WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI212 I djvu

208

przebywa na najniższych jej stopniach. Najbardziej grube materjalne uciechy zajmują bardzo wiele miejsca w poezji pierwotnej; nie skrzywdzilibyśmy, zdaje się, zbytnio owych poetów, gdybyśmy powiedzieli, że ich liryczne natchnienie równie często ma swe źródło w żołądku, jak i w sercu. Jakiemuś estetykowi — idealiście może się to w^Tydać wprost świętokradztwem, ¹ iż pieśni Australczyków i Botokudów, opiewające obżarstwo i pijaństwo, ośmielamy się wogóle zaliczać do dziedziny poezji. A jednak, bądźcobądź, należą one do niej, ponieważ są wyrazem uczuć, ujętym w^T rytmiczną formę słowmą. Niema bowiem takiego uczucia, które nie mogłoby stać się poetycznym, gdy będzie wyrażone w formie estetycznej i dla estetycznych celów. Zresztą, oburzenie z powodu nadużywania przez nas imienia poezji może się nieco ukoi, gdy przypomnimy, iż nawet najsubtelniejsi lirycy świata cywilizowanego częstokrość nie uw⁷ażali za rzecz dla siebie poniżającą — opiewanie uczt i uciech smakowych.

Spotykając w liryce pierwotnej na każdym kroku tematy, które się nam wydają tak mało nadającemi się do poezji, napróżno szukalibyśmy w niej takich wmtków, które w Europie posiadają niejako uświęcony i niezaprzeczony przywilej wywoływania nastrojów lirycznych. Weźcie do ręki pierwszy lepszy tomik poezji lirycznych — przew^Tażna część ich poświęcona jest niechybnie radościom i cierpieniom miłości. W lir}^rce zaś pierwotnej stosunek obudwu płci traktowany jest ze strony najbardziej ordynarnej. Nie udało się nam dotąd odkryć u Australczyków, Minkopów i Botokudów ani jednej piosnki, opiewającej miłość; o poezji zaś Eskimów powiada najlepszy ich znawca, Rink, wyraźnie „iż uczucie miłości nie znajduje w⁷ niej wcale miejsca^).

*) Rink. 89. — Nie należy, zresztą, zapominać o tym, iż wiadomości nasze o liryce pierwotnej są w najwyższym stopniu niewystarczające. Gdyby atoli miłość odegrywala w niej chociaż w przybliżeniu taką samą rolę, jaką w poezji ludów cywilizowanych, to niewątpliwie nasze zbiory, jakkolwiek skromne, musiałyby przede zawierać i pewną liczbę pieśni miłosnych.

http://rcin.org.pl