skanuj0009

Gadżety popkultury Społeczne życie przedmiolów

Ów wizerunek Che jest już stałym elementem popkultury - wzorowała się na nim nawet Madonna na okładce jednej ze swoich płyt. Autorem wykorzystanego do tej grafiki zdjęcia jest Ałberto Diaz Gutierrez, zw. Korda, reporter kubańskiej gazety „Revolucioń! Zdjęcie, które wykonał w 1960 roku, musiało poczekać kilka lat, by w ogóle móc ujrzeć światło dzienne. W 1967 roku włoski wydawca wykorzystał je na okładce publikowanych właśnie we Włoszech dzienników Che. Rok później irlandzki artysta Jim Fitzpatrick użył zdjęcia Kordy do wykonania kilku dwukolorowych grafik, które później stały się sławne na całym świecie, trafiając między innymi na T-shirty. Klasyczna koszulka z Che Guevarą doczekała się oczywiście wielu przeróbek - zaczynając od najbardziej oczywistej, na której portret Argentyńczyka przekreślony jest czerwoną kreską, aż po wersję, na której dorobiono mu uszy Myszki Miki.

Inny znany koszulkowy motyw to „I love New York” w którym słowo love zostało zastąpione czerwonym serduszkiem. Charakterystyczne logo zaprojektował w 1977 roku grafik Milton Glaser. T-shirt z tym motywem stał się szczególnie popularny po 11 września 2001, gdy w, ramach solidarności z mieszkańcami Nowego Jorku nosiły go zarówno amerykańskie gwiazdy, jak i zwykli ludzie na całym świecie.

Popularnością wciąż cieszą się zaprojektowane w 2002 roku koszulki z hasłami: „Jesus is my Homeboy” (‘Jezus jest moim ziomalerń) i „Mary is my Homegirl” ('Maria jest moją ziomalką). Zaprojektowali je Chris Hoy i Doug Williams z firmy Teenage Millionaire, a sprzedawano je w sieci popularnych sklepów młodzieżowych Urban Outfitters, gdzie stały się prawdziwym hitem. W T-shirtach duetu z Teenage Millionaire pojawiały się takie sławy jak piosenkarka Madonna, aktor Brad Pitt, czy Pamela Anderson. Niektórych koszulki te bulwersowały, ale twórcy tłumaczyli się, mówiąc że Jezus jest ich zdaniem jedną z największych ikon popkultury.

Na całym świecie noszone są koszulki z logotypem sieciowej restauracji Hard Rock Cafe. Koszulki różnią się od siebie tym, że w zależności od miejsca ich zakupu pojawia się na nich inne miasto: Londyn, Berlin, Paryż, Nowy Jork. Hard Rock Cafe ma ponad 140 lokali w 36 krajach na całym świecie. Od lat 80. popularne jest kolekcjonowanie tych T-shirtów. Kiedyś świadczyły o tym, jak daleko udało nam się dojechać. Dzisiaj, gdy koszulkę z dowolnego miejsca możemy kupić w internetowym sklepie, straciły swoją wartość.

Poza bawełnę

Historią i znaczeniem T-shirtów zainteresowali się socjolodzy z Michigan State University - P.K. Manning i Betsy Cullum-Swan. W swojej pracy Codes, Chronotypes and Everyday Objects zastanawiają się nad semiotyką T-shirtu. Przyglądając się ewolucji koszulki, wyszczególnili siedem kodów znaczeniowych tej części ubioru.

Pierwszy z nich odnosi się do używania koszulki jako części bielizny - miękkiej, prostej, bezbarwnej, wykonanej z bawełny, noszonej pod innym ubraniem. Ma on znaczenie czysto użytkowe, ma chronić ciało przed nieprzyjemnym materiałem ubrania wierzchniego. Drugi kod znaczeniowy wiąże się z początkami masowej produkcji T-shirtów. O ile na początku XX wieku bogatsi ludzie wciąż zamawiali koszulki u krawców, to klasa średnia korzystała ze sprzedaży wysyłkowej lub sklepów. Rozpoczęła się walka pomiędzy ich producentami. Różniły się od siebie metką, w mniejszym zaś stopniu rodzajem i stylem. Trzeci kod znaczeniowy ma związek ze zmianą funkcji T-shirtu. Zaczęto nosić go na wierzchu, jako pełnoprawną część ubioru, nie zaś, jak poprzednio, kiedy traktowano go jako bieliznę. Pojawiły się koszulki z kieszonkami, do których można było schować najpotrzebniejsze rzeczy: długopisy, notatki, bilety, czy też paczkę papierosów. Przedstawiciele klasy średniej zakładali koszulki już nie tylko w domu, ale także przy innych okazjach, na przykład w czasie gry w golfa, tenisa, czy podczas weekendowej wycieczki. Moda zaczęła powoli wpływać na to, jak "wyglądały T-shirty. Czwarty kod znaczeniowy to T-shirt jako zbiorowisko znaków. Z czasem pojawił się cały wachlarz koszulek przekazujących najróżniejsze komunikaty o noszących je osobach. Popularne stały się T-shirty mówiące coś o tożsamości społecznej tego, kto je zakłada, dotyczące miejsc, firm, instytucji, koncertu rockowego,