ScannedImage 11

125

CZmtUiCH WESZŁO DO PARDES...

poucza, że Święty Błogosławiony wziął je i zmieszał ze sobą i uczynił z nich firmament.

R. Iszmael pytał R. Akibę, gdy razem podróżowali, mówiąc: „O ty, który' posługiwałeś przez dwadzieścia dwa lata u Nachuma Gimzo, który objaśniał [cząstkę] Et¹³ w całej Torze, [powiedz mi,] jakie dał wyjaśnienie łEtł niebo i fEt] ziemię (Rdz 1,1)? Odpowiedział mu [R. Akiba]: Gdyby było powiedziane „niebo i ziemia”, można by twierdzić, że Niebo i Ziemia to imiona Świętego Błogosławionego.¹⁴ Ale skoro jest „[Et] niebo i fEt] ziemię”, „niebo” [znaczy'] tylko niebo, a „ziemię” [znaczy'] tylko ziemię.

[12b]

Ale dlaczego mamy „[Et] ziemię”? - Żeby niebo było przed ziemią.¹³

A ziemia była chaosem i pustkowiem (Rdz 1,2). Zwróćmy uwagę, że [Pismo] zaczyna od nieba, czemu zatem przystępuje [najpierw] do opisu dzieła ziemi? Szkoła R. Iszmaela naucza: To tak jakby król z krwi i kości powiedział do swych sług: Stawcie się rano u moich wrót. Wstaje wcześnie rano i zastaje kobiety i mężczyzn. Kogo pochwali? Tych, którzy' nie nawykli do rannego wstawania, a mimo to rano wstali.¹⁶

Naucza się: R. Jose powiada: Biada ludziom, którzy' widzą a nie wiedzą, co widzą, stoją lecz nie wiedzą, na czym stoją. Na czym spoczywa ziemia? Na słupach, bo powiedziane jest: Który' ziemię porusza w posadach i słupy jej trzeszczą (Hi 9,6). Słupy ponad wodami, bo powiedziane jest: Jemu, co rozpostarł ziemię ponad wodami (Ps 136,6). Wody ponad górami, bo powiedziane jest: Stanęły wody ponad górami (Ps 104,6). Góry na wietrze, bo powiedziane jest: On to jest, który kształtuje góry' i stwarza wiatr (Am 4,13). Wiatr ponad burzą, bo powiedziane jest:

¹³ Partykuła wskazująca, że wyraz użyty jest w bierniku.

¹⁴ Bereszii bara elohim et ha-szamaim we-et ha-arec, „Najpierw stworzy! F.lohim niebo i ziemię”, w odróżnieniu od „Najpierw stworzył Elohim-Niebo-i-Zicmia”. Wyraz Elohim ma formę liczby mnogiej (zestawienie tematu 1. poj. r. ż. eloh i końcówki 1. m. r. m. -im, wskazujące na androgyniczność boga), podczas gdy wyraz bunt „stworzył” ma formę 1. poj. r. m.

¹⁵ Tzn. pierwsze „Et” zostało objaśnione. Jaka jest zatem funkcja drugiego? Wskazuje ono, że według poglądu R. Akiby stworzenie nieba poprzedziło stworzenie ziemi.

¹⁶ Komentarz Rasziego: niebo zostało wezwane do zaistnienia pierwsze, co wskazuje, że ziemia nic przywykła do wstawania rano; ponadto to, co na ziemi dzieje się wolno, to na niebie wydarza się szybko. Mimo to ziemia pojawiła się w tym samym czasie (według opinii Uczonych), dlatego Pismo zaczyna się opisem stworzenia ziemi.