następnie obtaczane wyrabiano w Kapui w Kampanii, w Italii południowej. Niewiele tylko różni się od* nich wiadro z Czeladzi w pow. górowskim zaopatrzone w dwa ucha żelazne kształtu soczewkowatego, prawdopodobnie również italskiego pocho-I dzenia, lecz być może naprawione poza Italią. Natomiast wiadro brązowe ze Sławęcic (Czeladzi) w pow. górowskim stanowi najprawdopodobniej import z prowincji rzymskiej Recji w Alpach wschodnich. Z dwóch grobów późno-lateńskich z drugiej połowy I w. n.e. w Wierzbicach znamy resztki rogów do picia w postaci okuć krawędzi, dolnego końca oraz łańcuszków. Ludność grupy przeworskiej pośredniczyła też w handlu bursztynem, jak wynika z odkrycia trzech składnic tego cennego surowca w obrębie osady tej grupy we Wrocławiu-Par-I tynicach, w jednej o wadze 5, w dwóch dalszych zaś ważących razem 8,75 kwintala (ryc. 97). Bursztyn ten w znacznych ilościach dostawał się do osiedli celtyckich szczególnie na Morawach.

W metalurgii panuje powszechnie żelazo, z którego wykonywano nawet ozdoby. Widocznie zdobywano żelazo z własnych złóż rudy darniowej i przerabiano je we własnych piecach hutniczych (dymarkach). Szczególnie silny wpływ wywarła kultura celtycka właśnie na produkcję kowalską kultury przeworskiej, zwłaszcza w dziedzinie uzbrojenia. Upowszechniają się wówczas żelazne miecze obosieczne (ryc. 98a—c) wzorowane na mieczach celtyckich. Mają one na granicy rękojeści i głowni jelec dla ochrony ręki trzymającej miecz przed ciosem przeciwnika i tkwią w pochwach żelaznych zaopatrzonych w zawieszkę przymocowaną do pochwy dwoma nitami (ryc. 98a), co umożliwiało zawieszenie ich na rapciach, zapinanych często przy pomocy klamer pierścieniowatych zahaczanych o kółko. Pochwy (ryc. 98a—c) składały się bądź z dwóch równej szerokości blach złączonych z boku rynienkowatym okuciem, bądź z jednej blachy węższej i drugiej szerszej (ryc. 98b), której brzegi zaginano na całej długości naokoło węższej. Dla wzmocnienia pochew łączono brzegi rynienkowatych okuć czy też brzegi szerszej z obu blach w górnej i dolnej części pochwy poprzeczkami, które nieraz rozciągają się na całą długość pochwy, np. jak u okazu z Brzykowa w pow. trzebnickim (ryc. 98c). Pochwa ta ma też charakterystyczne dla omawianej tu grupy zwężenie

Ryc. 98. Broń i narzędzia ielazne (a—g), gliniane (r) i kościane (s, t) grupy przeworskiej kultury wenedzkiej z okresu późnolateńskiego:

a —• Nosocice, pow. głogowski, mlecz obosieczny w pochwie żelaznej; b, c. o — Brzyków, pow. trzebnicki, miecz obosieczny ze szczątkami pochwy (b), rekonstrukcja Jego pierwotnego wyglądu w pochwie (c) i nożyce (o); d, k, p — Kowalewłce, pow. namysłowski: grot oszczepu z ornamentami wytrawionymi kwasami (d), umbo stożkowate Ot) i nożyce (p); e, a — Bartodzieje, pow. górowski: grot (e) i umbo kopulaste (g); /, i — Sobocisko, pow. oławski: brzytwa (/) 1 dolne okucie (tok) oszczepu (i); h. m. q — Wierzbice, pow. wrocławski: dolne okucie rogu do picia (h), szczypce (m) i nóż bojowy (q); i — Sławoszowice, pow. młlicki, umbo stożkowate na niskim kołnierzu z szerokim brzegiem 1 wielkimi nltami; n — Koto wice, pow. trzebnicki, uszkodzony nóż; r — Wrocław-Grablszyn, prząślik gliniany: a, t — Tyniec nad Slęzą, pow. wrocławski: igła (s) i szydło (t) na końcu. Niektóre miecze mają głownie zdobione wybijanymi punktami (np. Kowalewice, pow. namysłowski, Sułów, pow. milicki, Bełcze, pow. zielonogórski, i Jaszkowice, pow. wrocławski). O ile miecze stanowiły tyl-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
26708 S5001246 130 EPOKA ŻELAZA z jednym końcem kolistym (ryc. 90d). Wśród tych klamer wyróżnić możn
S5001250 138 EPOKA ZELAZA i zdobiony wypukłymi wzorami spiralnymi. Zawiasy i podobny zatrzask ma też
S5001251 140 EPOKA ŻELAZA kowej części Śląska jest tylko jeden ciałopalny (a może ze względu na znal
S5001256 150 EPOKA ŻELAZA Byc. 100. Ozdoby żelazne- (a—g, i) oraz brązowe (h, k) grupy przeworskiej
S5001257 162 EPOKA ŻELAZA jach w pow. górowskim i w grobie 65 w Nosocicach w pow. głogowskim znalazł
S5001244 128 EPOKA ŻELAZA zdobnicze, jak tzw. grafitowanie, inkrustację, ornament figuralny, a także
S5001244 128 EPOKA ŻELAZA zdobnicze, jak tzw. grafitowanie, inkrustację, ornament figuralny, a także

więcej podobnych podstron