Skanowanie 12 12 18 04 (11)

— wyroby, w których zastosowano wtrysk montażowy;

— wypraski, w których zastosowano wtrysk kaskadowy;

— wypraski cienkościenne otrzymywane metodą wtryskiwania ekspansywnego.

Na razie formy do wyrobów tej grupy są sprowadzane razem z kupowanymi wtryskarkami. Już teraz pewne rozwiązania — głównie GIT — są powielane w kraju. W tych przypadkach trzeba sprawdzić, czy nie podlegają one ochronie patentowej, ponieważ powstawały w wyniku długiej i kosztownej współpracy narzędziowni z producentem wtryskarek i ośrodkami naukowymi.

3.2 Przykładowe porównanie konstrukcji form

Konieczność specjalizacji wynikającej z różnicy wymagań najlepiej ilustruje porównanie typowych cech konstrukcji dwóch form, które przyjęło się uznawać za typowe: formy na osłonę zderzaka samochodowego i formy na kubek jednorazowego użytku. Wymagania te zebrano i przeciwstawiono sobie w tab. 1. W literaturze pokazywane są rozwiązania konstrukcyjne takich form, ale pochodzą one sprzed 15 lat i można je dzisiaj uznać za przestarzałe. Nowsze nie były już nigdzie publikowane. Zdjęcia - rys. 3.1 i rys. 3.2 - wykonane zostały podczas bieżącej produkcji.

Tablica 1 Zróżnicowanie wymagań stawianych dwom typom form wtryskowych [9, 24]

WYRÓB
Skorupowy element karoserii samochodu lub wyposażenia wewnętrznego	Kubek cienkościenny jednorazowego użytku
Kryterium 1 Kształt wypraski
— zróżnicowana grubość ścian, zaczepy, cienkie użebrowania	— stała grubość ścian 0,4 — 0,6 mm
— wiele wymiarów o wąskich tolerancjach	— tolerancje ogólne wyrobów
— wysokie wymagania estetyczne i wytrzymałościowe:
niedopuszczalne linie łączenia na powierzchniach pierwszoplanowych, odkształcenia i zapadnięcia; tolerancje montażowe położenia zaczepów	— wymagania standardowe
- ściśle określony wzór grawiury, kolor	— estetyka ogólna
Kryterium 2 Wymagania produkcyjne
produkcja na ogól do 0,5 — 1 min cykli	— produkcja z założeniem 1-50 min cykli lub więcej

WYRÓB
Skorupowy element karoserii samochodu lub wyposażenia wewnętrznego	Kubek cienkościenny jednorazowego użytku
j — forma jedno-, dwukrotna o ciężarze do 35 T	— zazwyczaj 4 lub 8 gniazd
- czas cyklu warunkowany jakością - średnio ok. 60 — 120 s	— czas cyklu warunkowany maksymalną wydajnością, gwarantować przez wykonawcę formy — nie dłuższy niż 2,5 — 3 s
- tworzywa: PP, ABS, rzadziej PA i PBT, stopy PC/ABŚ, PC/PBT, PP+EPDE	— PS, PP o dużym wskaźniku płynięcia
— temperatura formy 40 — 80°C	- temperatura 5 — 12°C
- wtryskarka standardowa dostosowana do szybkiego mocowania form i szybkich podłączeń mediów i prądu przez wtyki sprzęgłowe	— wtryskarka szybkobieżna; w przypadku form piętrowych z powiększonym rozstawieniem stołów, ślimak często barierowy
- częste zmiany form lub koloru zależnie od potrzeb wydziału montażu	— produkcja wielkoseryjna ciągła
— przeglądy w okresie międzyoperacyjnym	— wymiana i przegląd kolejnych gniazd bez zdejmowania formy (czas wymiany modułu około 10 min)
— zwykłe wyposażenie maszyny do pracy automatycznej	— wyspecjalizowane szybkobieżne gniazda produkcyjne; wymagany przyspieszony odbiór wyprasek i urządzenie do pakowania
Kryterium 3 Konstrukcja formy
— linia podziału w przestrzeni rozwiniętej	— linia podziału prosta
\|— złożona geometria gniazda opisana w 3D	— gniazdo o prostej budowie
— zależnie od kształtu suwaki lub szczęki z wykonanym fragmentem gniazda	— zbędne
— system GK lub GK+ZK zwłaszcza przy bocznym wlewie; przy wielu punktach wtrysku niezbędne komputerowe równoważenie przepływu; dysze z rozdzielaczem są wydzieloną częścią formy	— zawsze GK i dysze igłowe, często ze sterowaniem otwierania przewężek; wlew zawsze centralny
— konieczne przewidywanie położenia linii łączenia; może być konieczne wypełnianie kaskadowe	— ważna równomierność wypełniania
— odpowietrzenia wykonywane jeszcze przed próbami i korygowane po próbach	— bardzo wydajne odpowietrzenia