SDC13435

_{[l)ycli. H. Turska zauważyła'*, że cecha ta krępowała poetów minio-okresu w tak znacznym stopniu, iż nieledwie nie mogli oni użyć 'jjnego istotnego pod względem stylistycznym rzeczownika, by nie opa-'.jyj go jednocześnie jakimś dodatkowo charakteryzującym go epitetem, jjg się jeszcze dzieje w cytowanych już tłumaczeniach Lisieckiego, gdzie ,itoM jest niezgląbna, podobnie jak przestworze i otchłaii, skarga i pie-,i( W wiecznotrwałe, gołąbek — biały, czaty — nłeprzetrwane, skały — jńklt, niebo — niemgliste.

W świetle takiej praktyki powstaje problem, jak należy wobec tego tłumaczyć niewątpliwą stałość epitetu w stylu dojrzałej poezji J. Słowac-jiogo. A. Boleski cytuje wiele przykładów, ilustrujących to zjawisko". Chodzi tu o używane wielokrotnie, ulubione przez poetę przymiotniki jik np. błyskawicowy, echowy, fatalny, koralowy, nieprzytomny, ognisty, puilępny, srebrny, złocisty itd. Jednakże epitety te tym się różniły od uływanych w poprzedniej epoce literackiej, że były przeważnie symbolicznie znaczące, podobnie zresztą jak należące już do typowych slów--kluczy całej poezji romantycznej epitety blady, tajemny, tajemniczy, dziki itd. Do kwestii tej powrócimy jeszcze w dalszym ciągu pracy.

4. Różnego rodzaju stylizacyjne funkcje wyrazów, będących wykładnikami tradycji, a więc funkcje charakteryzacji języka postaci, parodii, ironii, żartu językowego czy wreszcie aluzji i reminiscencji stylistycznych. Przykładów tutaj mamy bardzo wiele, przede wszystkim z twórczości wybitnych poetów, takich jak Mickiewicz i Słowacki Silnie charakteryzowany język postaci Pana Tadeusza“ i Balladyny, wyraźnie ztylizowans na klasycyzm listy poetyckie obu poetów, a nawet drobne wiersze liryczne zawierają słowa użyte na zasadzie cytatów, z nasileniem metajęzykowej funkcji wypowiedzi Taki sens ma np. anafora „Miło...” z wiersz* Słowackiego Stokrótki, przywołująca odnośny wiersz Kniaż-nina, laki też sens funkcyjny odnajdziemy w użyciu słowa wdzięki, które znalazło się w ustach Sędziego, przedstawiciela starszego pokolenia szlacheckiego: „Pozostała mi tylko pamiątka jej cnoty, / Jej wdzięków" (Mic PT 4, 278), szczególnie widoczny w zestawieniu ze słowem uroda, które odnajdziemy w partii narracyjnej poematu, kiedy mówi się o Telimenie: „Weszła nowa osoba, przystojna i młoda; / Jej zjawienie się nagie, jej wzrost i uroda, / Jej ubiór zwrócił oczy;" (ibid. 25).

Czy można zatem mówić o wyodrębniającym się osobnym stylu utworów preromantycznych? Musimy otwarcie przyznać, że nie dało się odszukać leksykalnych wyznaczników takiego stylu, chyba że za jego kon-atantę (cechę stalą) uznamy niejednorodność stylistyczną. Ale wówczas

» Op. ciI.. s. 228 i nn.

" W pracy: Słownictwo Juliusza Słowackiego.

»Por. na ten temat pracę H. Turskle J: Prowincjonalizmy językowe w „Pasu Tadeuszu’’, Warszawa 1955 (Materiały Sesji Naukowej poświęconej twórczości A Mickiewicza).

U - t< Bkubilnkii Historyczno stylistyka...

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CIMG1225 NIRAS POLSKA Sp. z o.o. ■kuu^> de bo/ie dfx. cUi/xurs • (00/ llcu.*- uukCj/Aje cCu
39746 img760 CJ‘YC Óin<~ G 5.GGS    ioG.ru,cl T = 4h • At • sty ±a-Al- e(44) t ..
SPRAWOZDAŃ IE DYREKCJIII PAŃSTWOWEGO GIMNAZJUM im. ŚW JACKA W KRAKOWIE ZA ROK SZKOLNY 193132. W KRAK
SPRAWOZDAŃ IE DYREKCJIII. PAŃSTWOWEGO GIMNAZJUM im. ŚW. JACKA W KRAKOWIE ZA ROK SZKOLNY 1931/32. W
książka
4 Nic zauważa %ię, by rodzice podejmowali jakie* instrumentalne d/.ialania wychowawcza za po
64492 P1000733 TYPy RÓNNAŃ j) vÓ%stv&r*ie ęlt/injcy/ht, b u*ał*Q^voun ? -toTlso/w^oót
■££ 121/2. papie (Jekuhais -l pkov/ie Chcę w pierwszy* rządzi* podziękować Ci Pani* Generale za
ROZWÓJ LICZB 1 SP ŚREDNIOWIECZE CYFRY ARABSKIE, CZASY NOWOŻYTNEMUHAMMAD IBN MUSA AL-KHWARIZMI (VIII
88? .sw Ć•» u wniii ru hunki)* r z t Armii /* .sw Ć•» u wniii ru hunki)* r z t Armii /* ath = Kc m g
6 (427) AC. t5^ocoictrie idu,[-    U*>p. <o * G 5H -U?Sp. /A ćbi prz 1/tiG . Lj
P ras ds ię b i orst wo P rod u kcy jno-U słu g ove “EKOBUD” Sp. z o.o. 86-300 Grudziądz, ul. Nad To
SP?432 rthy+hesył steanHe P^r«»UiiiHn łJ.thyłhcxył malboothcinnamntę

więcej podobnych podstron