WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI267 I djvu

263

bądź w ostatecznym swym rezultacie ma na celu budzenie uczuć estetycznych. Teraz jednak, gdy zapoznaliśmy się już z twórczością artystyczną ludów myśliwskich, musimy wyznać, że, biorąc rzecz ściśle, definicja nasza niezupełnie odpowiada stosunkom rzeczywistym. Większa część pierwotnej produkcji artystycznej powstała bynajmniej nie z pobudek czysto estetycznych, zarazem służyć musi jakiemu -kolwiekbądź celowi praktycznemu; najczęściej ostatni bywa tu właśnie główną sprężyną, gdy tymczasem względy estetyczne odgrywają uboczną, drugorzędną rolę. Pierwotne ornamenty np. początkowo pomyślane i wykonywane były nie jako ozdoby, lecz jako znaki i symbole, mające praktyczne znaczenie. Zdarza się wprawdzie, że i względy estetyczne wysuwają się na pierwszy plan, ale jako jedyny, wyłączny motyw występują one chyba tylko w muzyce. Pod tym względem to i narody bardziej kulturalne niedaleko odbiegły od plemion myśliwskich: w ich sztuce bowiem — poza muzyką i zdobnictwem — rzadko znaleźć można utwór, nie wybiegający poza sferę ściśle estetyczną.

Aczkolwiek na najniższych szczeblach kultury nigdzie prawie nie spotykamy czystego artyzmu, to jednak działalność artystyczna wszędzie przebija się wyraźnie i w gruncie rzeczy ujawnia się w tych samych formach, jakie widzimy na wyższych szczeblach kultury. Jednego tylko rodzaju sztuki napróżnobyśmy szukali u ludów pierwotnych; koczowniczy tryb życia plemion myśliwskich nie sprzyja rozwojowi budownictwa artystycznego. Namioty, szałasy i lepianki, chroniące ludzi pierwotnych od niepogody, służą wyłącznie skromnym potrzebom praktycznym. Natomiast wszystkie inne rodzaje sztuki, uprawiane przez narody cywilizowane, znane są i ludom myśliwskim. W szczególności zaś przekonaliśmy się, że trzy główne formy poezji bynajmniej nie wyłoniły się dopiero z biegiem czasu z jakiejś ^r<sniezróżniczkowanej poezji pierwotnej», lecz we właściwej samodzielnej postaci istniały już na najniższych szczeblach życia kulturalnego.

http://rcin.org.pl