Syluatja kliniczna _i

Dawkowanie’

• Wleczenie morfiny doustnie v chorego z umiarkowaną lub ciężką dusznością Spoczynkową, nleprzyjmującego dotychczas

OpioldÓW

1.    Dawka testowa morfiny 2.5-5 mg w postaci preparatu o natychmiastowym uwalnianiu doustnie: konieczna 60-mimitowa obserwacja po pierwszej dawce: jeśli trzeba 9 2 dawek w razie duszności na 2*1 h. rozpocząć podawanie morfiny regularnie, miareczkując dawkę w zależności od efektu, długości jego trwania

1 objawów niepożądanych

2.    Od razu podawać regularnie morfinę (zazwyczaj 2,5 mg co 4 h) w postaci preparatu o natychmiastowym uwalnianiu doustnie z uwzględnieniem dawek ratujących” (np. 1-1.5 mg): po pierwszej dawce obserwować przez 60 min; w rade potrzeby w kolejnych dobach stopniowo miareczkować dawki

* Włączenie morfiny podskórnie u choiego z umiarkowaną lub ciężką dusznością spoczynkową nleprzyj-ntującego dotychczas cpioidów. gdy niemożliwe jesl podanie doustne (np. zaburzenia połykania)

• Patrz wyżej - rozpocząć od 3-krotnie niższej dawki podskórne) (np. 1-2 mg)

• Chory przyjmujący morfinę doustnie co 4 h z powodu duszności, po ustaleniu zapotrzebowania

* Można rozważyć przejście na preparat o kontrolowanym uwalnianiu + dawki ratujące**

• Chory przyjmująi y morfinę z powodu bólu (jr.c. luń s c). u którego pojawia się duszność

t Dodatkowa dawka morfiny w preparacie o natychmiastowym uwalnianiu zależna od nasilenia duszności (np. w duszności o niewielkim nasileniu lub umiarkowanej: 25-50% dotychczasowej dawki regularnej stosowanej w leczeniu bólu co 4 h)

1.    W przypadku dobrego efektu - podawać tę dawkę tylko w razie nasilenia duszności (1 kontynuować dotychczasowe leczenie bólu regularnymi dawkami morfiny)

2.    Niektórzy preferują, po ocenie dawki wstępnej, od riuu zwiększyć dotychczasową dawkę morfiny podawanej co-4 h z powodu bólu o 25-50% i dalsze niia^recz-kowanie (patrz tekst)

• Choiyprzyjimijąryfentanyl przezskómy i powodu bólu. u któr ego pojawia się duszność

•    Przy mniejszych dawkach fentanylu odstawić go 1 zastosować morfinę: przy większych dawkach fentanylu - stopniowo zmniejszać dawkę fentanylu wraz

•    ze stopniowym wprowadzaniem i zwiększaniem dawki morfiny

Uwaga. Sposób przechodzenia na morfinę Jest Indywidualny. Wymaga uwzględnienia zarówno przedłużonego działania pizezskórnego fentanylu po odklejenhi plastra (znaczące stężenia fentanylu we krwi przez co najmniej 24 h. niekiedy zwłaszcza u starszych o wiele dłużej), jak i niepełnej tolerancji krzyżowej na różne opłoidy. Zaleca się rozpoczynanie od małych dawek morfiny, stopniowo zwiększanych zależnie od skuteczności 1 objawów niepożądanych

• Chory przyjmujący (ramadol z powodu bólu, u którego pojawia się duszność

• Odstawić tramadol, zastosować morfinę (2.5-5 mg w postaci preparatu o natychmiastowym uwalnianiu doustnie co 4 h)

• Chory leczony mw liną z powodu duszności doustnie, u którego zachodzi konieczność zmiany drogi podawania na pozajelitową (np. niemożność połykania, wymioty)

• Morfina podskórnie w dawce dobowej zmniejszonej 3-krotnie (czasem 2-ktotnie) we wstrzyknięciach co 4 h albo w ciągłym wlewie za pomocą przenośnej pompy infuzyjne| (oraz dawki ratujące)”

• Chory z narastają' ą dusznością spoczynkową 1 lękiem (najczęściej ostatnie dni żyda: zwykle niemożność przyjmowania leków p.o.)

1. Morfinę stosować regularnie i w razie duszności. Zmienić drogę p.o. na s,c.

(3-krotnie lub czasem 2-krctr.ie obniżyć dawkowanie) 1 miareczkować. Jeżeli - utrzymuje się lęk 1 duszność, rozważyć dodanie benzodlazepin. np, 2.5 mg s.c. (czasem 5 mg s.c.) midazolamu (jeśli trzeba, powtórzyć po 30 min): jeśli stosowany wlew ciągły podskórny, mldazolam można dodać do morfiny, zaczynając od niskich dawek rzędu 5 mg/d

Sytuacja kliniczna

Dawkowanie*

2. Choremu nleprzyjmująćemu dotychczas opioidów podać dawkę wstępną morfiny s.c. (np. 1,25-2,5 mg): zaplanować dawkowanie morfiny we wlewie ciągłym (od niskich dawek dobowych nawet kllkumlligramowych) lub w dawkach podzielonych co 4 li. zawsze z zapewnieniem dawek w razie duszności, podawanych jeśli l rzeba co 1-2 h. : . \

Rozważyć dodanie benzodiazepin flak wyżej); dalsze miareczkowanie morfiny

• Ostra duszność np. w przebiegu umierania

1.    Podawać morfinę w.malych dawkach bolusowych¹" (0.5-I-2 mg) i.v.

co 10-15 minut lub s.c. co 20 miń. aż do pojawienia się efektu łagodzenia duszności lub objawów niepożądanych.(senność); ze względu na opóźnione narastanie stężenia leku w OUN (powolne przechodzenie przez barierę krew-mózg) konieczne dągte monitorowanie chorego.

2.    Prawdopodobnie wskazana benzodiazepin?.:

a)    mldazolam pozajelltowo’*" (rfpi 0.5 mg l.v. powoli, Jeśli trzeba ponownie po 15 min; s.c. 2,5-5 mg. następnie wlew ciągły s.c.):

b)    jeśli mldazolam jest niedostępny - lerazepam lub dlszepam

' Uwaga. W przypadku stosowania morfiny i mldazolamu pozajelltowo (zwłaszcza dożylnie) należy zapewnić dostępność leków działających antagónlstycznle (patrz teksQ